Qazaqstan Úkimeti eldegi ekinshi jáne úshinshi atom elektr stansıalaryn (AES) salý úshin qurylys oryndaryn anyqtaý jumystaryna kiristi. Bul týraly Premer-mınıstr Oljas Bektenov óziniń maqalasynda málimdedi.

Sońǵy jyldary Qazaqstanda elektr energıasyna degen qajettilik aıtarlyqtaı ósti. 2019 jyldan beri energıa tutyný 14%-ǵa artyp, 120 mıllıard kVt/saǵatqa jetti. Úkimettiń boljamynsha, halyq sanynyń ósýi, ındýstrıalandyrý jáne sıfrlandyrý prosesteri bul kórsetkishti odan ári ulǵaıtady.

Premer-mınıstrdiń aıtýynsha, energıa tapshylyǵyn boldyrmaý jáne eldiń energetıkalyq qaýipsizdigin qamtamasyz etý úshin atom energetıkasyn damytý qolǵa alynǵan.

Qazaqstandaǵy birinshi AES-tiń qurylysy úshin Balqash mańy tańdalǵany belgili. Endi Úkimet taǵy eki atom elektr stansıasynyń qurylysyna qolaıly jerdi anyqtaýǵa kiristi. Qazirgi tańda bul jobalardyń naqty oryndary jarıalanǵan joq. Alaıda Qazaqstannyń ońtústik jáne batys aımaqtary, ásirese, energıa tapshylyǵy baıqalatyn óńirler negizgi nusqalar retinde qarastyrylýy múmkin.

Atom energetıkasyn damytý bir jaǵynan Qazaqstannyń energetıkalyq táýelsizdigin nyǵaıtýǵa múmkindik beredi, sebebi qazirgi tańda eldiń elektr energıasynyń 70%-dan astamy kómir stansıalarynan óndiriledi. Bul ekologıaǵa úlken zıan tıgizetin faktorlardyń biri.

Degenmen, AES qurylysy qoǵamda qyzý pikirtalas týdyrýda. Sarapshylar men ekologtar atom stansıalarynyń qaýipsizdigi, radıoaktıvti qaldyqtardy saqtaý máseleleri jáne olardyń qorshaǵan ortaǵa áseri týraly alańdaýshylyq bildirip otyr.

Qazaqstan birinshi AES-ti salý úshin birneshe sheteldik kompanıalarmen kelissózder júrgizýde. Jobany júzege asyrýǵa Reseıdiń «Rosatom», Qytaıdyń CNNC, Fransıanyń EDF jáne Ońtústik Koreıanyń KHNP kompanıalary qyzyǵýshylyq tanytýda. Ekinshi jáne úshinshi AES-tiń qurylysyn salýda da osy elderdiń tájirıbesi paıdalanylýy múmkin.

Qazaqstannyń ıadrolyq energetıkaǵa bet burýy eldiń energetıkalyq ınfraqurylymyn jańǵyrtýdaǵy mańyzdy qadam. Alaıda AES salý sheshimi jan-jaqty taldaýdy, ekologıalyq qaýipsizdikti qamtamasyz etýdi jáne halyqtyń pikirin eskerýdi talap etedi.

Jańa atom stansıalarynyń naqty oryndary men qurylys merzimderi týraly aqparat aldaǵy ýaqytta belgili bolady. Úkimet bul salada ashyqtyq pen qoǵamdyq baqylaýdy qamtamasyz ete ala ma? Bul suraq aldaǵy jyldary negizgi taqyryptardyń biri bolmaq.