Qola dáýirindegi Qazaqstan
Sabaqtyń taqyryby: Qola dáýirindegi Qazaqstan.
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Qola dáýiri adamdarynyń qoǵamdyq qurylymy, ádet-ǵurpy, óneri jaıly baıandaý arqyly sol kezdegi adamdar jasaǵan materıaldyq, rýhanı baılyqtarmen, izgilikti istermen oqýshylardy tanystyrý.
Damytýshylyq: Oqýshylardyń tarıhty ǵylymı turǵydan taldaýǵa, ony sanalylyqpen túsine bilýge úıretý, olardyń qabiletin jan - jaqty damytý.
Tárbıelik: Oqýshylardyń tarıhqa, óz halqynyń jáne basqa halyqtardyń mádenıetine degen qyzyǵýshylyǵy men qurmet sezimin damytý, olardy óz eliniń, búkil adamzattyń mádenıetin tolyqtyrýǵa úles qosa alatyn azamat etip tárbıeleý.
Sabaqtyń tıpi: Jańa bilim berý.
Sabaqtyń túri: Ózara belsendilikti arttyrý sabaǵy.
Sabaqtyń ádisi: Túsindirý, suraq - jaýap, toptyq jumys.
Sabaqtyń kórnekiligi: Sýretter, ınteraktıvti taqta, syzbalar.
Sabaqtyń barysy: İ. Uıymdastyrý kezeńi
a/ sálemdesý, túgeldeý
á/ oqý quraldaryn tekserý
b/ baǵalaý krıterııimen tanystyrý.
Jalpy upaıy
0 - 6 – “3”
7 - 12 – “4”
13 - 18 – “5”
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý.
Beınesuraq.
1. Mýste kezeńindegi adamdy qalaı ataıdy: Neandertal
2. Neandertaldyqtardan keıin, mólsherimen budan 40 - 30 myń jyl buryn qandaı adamdar qalyptasty: Sanaly adam.
3. Sýrettegi adamdar qandaı áreket jasap jatyr: Naızaǵaıdan túsken otty óshirmeý ústinde.
4. Myna sýrette alǵashqy adamdar tobyry qandaı is - áreket jasap jatyr? Ańdardy ózderine azyq qylý úshin jardan qulatyp jatyr.
5. Sadaq ańdy alystan atýǵa múmkindik berdi. Burynǵy naızalarǵa qaraǵanda sadaq ańshylyqty arttyrdy. Bul qaı dáýir? Mezolıt
6. Myna sýrette qandaı dinı túsinik qalyptasqan? Adamdardyń shyǵý tegin janýarlarmen baılanystyrý totemızm dep atalady.
7. Ejelgi sýretshiler kóbine neni beınelegen? Jabaıy ańdardyń sýretterin beınelegen.
8. Bul dáýirdiń úlken jańalyǵy qysh qumyra jasaý edi. Bul dáýirdi keıde qysh qumyralar zamany dep ataıdy. Bul qaı dáýir? Neolıt
Kim jyldam.
(Aýyzsha suraqtarǵa jaýap alý )
1. Bıfas degenimiz ne?
2. Neandertaldyqtan keıin 40 - 35 myń jyl buryn paıda bolǵan?
3. Erte paleolıt neshe kezeńnen turady?
4. Eń birinshi qoldanylǵan metal?
5. Matrıarhat degenimiz ne?
6. Patrıarhat degenimiz ne?
7. Bul dáýirdi keıde «qysh qumyralar zamany» dep te ataıdy?
Kim tapqyr.
aýyzsha durys tańdaý testi)
1. Ǵalymdar Kenıa jerinen tabylǵan alǵashqy adamdy qalaı dep atady?
A) Sanaly adam
Á) Epti adam
B) Tik júretin adam
2. Jer beti kúrt sýı bastady
A) 40 myń jyl buryn
Á) 10 myń jyl buryn
B) 100 myń jyl buryn
3. Týysqan adamdar ujymynyń ataýy
A) Adamdar tobyry
Á) Rýlyq qaýym
B) Otbasy
4. Mezolıt zamanynyń úlken jańalyǵy?
A) Bıfas
Á)Qyrǵysh
B) Mıkrolıtter
Jańa taqyrypty meńgerý jospary:
1. Óndiriske metal qural - saımandardyń enýi.
