Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 4 saǵat buryn)
Saǵattyń kesiri

Bizdiń úıde árkimniń óz saǵaty bar. Ákemniń saǵaty kórshilerdiń áteshterimen kúnde maıdan ashyp, tań bozynan eldiń shyrqyn buzatyn, qyzyl aıdarly, kúmis qanat, aq átesh. Ákemniń enshisi-kádimgi qaltadan túspeıtin kúmis shynjyrly, syrt etip jabylatyn qoraby bar dóńgelek saǵat. Qalabaı dosynan osydan on jyl buryn qalap alǵan jıyrma eki tasty Shveısarıalyq dúnıe. Onymen qoımaı, bir mınýt aldyǵa ketip, ne artqa qalǵan emes. Sheshemniń saǵaty bilezikke uqsaǵan túımedeı ǵana. Ol ony kóp taqpaıdy. Shıfonerdegi qalyń qara kóıleginiń qaltasynyń
qojasy. Al meniń menshigim-terezeniń aldynan túspeı, kúni-túni tyq-tyq soǵyp, anda-sanda kiltpen burap qoımasa, lezde jansyzdana qalatyn, eski qońyraý saǵat. Ájem keıde ózinen-ózi urshyq ıirip otyryp:

— Beken-aý, myna shyryldaýyqty sen týǵanda alǵanbyz. Senimen túıdeı jasty, — deıtini bar.

Shyndyǵynda shyryldaýyq dese, shyryldaýyq. Erteńgisin uıqynyń naǵyz tátti shaǵynda, bólmeni basyna kóterip, bezildep qoıa beredi. San ret shoshyp oıanǵan kezderim bar. Biraq qońyraýly saǵat ýádesinen taıyp kórgen emes. Dál saǵat erteńgi jetide ornyńnan atyp turǵyzady. Ájem baıandaǵandaı tur-turdan habar kelse, uıqydan maza ketedi.

Búgin de dál solaı boldy. Kózimdi tyrnap ashyp ornymnan turyp, mektepke daıyndaldym. Ákem jaqynda ǵana, alys sapardan oralyp, úıde demalyp jatqan. Geologtyń tynymsyz eńbegi qajytyp tastaǵandaı.

Kenet kózim stol ústinde jatqan shynjyrly saǵatqa tústi. Qolyma alyp, qulaǵyma tossam, syrt-syrt soǵady. Qorabyn ashsam strelkalary altyndaı jarqyldap, kózdiń jaýyn alady. Qyzyǵyp ketip qaltama saldym. Apyl-ǵupyl ájem qaınatqan shaıdan iship, mektepke taıyp turdym.

Alǵashqy sabaq bastalǵanda balalarǵa kórsetpeı saǵatymdy ashyp qaradym.Týra erteńgi saǵat segiz. Málıke apaı da baıqaǵan joq, kóńildi eken. Balalardan sabaq suraı bastady. Saǵatty belgilep otyrmyn. Baǵlan týra úsh mınýt, on bes sekýnd jaýap berdi. «Jaraısyń, bestik baǵa aldyń» deımin kúbirlep. Synyp starostasy úsh mınýt, tórt sekýnd jaýap berdi. Sál múdirdi. Tórttik baǵa aldy. Kóksegen bir mınýt ta
jaýap bermedi. Ekilikti ıelenip, ornyna otyrdy. Meniń kórshim Sabyrtaı, Esirkegen...

Endi bir sátte Málıke apaı jańa bir sabaqty bastap ketti. Ýaqyt bolsa ótip barady. Janymda otyrǵan Kóksegendi nuqyp qaldym.

— Apaı, on bes mınýt aýyz jappaı sóıledi, — dedim sybyr etip.

— Maqtanshaq, — dedi ol maǵan odyraıa qarap.

— Ne deısiń? — dedim ashýlanyp.

— Bas bireý, qulaq ekeý,— dedi ol tilin shyǵaryp.

Qytyǵyma tıip ketti.

— Ekilikti saǵan men qoıǵan joqpyn, — dedim tilimdi bezep. Kóksegen aı-shaı joq muǵalimge kórsete qolyn kóterdi.

— Apaı, apaı, Sultanov maǵan saǵatyn kórsetip sabaq tyńdatpaıdy, — dep taq etti ol. Mundaı aıaq asty oqıǵa bolady degen kimniń oıynda bar. Málıke apaı maǵan jaqyńdap keldi.

