«Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasy boıynsha ult tarıhynyń mádenıeti men qundylyqtaryn bilý, násıhattaý ári saqtaý
Qazirgi tańda, álem qarqyndy túrde ózgerip keledi. Sonymen qatar, Qazaqstanda qazirgi tańda ult nasıhatyn, ult mádenıetin, qundylyqtaryn nasıhattaý jáne saqtaý maqsatynda “rýhanı jańǵyrý” ulttyq baǵdarlamasy iske asyrylýda. Bul baǵdarlamanyń basty maqsaty - ulttyq múddemizdi ári qaraı damytyp, bolashaq urpaqqa tapsyryp, jaqsy úlgi bolý. Elimizdiń eń qundy baılyǵy – ol bizdiń tarıhymyz, salt-dástúrimiz, tilimiz jáne dinimiz. Osy baǵa jetpes qundylyqtardyń bárin damytyp qana qoımaı, sonymen qatar, álemdik deńgeıde boı kóterý maqsaty qolǵa alynýda. Osy baǵdarlamanyń aıasynda, kóptegen memlekettik is-sharalar qolǵa alynyp, keıbir mekemelerde reformalar júrgizilýde. Osyndaı oń ózgerister men qarqyndy damý prosesteriniń arqasynda, elimiz odan ári kórkeıip, rýhanı qundylyqtaryn damytyp, baǵalandyra túsýde. Qazirgi kezde, ulttyq saıasattyń negizgi basymdyǵy ulttyń rýhanı jańǵyrýy bolyp tabylady. Jańasha ómir súrýge degen umtylys – bul bizdiń damýymyzdyń basty qaǵıdaty. Memleket basshysynyń «Bolashaqqa baǵdar: rýhanı jańǵyrý» maqalasy memlekettik ıdeologıany anyqtaýǵa jáne júzege asyrýǵa baǵyttalǵan qujat retinde keńinen tanyldy.
Rýhanı jańǵyrý – adamnyń ishki áleminiń jańarýy, sana-sezimi, jańa ózgeristi qabyldaı bilýi. Bizdiń halqymyzdyń bolashaǵy eń aldymen ózine, rýhanı qýat pen jasampaz kúshke, onyń ulttyq sanasyna baılanysty. Ár halyq, ár memleket ǵasyrlar boıy jańǵyryp, jańaryp otyrady. Rýhanı jańarýlar men ınovasıalarda bilim berýdiń róli zor. Biz ulttyq erekshelikterimizdi eskere otyryp, álemde bolyp jatqan oqıǵalardan habardar bolýymyz kerek.
Táýelsiz elimizdiń bolashaǵy - jastardyń ıntellektýaldy erekshelikteri tek bilim deńgeıimen ǵana emes, olardyń ulttyq kodymen de tikeleı baılanysty, biz bolashaqty qabyldaýymyz kerek. Bilim - rýhanı jańǵyrýdyń basty alǵysharty. Ideıa - oılaý júıesi tereń, alys jáne tamyry tereń, demek, adamdardyń keń spektri tek básekege túse alady. «Sıfrlyq Qazaqstan», «Úsh tilde bilim berý», «Mádenı jáne konfesıaaralyq kelisim» sıaqty baǵdarlamalar barlyq qazaqstandyqtardy HHİ ǵasyrdyń talaptaryna daıyndaýdyń negizgi ıngredıentteri bolyp tabylady. Ulttyq biregeılikti saqtaý týraly Elbasy: «Bizdiń ulttyq salt-dástúrlerimiz ben ádet-ǵuryptarymyz, tilimiz ben mýzykamyz, ádebıetimiz ben úılený toılary - bir sózben aıtqanda, ulttyq rýh bizdiń boıymyzda máńgi qalýy kerek. Abaıdyń danalyǵy, Áýezovtiń qalamy, Qurmanǵazynyń sıqyrly únderi jáne Arýahtyń máńgilik úndeýi bizdiń rýhanı mádenıetimizdiń bir bóligi ǵana ».
Ulttyq mádenıetti saqtamaı, eshqandaı modernızasıa bolmaıdy. «Bizdiń týǵan jerimizge, onyń mádenıetine, ádet-ǵuryptary men dástúrlerine degen erekshe kózqaras - patrıotızmniń eń mańyzdy belgisi. Bul kez-kelgen ultty ult etetin jeke adamdardyń jıyntyǵy emes, mádenı-genetıkalyq kodtyń negizi », - deıdi Nazarbaev. Memleket basshysy sonymen birge: «Negizinen modernızasıalanǵan qoǵamdarda da mádenıettiń kodeksteri bar, olardyń shyǵý tegi burynǵy kezeńderge keledi. Modernızasıanyń jańa túriniń birinshi sharty - onyń mádenıetin, ózindik ulttyq kodyn saqtaý ».
Bizdiń elimizde adamdardyń baqytty ómir súrýi jáne qoǵamǵa paıda ákelýi úshin adamdardyń rýhanı damýy úshin barlyq jaǵdaılar jasalǵan. Elbasymyz atap aıtqandaı, «tabystyń kilti – bilimde». Qaı kezeńde bolsyn, qaı salada bolsyn, biz «Tabysty bolýdyń eń irgeli, basty faktory bilim ekenin árkim tereń túsinýi kerek. Bizdiń bir ǵana jolymyz bar - ol rýhanı jańǵyrý arqyly jarqyn bolashaqqa barý.
Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq Ulttyq Ýnıversıtetiniń 1-kýrs magıstranty Nýrmaganbetova Dınara. Jetekshisi:Danat JANATAEV, f.ǵ.k. Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ dosenti
You Might Also Like
