InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: Qazaq halqynyń óneri jáne mýzyka mádenıeti.
Sabaqtyń maqsaty: oqýshylardy HİH ǵasyrdyń İİ jartysyndaǵy qazaq halqynyń rýhanı mádenıetin, sonyń ishinde beıneleý óneri, aqyndyq óneri men sazgerlik óneriniń damý barysymen, ony damytýǵa úles qosqan kórnekti qaıratkerlerdiń ómiri men shyǵarmashylyq qyzmetimen tanystyrý.
Sabaqtyń mindetteri: 1. Qazaqstanda beıneleý óneriniń basqa óner túrlerine qaraǵanda kesh damý sebepterin, HİH ǵasyrdyń İİ jartysynda orys sýretshileri V. Vereshagın men N. Hlýdovtyń Qazaqstan men Orta Azıa taqyrybyna jazǵan shyǵarmalarymen, qazaq halqynyń erteden kele jatqan mýzyka óneri men qoldanbaly óneriniń jetistikterimen tanysý. 2. Qosymsha ádebıettermen jumys isteý arqyly oqýshylardyń tanymdyq qyzyǵýshylyqtaryn arttyrý. 3. Oqýshylardy eńbeksúıgishtikke, óz betinshe oı qorytyp, ony jetkize bilýge daǵdylandyrý, estetıkalyq tárbıe berý.
Sabaqtyń túri: jańa taqyrypty meńgerý sabaǵy.
Sabaqtyń ádisi: ınteraktıvti:
Sabaqtyń kórnekiligi:
1. V. Vereshagın men N. Hlýdovtyń kartınalary,
2. Qoldanbaly óner jıhazdarynyń sýretteri
3. Kórnekti qazaq sazgerleriniń portretteri
4. Kesteler, semantıkalyq karta.

Sabaqtyń júrisi:
1. Uıymdastyrý.
2. Qyzyǵýshylyǵyn oıatý.
3. Maǵynany taný
4. Oı tolǵanys. Ú. Baǵalaý, úıge tapsyrma.

İİ. Qyzyǵýshylyǵyn oıatý:
1. Mádenıet degen ne?
2. Beıneleý óneri men qoldanbaly óner arasynda qandaı aıyrmashylyq bar?
3. HİH ǵasyrda qazaq ultynan shyqqan sýretshiler boldy ma?
4. HİH ǵasyrda ómir súrgen sazgerlerdi bilesińder me? Shyǵarmalaryn ata.

İİİ. Jańa sabaqtyń jospary:
1. Sýret jáne qoldanbaly óner.
2. Mýzyka óneri.

18 — 19 ǵasyrlar men 20 ǵasyrdyń basynda qazaq halqynyń dástúrli ómir saltyn Eýropa jáne orys orıentalısteri óz týyndylarynda (T. Atkınson, B. Zalesskıı, A. Goronovıch, V. Shternberg, T. Shevchenko, P. Kýznesov, G. Hlýdov) qyzyǵýshylyqpen beıneledi. Qazaqtyń daryndy uldarynyń biri Sh. Ýálıhanovtyń sýretteri 19 ǵ - dyń 2 - jartysyndaǵy grafıkalyq týyndylardyń Qazaqstandaǵy alǵashqy qundy úlgileri bolyp sanalady. 19 ǵasyrlarda Qazaqstanda bolǵan orys sýretshileriniń (V. V. Vereshagın, t. b.) qazaq halqynyń ómiri men turmysyn beınelegen kartınalary ómirge keldi. 1847 – 57 jyldary qazaq jerine jer aýdarylǵan T. G. Shevchenko dala ómiriniń kórinisterine qurylǵan serıaly sýretterinde jergilikti halyq turmysyn shynshyldyqpen beıneledi. Aǵartýshy ǵalym, ári qazaqtyń tuńǵysh sýretshisi Sh. Sh. Ýálıhanovtyń sýly boıaý jáne qalammen salǵan portretteri men sýretteri (“Úlken Ordanyń qazaqtary”, t. b.) 19 ǵasyrdyń ortasynda salyndy.

a) V. Vereshagın men N. Hlýdovtyń ómiri men shyǵarmashylyq qyzmetimen tanystyrý
á) Sýretshilerdiń kartınalaryn ınteraktıvti taqtadan kórsetý.
b) Qoldanbaly óner salalary – ustalyq, zergerlik, úı kásipshiligi - kıiz basý, kese tigý, oıý - órnektiń máni týraly oqýshylar daıyndaǵan habarlamamen tanysý.
v) Interaktıvti taqtadan qoldanbaly óner týyndylaryn kórsetý.

2. Ulttyq mýzyka óneriniń damýyna áser etip, óshpes iz qaldyrǵan
a) Táttimbet Qazanǵapuly (1815 - 1862jj)
á) Qurmanǵazy Saǵyrbaıuly (1818 - 1889jj)
b) Dáýletkereı Shyǵaıuly (1820 — 1887jj)
v) Birjan Qojaǵululy (1834 - 1897jj)
g) Jaıaý Musa Baıjanuly (1835 - 1929jj)
d) Aqan seri Qoramsauly (1843 - 1913)
e) Yqylas Dúkenulynyń (1843 - 1961 jj) ómiri men shyǵarmashylyq qyzmetimen tanysý.
Sýretteri jáne shyǵarmalary ınteraktıvti taqtadan kórsetiledi.

İÚ. Oı tolǵanys:
1. Ulttyq mýzyka ónerin damytýǵa úles qosqan qaıratkerlerdi atap, týǵan. ómir súrgen jerlerin kartadan kórset.
2. V. Vereshagın men N. Hlýdovtyń kartınalarynyń qandaı tarıhy mańyzy bar?
3. Jyldar men sandar. (Oqýshylar uıashyqtaǵy jyldar men sandar qandaı oqıǵaǵa baılanysty ekenin aıtady)