Qońyr, qyzyl baldyrlar
Qońyr, qyzyl baldyrlar
1. Teńiz baldyrlary - qońyr, qyzyl baldyrlar.
2. Qyzyl, qońyr baldyrlar Qazaqstannyń qaı sýlarynda kezdesedi? Kaspıı teńizinde.
3. Qońyr baldyrlardyń túr sany - 1500.
4. Qońyr baldyrlardyń jasýsha qabyqshasynyń syrta nemen qaptalǵan?- sozylmaly silemeıli qabyqshamen.
5. Silemeıli qabyqshanyń qońyr baldyrlar úshin mańyzy qandaı?- teńiz tolqynynyń kúshine tótep beredi, qurǵap ketýden saqtaıdy.
6. Qońyr baldyrlardyń jasýshasyndaǵy ıadro sany - bireý.
7. Qońyr baldyrlardyń jasýshasyndaǵy vakýolderdiń sany - bireý nemese birnesheý.
8. Vakýolderiniń quramynda ılik zattary bar baldyr - qońyr baldyrlar.
9. Qońyr baldyrlardyń hromatoforynyń pishini qandaı?- dán tárizdi.
10. Qońyr baldyrlar hromatoforynyń ornalasýy - jasýsha qabyqshasyna jaqyn ornalasqan.
11. Qońyr baldyrlardyń hlorofıl jáne qońyr boıaýlary qaıda ornalasqan - hromatoforlarynda.
12. Qońyr baldyrlar jasýshasynyń qor zaty - polısaharıdter (eritindi kúıindegi kómir sýlar).
13. Qońyr baldyrlardyń túrleri - lamınarıa, sargassým, nereosıstıs, týrbınarıa, agarým
14. Lamınarıa teńiz jaǵalaýynan qansha shaqyrym aımaqty qamtyp ósedi? 5 - 10 shaqyrym.
15. Lamınarıa baldyry teńiz túbinen qansha tereńdikte ósedi? 20 - 30 metr.
16. Syrtqy qurylysy gúldi ósimdikterge uqsas qońyr baldyr - lamınarıa.
17. Lamınarıa sý túbine qandaı bólikteri arqyly bekinip ósedi? tamyrǵa uqsas ósindilerimen (rızoıdtarymen)
18. Lamınarıanyń joǵary qaraı sozylǵan bóliminiń uzyndyǵy - 50 sm.
19. Lamınarıanyń joǵary qaraı sozylǵan bóliminen neler ósip jetiledi?- jalpaq taspa tárizdi ósindiler.
20. Lamınarıanyń jalpaq taspa tárizdi ósindileriniń uzyndyǵy - 3 - 4 metr.
21. Soltústik endikterde ósetin lamınarıaǵa tán qasıet - jalpaq, taspa tárizdi ósindileri qańtar, aqpan aılarynda túsip qalady.
22. Lamınarıanyń zoosporangııleri neden paıda bolady? jazdyń sońy, kúzdiń basynda jalpaq ósindileriniń betindegi daqtardan.
23. Lamınarıa zoosporangııleriniń pishini - elıps, sılındr tárizdi.
24.«Teńiz oramjapyraǵy» dep atalatyn qońyr baldyr - lamınarıa
25. Lamınarıa baldyrynyń mańyzy - adamnyń qalqansha beziniń jumysyn jaqsartady, jemsaý aýrýynan saqtandyrý úshin tamaqqa qosady.
26. Lamınarıa baldyrynyń denesi - 70%- ǵa deıin kómirsýdan, 9% nárýyzdy zattar, 0, 3%- ǵa deıin ıod, maı, brom, kúshán silemi jáne A, V, S, D dárýmenderiniń jıyntyǵynan turady.
27. Teńiz qońyr baldyrlarynyń 1 tonnasynan qansha kılogramm taza ıod alynady? birneshe kılogramm.
28. Jıdekke uqsas domalaq ósindileri bar qońyr baldyr - sargassým.
29. Sargassýmnyń jıdegi - ishi aýaǵa toly kópirshikter.
30. İshi aýaǵa toly kópirshikterdiń sargassým úshin mańyzy - sýda júzýin tezdetedi, basqa jerlerge tez taralady.
