InfoHub Logo

Ǵylymı joba taqyryby: Qyz Jibektiń tumary
Mazmuny:
İ Kirispe
1. «Qyz Jibek» qıssasynyń san ǵasyrdan beri aıtylyp kele jatqan nusqalyq shyndyǵy
İİ Negizgi bólim
1. Qıssadaǵy Qyz Jibektiń arǵy kezdegi ańyzy
2. «Jibek» sóziniń mán - maǵynasy
Jip týraly derekter
Túıindi oı
İİİ Qorytyndy

Ǵylymı jobanyń maqsaty: Halqymyzdyń kóne qıssasy jaıly derekterge toqtala otyryp oı qozǵaý. Ulttyq qundylyǵymyzdy dáripteý, nasıhattaý.
Ǵylymı jobanyń mindeti: Syry ashylmaǵan málimettermen tanystyrýda ár túrli sanaly uǵymdardyń qundylyǵyn taný izdenýge umtyldyrý.
Ǵylymı jobanyń ózektiligi: Ádebı mádenıetti nasıhattaý arqyly joǵary saýattylyqty qalyptastyrý.
Ǵylymı jobanyń mańyzdylyǵy: Ádebı keıipker esimimen baılanysty uǵymdardy qalyptastyrýǵa yqpaly zor ekenin zertteýde qol jetkizgen.
Ǵylymı jobanyń nátıjeliligi: Joba sońynda óz usynysyn qarapaıym túrde jetkizý qajettiligin túsiný.

Qyz Jibek jyrynyń nusqasy:
Qyz Jibek (Musabaı jyraý nusqasy)
Qıssa Qyz Jibektiń hıkaıasy (Júsipbek qoja nusqasy)
Qyz Jibek (Shege aqyn nusqasy)
Qyz Jibek (Qarshyǵa nusqasy)

Halyq áni
Kóshkende jylqy aıdadym aqtabanmen,
Bolmaıdy jaman jaqsy maqtaǵanmen.
Qolymnan jibek baýly tuıǵyn ushty,
Tuǵyrǵa qaıta qonbas qaqsaǵanmen.

Jibek jip
1.«Jip» ár nárseni bir - birine baılanystyratyn, jalǵastyratyn nárse.
2. Ekinshi jaǵynan tek qana tut aǵashynyń japyraǵymen qorektenetin qýyrshaqqa aınalatyn qut jińishke jipti shyǵaryp, sol jippen adamdar jibek qýyrshaǵyn tarqatady, jipti orap, birden toqyma fabrıkasyna jetkizedi. Odan jibek matasy óndiriledi.

Beldi baılaıtyn jip
Monǵol tilinde jipti «balbe» deıdi. Qazaqsha ony “belbaý” maǵynasynda túsinýge bolady, óıtkeni ol beldi baılaıtyn jip qoı.

Sadaqtyń jibi
Sadaq oǵynyń sarjasyna aýystyrý úshin sadaq jibin kese kóldeneń tartady. Sadaq tartqanda onyń baýy jibi dirildep úshkir basy baǵyttalǵan ańǵa baryp tımek.
Jibek tut aǵashy
Ertedegi adamdardyń alǵashqy anaıy kezinde tánin japqan tut aǵashtyń japyraǵy, qabyǵyeken deıdi. Ol aǵash óziniń qabyǵyn adamǵa kıim úshin bergen, ózi jalańash tuttaı bolyp qalǵan eken desedi.

Jibek qurty
Jibek aǵashyn qorektenip, sonan jibek shyǵaratyn jibek qurty qasıetti jándik degen ańyz bar.

Grektiń Arıanda áýlıe qyzynyń jibi
Arıanda Teseıge bir shýmaq jip beredi, Teseı onyń bir ushyn saraıdyń esigine baılap qoıady, ári qaraı tarqatyp júre beredi. Qaıtarynda sol jipti jınap otyryp syrtqa shyǵady.

Mysyrdyń patshasy ferǵaýyn Ptolomeı qyzy Veronıkanyń shashy
Ol óziniń kúıeýi soǵysqa attanarda shashyn kesip alyp, Sholpan hramyna aparyp sadaqa etken. Sol shash keıinnen Veronıka shashy atty juldyzǵa aınalǵan.

Dýlattyń danalyq oıy

Jyrshynyń aty jyrshy ma,
Árkimnen óleń jattasa?
Sóz - jibek jip, jyr - keste,
Aıshyǵy aıqyn kórinbes
Órneksiz tigip battasa.

Túıindi oı
Qyz Jibektiń tumary
Jibek sózindegi «ek», «oq» degen qosymsha - aspan, ómir maǵynasynda.
Jibek degen sózdiń ózinde álemdik qurylystyń tartý kúshi – tabıǵı mahabbat syry jatyr.
«Arıanda jibi», «Veronıka shashy», «Qyz Jibek» - bári de aspandaǵy Sholpannyń magnıttik kúshtiń jibi.

Usynys
Mundaı talqyǵa salynbaǵan taqyryptar joba zertteýlerine túrtki bolsa,

Keleshek urpaqty ádebıetke baýlýda halqymyzdyń murasyn is - shara túrinde ótkizse,

Joba zertteýlerin kitapsha túrinde shyǵarý múmkindigine ıe bolsa.

Aqtúıesaı orta mektebi
8 synyp oqýshysy: Shahım Aıdana
Jetekshisi: qazaq tili men ádebıeti pániniń muǵalimi J. A. Abdrahmanova