— Oıpyr-aý, bizdiń synyptan da maqtanshaq balalar shyǵady eken-aý,— dep kúlimsireıdi ol.

— Saǵatyna maqtanady,— dedi Kóksegen aıylyn jımaı. Qulaǵyma deıin qyzaryp ketken shyǵarmyn. Tómen qarap tuqıa berdim.

— Ońdaı saǵatty biz de kórelik,— dedi Málıka apaı qolyn sozyp. Jan murynnyń ushyna keldi. Masqara, endi ne istedim? «Oınaqtaǵan taılaq ot basady deýshi edi», ájem. Ákeme ne dedim? Málıke apaıǵa saǵatgy ustatyp qala berdim. Kóksegen jeńisin toılaǵandaı máz-meıram. Maǵan kóz astymen qarap, yrjyń-yrjyń etip kúledi.

Málıke apaı saǵatty ústel ústine jaıymen qoıyp, sabaǵyn ary qaraı jalǵastyrdy. Shym-shytyryq oı qushaǵyna endim de kettim. Meni qaı sor túrtti eken. Ákemniń minezi qatal, eger mektepke shaqyryp qalsa, betine qalaı qaraımyn. Ánsheıinde:

— Áı, bala! Maqtanshaq bolý, kórseqyzarlyq er jigitke jaraspaıdy. Sabyrlyq, bıazylyq adamnyń kórki, — deıtin ol. Mundaıda ýaqyt shirkin sharshaǵan attaı ilbil júrip aldy.

— Sultanov sabaqty zeıin qoıyp tyńda, — dep apaı eskertý jasady.

Qaıtip qana tynshı alarsyń. Qazir qońyraý soǵylyp, sabaq bitisimen Málıke apaı saǵatty alyp, meni aldyǵa salyp, muǵalimder bólmesine aparady.Odan keıingi jaı belgili. Jan-jaqtan suraq jaýady. Saǵattyń kimdiki ekeni anyqtalady. Ájemdi dırektorǵa shaqyrady. Sóıtkenshe qońyraý shyr ete qaldy. Balalar maǵan ala kózimen qarap, syrtqa bettedi. Bul sátte bólme ishinde Málıke apaı ekeýmiz qaldyq.

— Bóken, beri kel, — dedi ol jyly kúlimsirep. Basymdy jerden almaǵan kúıi muǵalimniń stolyna jaqyndadym.

— Qalqam, sen jaqsy oqıtyn oqýshysyń. Tártibiń de jaman emes. Seni úlgi tutamyz. Solaı emes pe?— dedi apaı. Basymdy ızeýge batylym jetpedi.

— Anań búkil aýylǵa belgili dáriger. Ol kóptegen balalardy, adamdardy emdep jazdy. Biz ony maqtanysh tutamyz. Bul aıtqanym jalǵan emes shyǵar?

Bul joly maquldaı basymdy ızedim.

— Ákeń de el syılaǵan azamat. Geolog, qum aralap, taý kezip el baılyǵy-ken izdeıdi.

— Durys qoı. Ol da maqtaýǵa turatyn jan.

—  Ia,— deımin endi kúbirlep.

— Men bilýimshe myna saǵat ákeńdiki. Sen ony bildirmeı qaltańa salyp mektepke alyp keldiń. Balalarǵa kórsetip maqtanǵyń keldi. Solaı ǵoı?

Málıke apanyń kóripkeli bar sıaqty. Quddy erteńgisin bizdiń terezeden bárin qarap otyrǵandaı aıtyp otyr. Basymdy ızeımin.

— Al, endi bylaı, Sultanov,— dedi sózi qatqyldanǵan Málıke apaı.

— Mynandaı ákeden, shesheden týǵan bala da durys bolýy qajet. Myna saǵatyndy alyp qaltańa sal. Sonan soń oılap kór.

— Rahmet, apaı,— dedim sybyrlap. Tamaǵyma álde ne keptelip qalǵan sıaqty. Shyndyǵynda ustaz ataýly Málıke apaıdaı-aq bolsyn. Keıde adam balasy qatelesedi ǵoı.

Sondaıda qol ushyn beretin jan tabylsashy. Saǵatty tyńdasam syrt-syrt soǵady. «Ýaqyt bir orynda turmaıdy. Alǵa jyljıdy» deıtin sıaqty.


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama