InfoHub Logo

Sabaqtyń maqsaty: «sabyrlylyq» jáne «ustamdylyq» uǵymdarynyń qundylyǵy men mańyzdylyǵyn ashý.
Mindetteri:
- sabyrlylyq, ustamdylyq jáne minez - qulyq mádenıeti týraly túsinik berý;
- adamdarmen durys qarym - qatynas jfsaı bilý qabiletterin damytý;
- óz sezimderi men kóńi - kúılerin basqara bilýge tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: STO tehnologıasyna negizdelgen sabaq
Sabaqtyń ádisi: pikiralysý, áńgimelesý, baıandaý
Sabaqtyń kórnekiligi: slaıd, úlestirme materıaldar

Sabaqtyń jospary:
İ. Qyzyǵýshylyqty oıatý
a) Oı shaqyrý
b) Asosıasıa qurý (dáptermen jumys)
İİ. Maǵynany taný
a) Mátinmen jumys
b) Túsinikteme (jańa aqparat)
v) Shyǵarmashylyq jumys
İİİ. Oı talqy.
İÚ. Qorytyndy

Shattyq sheńberi:
Sabyr degen ár iske shydamdylyq,
Óte kerek adamǵa bul bir qylyq.
Qoly jetpeı talaı jan izdenedi,
Osydan kep shyǵady adamshylyq.
Saqtyq degen árqashan baıqap júrmek,
Paıda ma ne zalal ma - eskerilmek.
Kórgenin, estigenin esepke alsa,
Sonda ońaı árbir isti oılap bilmek. (Sh. Qudaıberdıev)

İ. Qyzyǵýshylyqty oıatý
a) Oı shaqyrý
1. Sabyrlylyq degendi qalaı túsinesińder?
2. Adamǵa qandaı jaǵdaılarda ustamdylyq kerek dep oılaısyńdar?
3. Sabyrlylyq saqtaǵanda qandaı kúıde bolasyńdar?
4. Óziń ustamdylyq tanytý úshin ne istediń?
b) Asosıasıa qurý (dáptermen jumys)
Sabyrlylyq, ustamdylyqqa baılanysty qandaı sózderdi bilesińder?
Sabyrlylyq, ustamdylyq, shydamdylyq, sabyrsyzdyq, ustamsyz, shydamsyz.

İİ. Maǵynany taný
a) Mátinmen jumys: “Jan jarasy jazylmaıdy” (ańyz áńgime)
Ertede qarıanyń ashýshań, ustamsyz balasy bolypty. Bir kúni qarıa balasyna bir qapshyq shege berip:
- Ózińdi ashý qysqan saıyn aǵash baǵanǵa shege qaǵyp, ashýyń basylǵan kezde, sýyryp alarsyń, - deıdi.
Bala birinshi kúni - aq baǵanǵa on shaqty shege qaǵylǵanyn baıqap, ózin - ózi ustaýǵa, ashýǵa boı bermeýge tyrysty. Qaǵylǵan shegeniń sany kúnbe-kún azaıa bastady. Bala baǵanǵa shege qaǵylǵannan góri ashýyn basqan jeńil ekenin túsindi. Aqyrynda baǵanǵa bir shege qaqpaǵan kúnge de jetti. Sonda ákesi balasyn baǵanǵa jetelep kelip:
- Jaraısyń, balam! Biraq baǵannyń shuryq-shuryq bolǵanyn kórip turǵan shyǵarsyń? Ol eshqashanda bastapqy qalpyna kele almaıdy. Adamǵa ǵaıbat sóz aıtsań, onyń kóńiline jara salasyń, onyń jan dúnıesi osy baǵan sıaqty shuryq-shuryq bolady. Odan keıin qansha keshirim surasań da, jan - jarasy jazylmaıdy. Ashýyńdy aqylǵa jeńgize bil, balam,- deıdi.
● Ákesi balasyn qalaı ustamdylyqqa úıretti?
● “Ashýdy aqylǵa jeńgize bil” degendi qalaı túsinesińder?
● Ashýlanǵan kezde ózderińdi qalaı ustaısyńdar?