31. Sargassým tuqymdas baldyr - týrbınarıa.
32. Týrbınarıanyń ósindileri nege uqsas? júzim salqymyna.
33. Jergilikti turǵyndar «teńiz júzimi» dep ataıtyn baldyr - týrbınarıa.
34. Qońyr baldyrlardyń keıbir taspa tárizdi ósindileriniń uzyndyǵy - 60m
35. Qońyr baldyrlarda hlorofılden basqa qandaı tústi pıgment bolady - qońyr, sary, qyzǵylt - sary (karotın, ksantofıll, fýkoksantın)
36. Qyzyl baldyrlardyń túr sany - 4000
37. Qyzyl baldyrlar teńiz túbinen qansha tereńdikte ósedi?- 270metr.
38. Qyzyl baldyrlardyń hromatoforlarynyń pishini - dán tárizdi.
39. Qyzyl baldyrlarda hlorofılden basqa qandaı tústi pıgment bolady - qyzyl (fıkoerıtrın), kók (fıkosıanın) pıgmentteri bar
40. Qyzyl baldyrlardyń qońyr baldyrlardan taǵy bir ereksheligi - asa iri bolmaıdy, aıryqsha ádemi, kóz tartady.
41. Qyzyl baldyrlardyń jasýshasynyń qor zaty - maı jáne qantty zattar.
42. Qyzyl baldyrlardyń kóbeıýi - ósimdi, jynyssyz, jynysty.
43. Bir gram qara topyraqta bolatyn baldyr sany - 5000
44. Kókónis esebinde tamaqqa paıdalanylatyn qyzyl baldyr - porfıra.
45. Teńiz baldyrlarynan alynatyn ónim - ıod, spırt, sirke qyshqyly, jasýnyq, agar - agar
46. Agar - agar degenimiz ne? ǵylymı zerthanalarda bakterıalar men sańyraýqulaqtardy, baldyrlardy ósiretin qorektik orta.
47. Baldyrlardyń sharýashylyqtaǵy mańyzy qandaı?- jaǵaǵa shyǵyp qalǵan baldyrlar tyńaıtqysh esebinde qoldanylady.
48. Baldyrlardy qorǵaý úshin qandaı sharalar qoldanylady - óndiris oryndarynan shyqqan las sýlar men aýyl sharýashylyq egistikterine shashylǵan hımıalyq qosylystardan sýdy tazartý.
49. Baldyrlardyń sýdan sińiretin gazy - kómirqyshqyl gazy.
50. 1, 5 mlrd jyl buryn qurlyqqa shyqqan bastama ósimdik - fotosıntezdeýshi baldyrlar.
1. Teńiz baldyrlary - qońyr, qyzyl baldyrlar.
2. Qyzyl, qońyr baldyrlar Qazaqstannyń qaı sýlarynda kezdesedi? Kaspıı teńizinde.
3. Qońyr baldyrlardyń túr sany - 1500.
4. Qońyr baldyrlardyń jasýsha qabyqshasynyń syrta nemen qaptalǵan?- sozylmaly silemeıli qabyqshamen.
5. Silemeıli qabyqshanyń qońyr baldyrlar úshin mańyzy qandaı?- teńiz tolqynynyń kúshine tótep beredi, qurǵap ketýden saqtaıdy.
6. Qońyr baldyrlardyń jasýshasyndaǵy ıadro sany - bireý.
7. Qońyr baldyrlardyń jasýshasyndaǵy vakýolderdiń sany - bireý nemese birnesheý.
8. Vakýolderiniń quramynda ılik zattary bar baldyr - qońyr baldyrlar.
9. Qońyr baldyrlardyń hromatoforynyń pishini qandaı?- dán tárizdi.
10. Qońyr baldyrlar hromatoforynyń ornalasýy - jasýsha qabyqshasyna jaqyn ornalasqan.
11. Qońyr baldyrlardyń hlorofıl jáne qońyr boıaýlary qaıda ornalasqan - hromatoforlarynda.
12. Qońyr baldyrlar jasýshasynyń qor zaty - polısaharıdter (eritindi kúıindegi kómir sýlar).
13. Qońyr baldyrlardyń túrleri - lamınarıa, sargassým, nereosıstıs, týrbınarıa, agarým
14. Lamınarıa teńiz jaǵalaýynan qansha shaqyrym aımaqty qamtyp ósedi? 5 - 10 shaqyrym.
15. Lamınarıa baldyry teńiz túbinen qansha tereńdikte ósedi? 20 - 30 metr.
16. Syrtqy qurylysy gúldi ósimdikterge uqsas qońyr baldyr - lamınarıa.
17. Lamınarıa sý túbine qandaı bólikteri arqyly bekinip ósedi? tamyrǵa uqsas ósindilerimen (rızoıdtarymen)
18. Lamınarıanyń joǵary qaraı sozylǵan bóliminiń uzyndyǵy - 50 sm.
19. Lamınarıanyń joǵary qaraı sozylǵan bóliminen neler ósip jetiledi?- jalpaq taspa tárizdi ósindiler.
20. Lamınarıanyń jalpaq taspa tárizdi ósindileriniń uzyndyǵy - 3 - 4 metr.
21. Soltústik endikterde ósetin lamınarıaǵa tán qasıet - jalpaq, taspa tárizdi ósindileri qańtar, aqpan aılarynda túsip qalady.