2. Andronov jáne Beǵazy – Dándibaı mádenıetiniń zerttelýi.
3. Qoladan jasalǵan eńbek quraldaryna kóshý.
4. Androndyqtardyń kásibi men turmysy.
5. Anrondyqtardyń baspanalary.
6. Beǵazy - Dándibaı turǵyndarynyń kásibi.
7. Turǵyn úıleri.
8. Klımattyń ózgerýi.
9. Qoǵamdyq qurlysy.
10. Dinı kózqarastary
11. Zergerlik óneri
Sóılemdi tıisti orynyna qoı.
B. z. b........ myńjyldyqta Eýrazıa dalalyq aımaqtarynda.......... tásili oılap tabylyp, tas quraldardy kúndelikti ómirden yǵystyryp shyǵardy.
Ózgerister: Rýlyq qatynastar ydyrap, ornyna....... birlestikter quryla bastady.
Tústi metaldar men....... óndiristik jolmen ıgerildi.......... sharýashylyǵy qalyptasty.
Birtindep kóshpeli........ sharýashylyǵyna aýysa bastady. Bul eki baǵyt mal sharýashylyǵy men metalýrgıanyń tez damýy.......... eńbegine qajettilikti arttyryp, atalyq otbasylyq rýlyq qatynas ornady.
Durys. Burys
1. Qola negizinen mys pen altynyń qosyndysynan alynady.
2. Beǵazy - Dándi mádenıeti Qazaqstandaǵy Beǵazy jáne Dándibaı mekenindegi obalarǵa baılanysty qoıylǵan.
3. Qola dáýiri kezinde dinı nanym - senim qalyptasyp joǵary din basylary moldalar paıda boldy.
4. B. z. b. 2myńjyldyqtyń ortasynda Qazaqstan taıpalary qola buıymdar jasaý isin meńgerdi.
5. Ózderiniń dene qurlysy jaǵynan Androndyqtar mońǵoloıdyqtarǵa uqsaǵan.
6. Androndyqtardyń basty kásibi mal baǵý, ketpendi - teseli eginshilik pen balyq aýlaý bolǵan.
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Qola dáýiri adamdarynyń qoǵamdyq qurylymy, ádet-ǵurpy, óneri jaıly baıandaý arqyly sol kezdegi adamdar jasaǵan materıaldyq, rýhanı baılyqtarmen, izgilikti istermen oqýshylardy tanystyrý.
Damytýshylyq: Oqýshylardyń tarıhty ǵylymı turǵydan taldaýǵa, ony sanalylyqpen túsine bilýge úıretý, olardyń qabiletin jan - jaqty damytý.
Tárbıelik: Oqýshylardyń tarıhqa, óz halqynyń jáne basqa halyqtardyń mádenıetine degen qyzyǵýshylyǵy men qurmet sezimin damytý, olardy óz eliniń, búkil adamzattyń mádenıetin tolyqtyrýǵa úles qosa alatyn azamat etip tárbıeleý.
Sabaqtyń tıpi: Jańa bilim berý.
Sabaqtyń túri: Ózara belsendilikti arttyrý sabaǵy.
Sabaqtyń ádisi: Túsindirý, suraq - jaýap, toptyq jumys.
Sabaqtyń kórnekiligi: Sýretter, ınteraktıvti taqta, syzbalar.
Sabaqtyń barysy: İ. Uıymdastyrý kezeńi
a/ sálemdesý, túgeldeý
á/ oqý quraldaryn tekserý
b/ baǵalaý krıterııimen tanystyrý.
Jalpy upaıy
0 - 6 – “3”
7 - 12 – “4”
13 - 18 – “5”
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý.
Beınesuraq.
1. Mýste kezeńindegi adamdy qalaı ataıdy: Neandertal
2. Neandertaldyqtardan keıin, mólsherimen budan 40 - 30 myń jyl buryn qandaı adamdar qalyptasty: Sanaly adam.
3. Sýrettegi adamdar qandaı áreket jasap jatyr: Naızaǵaıdan túsken otty óshirmeý ústinde.
4. Myna sýrette alǵashqy adamdar tobyry qandaı is - áreket jasap jatyr? Ańdardy ózderine azyq qylý úshin jardan qulatyp jatyr.
