InfoHub Logo

Qazirgi tańda Táýelsizdigimizdi alǵaly 25 jyldan asty jáne egemen el bolǵan Qazaqstannyń alǵashqy urpaǵy at jalyn tartqan azamat, eldiń tizginin ustaıtyn halge jetti. Búgingi jańa zaman táýelsiz eldiń muraty jastardyń bilimi men biliktilikke talpynyp árekettenýin, eńbektenip ósýin talap etip otyr. «Elińniń uly bolsań, elińe janyń ashysa, azamattyq namysyń bolsa, qazaqtyń memleketin nyǵaıtyp, kórkeıýi jolynda terińdi tógip eńbek et. Jerdiń de, eldiń de ıesi sen ekenińdi umytpa», - deıdi Elbasy bir sózinde. Osynaý qanatty sózdiń astarynda memleket basshysynyń jastarǵa artqan úmiti men senimi mol ekenin ańǵarýǵa bolady. Ár jyl saıyn Elbasynyń halyqqa arnalǵan joldaýynda únemi jastardy qoldap, olarǵa tek bilim men kásibı maman bolýǵa umtylý qajettigin aıtyp otyrady. Sondyqtan bolar atalǵan maqalanyń negizgi kózi jastarǵa eskertý, olardyń kózin ashý, alǵa jeteleý dep bilemin.  Maqalada kezdesetin «básekelestik», «bilim», «ǵylym», «tutastyq», «ulttyq kod» syndy sózderdiń biz úshin, zamanaýı jastar úshin mańyzy zor. Sebebi bilimdiniń myńdy jyǵar zamany kele jatyr. Sandyq Qazaqstannyń bolashaǵy ósip kele jatqan urpaqtyń qolynda. Sebebi HHİ ǵasyrdyń urpaǵy sandyq álemge etene enbese, Keńestik kezeńniń dámin tatqan býynnyń ıkemi birden kele bermeıdi. Basty talap meńgerý. Qaı jaǵynan kelse de kez kelgen salany jiti meńgere otyryp, jumys jasaý.  Maqalada kórsetilgen oryndalý kerek mindetterdiń bári derlik jastar aldynda turǵan mindetter. Til úırený, qabiletti bolý, el úshin ter tógý. Elbasynyń buǵan deıin de «Qazaqstannyń bolashaǵy – jastardyń qolynda» degen sózi de áli yqpalyn joǵaltqan joq. Tipti bul urpaqtan-urpaqqa jalǵasyn tabatyn dana sóz bolyp qalary anyq.

Sonymen qatar, Elbasy rýhanı jańǵyrýdaǵy ulttyq sananyń róline basa nazar aýdaryp, birneshe mindetterdi aıqyndap berdi. Onyń eń negizgisi ulttyń tereń tarıhynan bastaý alatyn rýhanı ustanymdy saqtap qalý. Qundylyqtarymyz ben ozyq dástúrimizdi tabysty jańǵyrýdyń alǵyshartyna aınaldyra bilý. Bul rette, Elbasy «Jańǵyrý jolynda babalardan mıras bolyp, qanymyzǵa sińgen, búginde tamyrymyzda búlkildep jatqan izgi qasıetterimizdi qaıta túletýimiz kerek»,- ekenin atap kórsetti.

Osy oraıda, ótkennen sabaq alyp, bolashaqqa nyq qadam basýymyz ben, taǵylymy tereń júıeli oıdy qalyptastyrar, eńbekteri bizge mıras bolyp qalǵan asyl mura, álemge áıgili ekinshi ustaz Ábý Nasyr ál-Farabıdiń ulttyq rýhanı muranyń  jańǵyrýynda  jáne otandyq ádebıettiń  álem tanýyndaǵy róliniń ereksheligin joǵaryda atap kórsetken bolatynmyn.  Árıne mıras bolyp qalǵan asyl murany zerttep ony sataý  zamanaýı jastarǵa júktelip, babamyzdan qalǵan asyl murany keleshek urpaqqa dáripteý de bizdiń qolymyzda. Onyń alǵysharttary qazirgi ýaqytta etek jaıyp, joǵarǵy oqý ornyń aǵa oqytýshy proffessorlarynyń bastaýymen, stýdentterge tıesili bolýda. Solardyń birden bir mysaly ýnıversıtetimizdiń qabyrǵalarynda ál-Farabı murasyn jańǵyrtýǵa arnalǵan túrli baǵdarlamalar men is-jobalar bastaý alyp, stýdentter arasynda keńinen tarap ketken «ál-Farabı jáne qazirgi zaman» atty dısıplınanyń ótýi, biz úshin babamyzdyń eńbekterimen tanysýǵa úlken múmkindik týdyrýda.

Sonymen qatar, HHİ ǵasyr zamanaýı jastar úshin «Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasy aıasynda jáne Elbasynyń «Uly dalanyń jeti qyry» atty baǵdarlamalyq maqalasynyń basty tujyrymdaryn ustanym tutqan ulttyq ýnıversıtet óz aldyna mańyzdy mindetti – tek básekege qabiletti kadrlardy daıarlaý ǵana emes, sonymen birge elimizdiń erteńgi tulǵalaryna aınalar jas urpaqtyń rýhanı bolmysyn qalyptastyrýdy maqsat tutyp otyr. Ál-Farabı atap ótkendeı: «Tárbıesiz berilgen bilim, adamzattyń qas jaýy» degen oıdyń negizinde stýdentterdiń boıynda bilim men tárbıe qatar ushtastyrylýda. Sondyqtan ınovasıalyq-tehnologıalyq platformamen qatar, «4.0 Ýnıversıtet» modeliniń sheńberinde rýhanı-adamgershilik tárbıe berý isi ýnıversıtet qabyrǵasynda belsendi túrde damýda. Ýnıversıtettiń jańa korporatıvtik ıdeologıasy men serpindi áleýmettik jobalary jańa sapaly tárbıeniń tıimdiligin qalyptastyrýǵa baǵyttalǵan.

Qorytyndylaı kele, Shyǵystyń uly oıshylynyń ádilettilik pen adamshylyq saltanat qurǵan qoǵam týraly ıdeıalarymen qazaq halqynyń baqytty ómiri jáne Qazaqstannyń táýelsiz, gúldengen memleket retinde  álem kartasynda máńgilik ómir súrýi týraly «Máńgilik el» ulttyq ıdeıasymen úndes ekenin ańǵardyp, «Al Farabi Unirversity Smart City» modelin júzege asyryp, óz tájirbıemizdi keń tarata otyryp, biz daryndy urpaqty daıarlaıtyn dara meken ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-niń jalyndy jastary, ult kóshbasshysy  belgilegen maqsatqa – Qazaqstannyń álemniń damýshy elderiniń qataryna qosylýyna jáne jańǵyrý jolynda babalardan mıras bolyp, qanymyzǵa sińgen, búginde tamyrymyzda búlkildep jatqan izgi qasıetterimizdi qaıta túletip,  ál-Farabı ańsaǵan izgilik qalasyn salyp, parasatty qoǵam ornatýymyz zamanaýı jastardyń qolynda ekenin taǵy bir márte atap ótkenim abzal bolar.

Óndiristik tájirbıe jetekshisi: Azımova Móldir Áýeltaevna

Maqala avtory: Hasıetova Janıa Jarasqyzy

---