22. Lamınarıanyń zoosporangııleri neden paıda bolady? jazdyń sońy, kúzdiń basynda jalpaq ósindileriniń betindegi daqtardan.
23. Lamınarıa zoosporangııleriniń pishini - elıps, sılındr tárizdi.
24.«Teńiz oramjapyraǵy» dep atalatyn qońyr baldyr - lamınarıa
25. Lamınarıa baldyrynyń mańyzy - adamnyń qalqansha beziniń jumysyn jaqsartady, jemsaý aýrýynan saqtandyrý úshin tamaqqa qosady.
26. Lamınarıa baldyrynyń denesi - 70%- ǵa deıin kómirsýdan, 9% nárýyzdy zattar, 0, 3%- ǵa deıin ıod, maı, brom, kúshán silemi jáne A, V, S, D dárýmenderiniń jıyntyǵynan turady.
27. Teńiz qońyr baldyrlarynyń 1 tonnasynan qansha kılogramm taza ıod alynady? birneshe kılogramm.
28. Jıdekke uqsas domalaq ósindileri bar qońyr baldyr - sargassým.
29. Sargassýmnyń jıdegi - ishi aýaǵa toly kópirshikter.
30. İshi aýaǵa toly kópirshikterdiń sargassým úshin mańyzy - sýda júzýin tezdetedi, basqa jerlerge tez taralady.
31. Sargassým tuqymdas baldyr - týrbınarıa.
32. Týrbınarıanyń ósindileri nege uqsas? júzim salqymyna.
33. Jergilikti turǵyndar «teńiz júzimi» dep ataıtyn baldyr - týrbınarıa.
34. Qońyr baldyrlardyń keıbir taspa tárizdi ósindileriniń uzyndyǵy - 60m
35. Qońyr baldyrlarda hlorofılden basqa qandaı tústi pıgment bolady - qońyr, sary, qyzǵylt - sary (karotın, ksantofıll, fýkoksantın)
36. Qyzyl baldyrlardyń túr sany - 4000
37. Qyzyl baldyrlar teńiz túbinen qansha tereńdikte ósedi?- 270metr.
38. Qyzyl baldyrlardyń hromatoforlarynyń pishini - dán tárizdi.
39. Qyzyl baldyrlarda hlorofılden basqa qandaı tústi pıgment bolady - qyzyl (fıkoerıtrın), kók (fıkosıanın) pıgmentteri bar
40. Qyzyl baldyrlardyń qońyr baldyrlardan taǵy bir ereksheligi - asa iri bolmaıdy, aıryqsha ádemi, kóz tartady.
41. Qyzyl baldyrlardyń jasýshasynyń qor zaty - maı jáne qantty zattar.
42. Qyzyl baldyrlardyń kóbeıýi - ósimdi, jynyssyz, jynysty.
43. Bir gram qara topyraqta bolatyn baldyr sany - 5000
44. Kókónis esebinde tamaqqa paıdalanylatyn qyzyl baldyr - porfıra.
45. Teńiz baldyrlarynan alynatyn ónim - ıod, spırt, sirke qyshqyly, jasýnyq, agar - agar
46. Agar - agar degenimiz ne? ǵylymı zerthanalarda bakterıalar men sańyraýqulaqtardy, baldyrlardy ósiretin qorektik orta.
47. Baldyrlardyń sharýashylyqtaǵy mańyzy qandaı?- jaǵaǵa shyǵyp qalǵan baldyrlar tyńaıtqysh esebinde qoldanylady.
48. Baldyrlardy qorǵaý úshin qandaı sharalar qoldanylady - óndiris oryndarynan shyqqan las sýlar men aýyl sharýashylyq egistikterine shashylǵan hımıalyq qosylystardan sýdy tazartý.
49. Baldyrlardyń sýdan sińiretin gazy - kómirqyshqyl gazy.
50. 1, 5 mlrd jyl buryn qurlyqqa shyqqan bastama ósimdik - fotosıntezdeýshi baldyrlar.