5. Sadaq ańdy alystan atýǵa múmkindik berdi. Burynǵy naızalarǵa qaraǵanda sadaq ańshylyqty arttyrdy. Bul qaı dáýir? Mezolıt
6. Myna sýrette qandaı dinı túsinik qalyptasqan? Adamdardyń shyǵý tegin janýarlarmen baılanystyrý totemızm dep atalady.
7. Ejelgi sýretshiler kóbine neni beınelegen? Jabaıy ańdardyń sýretterin beınelegen.
8. Bul dáýirdiń úlken jańalyǵy qysh qumyra jasaý edi. Bul dáýirdi keıde qysh qumyralar zamany dep ataıdy. Bul qaı dáýir? Neolıt
Kim jyldam.
(Aýyzsha suraqtarǵa jaýap alý )
1. Bıfas degenimiz ne?
2. Neandertaldyqtan keıin 40 - 35 myń jyl buryn paıda bolǵan?
3. Erte paleolıt neshe kezeńnen turady?
4. Eń birinshi qoldanylǵan metal?
5. Matrıarhat degenimiz ne?
6. Patrıarhat degenimiz ne?
7. Bul dáýirdi keıde «qysh qumyralar zamany» dep te ataıdy?
Kim tapqyr.
aýyzsha durys tańdaý testi)
1. Ǵalymdar Kenıa jerinen tabylǵan alǵashqy adamdy qalaı dep atady?
A) Sanaly adam
Á) Epti adam
B) Tik júretin adam
2. Jer beti kúrt sýı bastady
A) 40 myń jyl buryn
Á) 10 myń jyl buryn
B) 100 myń jyl buryn
3. Týysqan adamdar ujymynyń ataýy
A) Adamdar tobyry
Á) Rýlyq qaýym
B) Otbasy
4. Mezolıt zamanynyń úlken jańalyǵy?
A) Bıfas
Á)Qyrǵysh
B) Mıkrolıtter
Jańa taqyrypty meńgerý jospary:
1. Óndiriske metal qural - saımandardyń enýi.
2. Andronov jáne Beǵazy – Dándibaı mádenıetiniń zerttelýi.
3. Qoladan jasalǵan eńbek quraldaryna kóshý.
4. Androndyqtardyń kásibi men turmysy.
5. Anrondyqtardyń baspanalary.
6. Beǵazy - Dándibaı turǵyndarynyń kásibi.
7. Turǵyn úıleri.
8. Klımattyń ózgerýi.
9. Qoǵamdyq qurlysy.
10. Dinı kózqarastary
11. Zergerlik óneri
Sóılemdi tıisti orynyna qoı.
B. z. b........ myńjyldyqta Eýrazıa dalalyq aımaqtarynda.......... tásili oılap tabylyp, tas quraldardy kúndelikti ómirden yǵystyryp shyǵardy.
Ózgerister: Rýlyq qatynastar ydyrap, ornyna....... birlestikter quryla bastady.
Tústi metaldar men....... óndiristik jolmen ıgerildi.......... sharýashylyǵy qalyptasty.
Birtindep kóshpeli........ sharýashylyǵyna aýysa bastady. Bul eki baǵyt mal sharýashylyǵy men metalýrgıanyń tez damýy.......... eńbegine qajettilikti arttyryp, atalyq otbasylyq rýlyq qatynas ornady.
Durys. Burys
1. Qola negizinen mys pen altynyń qosyndysynan alynady.
2. Beǵazy - Dándi mádenıeti Qazaqstandaǵy Beǵazy jáne Dándibaı mekenindegi obalarǵa baılanysty qoıylǵan.
3. Qola dáýiri kezinde dinı nanym - senim qalyptasyp joǵary din basylary moldalar paıda boldy.
4. B. z. b. 2myńjyldyqtyń ortasynda Qazaqstan taıpalary qola buıymdar jasaý isin meńgerdi.
5. Ózderiniń dene qurlysy jaǵynan Androndyqtar mońǵoloıdyqtarǵa uqsaǵan.
6. Androndyqtardyń basty kásibi mal baǵý, ketpendi - teseli eginshilik pen balyq aýlaý bolǵan.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.