InfoHub Logo

Jastardyń adamgershilik - rýhanı qundylyqtaryn damytý, olardy patrıottyq tárbıege, ulttyq sana sezimdi oıatýǵa baýlý, bilim alý jáne qoǵamdyq jumystarǵa belsene qatysý biliktiligin arttyrý, dástúrli mádenıetimizdiń rýhanı jáne materıaldyq qundylyqtaryn saraptaı otyryp, tanı bilýge úıretý - búgingi qoǵamnyń basty mindetteriniń biri bolyp otyr.

Qoǵamnyń negizgi tiregi - azattyq rýhy men babalar ónegesin boıyna sińirgen, bilimge degen talpynysy joǵary, aldyna bıik maqsattar qoıa biletin jalyndy jastar. Al jastardyń negizgi bóligin stýdentter quraıtyny bárimizge belgili. Bolashaq kásibı maman bolatyn stýdenttiń oı-órisin, ulttyq mádenıetin, ulttyq rýh pen sanaly sezimin damytyp, alǵyr tulǵany qalyptastyrý maqsatynda ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-nyń fılosofıa jáne saıasattaný fakúltetinde Mádenıettaný mamandyǵy qurylǵan bolatyn.

Mádenıettaný - bul stýdentterdiń qoǵamdyq-saıası, mádenı-kópshilik, tildik jáne ǵylymı qyzyǵýshylyqtaryn arttyrýǵa baǵyttalǵan qoǵamdyq pán bolyp tabylady. Pán retinde stýdentterdiń qoǵamdyq belsendilikterin damytýǵa, bos ýaqyttaryn tıimdi ótkizýge, sondaı-aq mádenıet pen sport baǵytyn jetildirýge, ýnıversıtettiń ujymdyq mádenıetin arttyrýǵa baǵyttalǵan. Naqtylaı aıtsaq,

1. Álem mádenıeti men órkenıetiniń damý tarıhyn, olardyń mádenı genezısi men qundylyqtarynyń alýan túrliligin synı taldaý, fılosofıa men mádenıet teorıasynyń prınsıpterin túsinýdi kórsetý;
2. Jetekshi mádenıet mektepteri men tujyrymdamalardyń teorıalyq máselelerin bilý jáne mádenıettiń teorıalyq negizin quraıtyn negizgi uǵymdar, prınsıpter, termınder, problemalar, artefaktiler jáne úlgilermen jumys isteý qabiletin kórsetý;
3. Zamanaýı Batys jáne Shyǵys mádenıetin damytýdyń jalpy úlgisin, sonyń ishinde otandyq mádenıetti, túrli mádenıetterdiń ózara árekettesý formalaryn bilýdi kórsetý;
4. Dástúrli jáne qazirgi qazaq, túrik mádenıeti men órkenıetiniń qalyptasýy týraly álemdik jáne eýrazıalyq tarıhı úrdistiń kontekstinde Qazaqstannyń damý modeliniń tabystylyq faktorlaryn anyqtaý úshin ǵylymı jáne tarıhı bilimderin erkin túsindirý jáne shyǵarmashylyq paıdalaný;
5. HH-HHİ ǵasyrdyń basyndaǵy álemdik mádenıettegi mańyzdy tendensıalardy aıqyndaý, buqaralyq mádenıettiń tili men mátinine (buqaralyq ádebıet, kıno, mýzyka, jarnama) ózderiniń qarym-qatynasyn qalyptastyrý úshin jappaı jáne tutynýshylyq mádenıettiń qalyptasýynyń sebepteri men naqty tarıhı jaǵdaılaryn, onyń etıkalyq jáne estetıkalyq qundylyqtar júıesin anyqtaý;
6. Álemdik, aımaqtyq, jergilikti jospardaǵy qazirgi zamanǵy mádenıettiń negizgi úrdisteri men dınamıkasy týraly qazirgi zamanǵy ónerdegi dástúrler men jańalyqtardyń dıalektıkasy, zamanaýı ónerdiń erekshelikteri týraly bilimdi júıeleý;

1. Batys Eýropa men Azıanyń qazirgi zamanǵy ónerindegi negizgi janrlar, stılder, úrdister týraly aqparatty, ásirese mádenıettiń ártúrli túrlerindegi ádemi túsinikterdi taldaý, jikteý, salystyrý, olardyń zertteý prınsıpteri men ádisterin qoldaný;
2. Medıa mádenıettiń, buqaralyq aqparat quraldarynyń jańa nysandaryn, zamanaýı baılanys quraldaryndaǵy jańa úrdisterdiń jáne olardyń minez-qulqyna jáne adamnyń qundylyqqa baǵdarlanýyna áser etý mánin túsiný;
3. Mádenıetti genderlik, femınıstik zertteýdegi negizgi ártúrli teoretıkalyq jáne ádistemelik tásilderdi obektıvti baǵalaý, genderlik saıasat qaǵıdalaryna negizdelgen genderlik teńdikti buzýdy synı jáne táýelsiz taldaý, baǵalaý;

Bul baǵyttar boıynsha mádenıettaný mamandyǵynyń stýdentteri ár túrli konkýrstar men dóńgelek ústelder, is-sharalar ótkizedi, árdaıym kórmelerge, kınoteatrlarǵa, teatrlarǵa mádenı joryqtar, qala murajaılaryna jáne t.b. stýdenttik ekskýrsıalar uıymdastyryp otyrady, mádenıet salasynda qyzmet etip júrgen daryndy óner qaıratkerlerimen qyzyqty kezdesýler ótkizip turady.

Jalpy, ýnıversıtette bilim berip qana qoımaı, jastardyń rýhanı baılyǵyn arttyrý, ishki mádenıetin kóterý, sıaqty jumystardy uıymdastyryp, oqý ordasynyń bedelin buranǵydan da bıik beleske kóteretini talas týdyrmaıdy. Osy oraıda, biz bolashaq mádenıettanýshylar, Rýhanı jańǵyrý baǵdarlamasy aıasynda, tól mádenıetimizge tıesili ulttyq qundylyqtardy boıymyzǵa sinirip, ata baba murasyn jańǵyrtýǵa, sonymen qatar ózge mádenıetterdi jiti ıgerýge talpynyp, Mádenıettaný mamandyǵyn bolashaqta bıik dárejege kóterýge bar ynta jigerimizdi salamyz!        

Óndiristik tájirbıe jetekshisi: Azımova Móldir Áýeltaevna

Maqala avtory:  Hasıetova Janıa Jarasqyzy

---