b) Túsinikteme (jańa aqparat)
Ár nárseniń baıybyna baryp, aqylǵa salyp, ózin - ózi ustaı bilý – sabyrlyqtyń belgisi. Qandaı jaǵdaıda bolmasyn qyzbalyqqa salynbaı shydamdylyq tanytyp, óz isine baısaldylyqpen qaraý – ustamdylyqtyń belgisi.

v) Shyǵarmashylyq jumys
Ustamdylyq – ádeptiń ustazy,
Ustamsyzdyq – álektiń nusqasy. Dáıeksózdiń maǵynasyn jazyńdar

a) Mátinmen jumys
«Sabyr túbi – sary altyn» ańyz áńgime
Ertede bir han óziniń shabarmanyn kórshi patshalyqqa jiberedi. Shabarman kórshi patshaǵa shaýyp kelip, entigin basa almaı:
- Meniń ámirshim... sizge «qylań sáıgúlik berip jibersin» deıdi... Eger ondaı sáıgúlik bolmasa...
- Ári qaraı tyńdaǵym da kelmeıdi,- deıdi patsha shabarmannyń sózin bólip.- patshańa aıta bar, mende ondaı sáıgúlik joq, eger bolsa...
Osy jerge kelgende ol kidirip qalady. Shabarman osy ýaqytqa deıin óz ámirshisimen tatý qarym - qatynastaǵy kórshisinen mundaı sóz estigenine sasyp qalady. Saraıdan qalaı atyp shyqqanyn da baıqamaı, jaýabyn tezirek jetkizbek bolyp, keri shabady.
Patsha kórshisiniń sálemin estip, qany basyna shyǵyp, kórshi patshalyqqa soǵys jarıalaıdy. Soǵys uzaqqa sozylady, eki jaq ta ábden sharshaıdy. Aqyry uzaq soǵys tıtyqtaryna jetken eki jaq ta kelissóz júrgizbekshi bolady. Kelissóz kezinde ekinshi patsha:
- «Qylań sáıgúlik berip jibersin, bolmasa...» degende ne aıtqyń keldi?- dep suraıdy.
- «... basqa tústi at berseń bolady» degim kelgen, bar bolǵany sol ǵana. Al seniń «mende ondaı sáıgúlik joq, eger bolsa...» degen jaýabyńdy qalaı túsinýge bolady.
- «... tatý otyrǵan kórshime mindetti túrde syılar edim» degenim ǵoı.

● Eki patsha nelikten kelispeı qaldy?
● "Sabyr túbi - sary altyn" degendi qalaı túsinesińder?

Mátinge túıindeme:
Sabyr – aqyl - parasattyń belgisi,
Sabyrsyzdyq seni uıatqa qaldyrar.
Bastarda isti baıybyna baryp al,
Asyqqandar kúıiner de jańylar. J. Balasaǵunı

v) Shyǵarmashylyq jumys
Venn dıagramsy. Árkim jeke qasıetter degen jerge óz boılaryndaǵy qasıetterdi jazady. Al ortasyna ekeýine de ortaq qasıetterdi tizip shyǵady.
Jeke qasıetter
Ortaq qasıet
Jeke qasıetter

b) Túsinikteme
Sabyrly jáne ustamdy adam: basqanyń sózin baıyppen tyńdaıdy, óz ashýyn tejeı biledi, ár isin oılap, aqylmen sheshedi.

İİİ. Oı talqy
Oı tolǵanys jazý. Ne bildim? Ne úırendim?

İÚ. Qorytyndy. Júrekten júrekke
Altynshy qymbat nárse sabyr degen,
Sabyrly adam muratyn tabar degen.
Ár iste sabyrsyzdyq túbi – qorlyq,
Sabyrsyzdyq basqa bále salar degen... A. Muhamedıaruly
Balalar sheńberde bir - birine jyly lebizderin bildiredi.