InfoHub Logo

KMQK № 76 bóbekjaı balabaqshasy

Nıhatova Sandýǵash Myrzagalıqyzy

Qaıyrymdylyq – muqtaj jan­darǵa kórsetiler naqty kómek,  izgiliktiń anyq kórinisi,  adamnyń asyl qasıeti. Kisiniń aınala­syn­daǵy adamdarǵa tanylatyn tamasha qyry da qanshalyqty qaıyrymdy ekendiginen baıqalady. 

Adam urpaǵyna qaıyrymdy­lyqty jastaıynan úıretip, adam­gershilik qasıetterge baýlýǵa umty­lady. Alaıda myń qubylǵan dú­nıede tabysyn bireýmen bólispek túgili óz basyn asyraı almaı júr­gender de barshylyq. «Shyn máninde, amaldar nıetke baılanysty. Rasynda, adamǵa nıet etkeni tıesili», - degen taǵylymdy hadıs bar. Jaqsy nıet jaqsylyqqa jeteleıdi eken.

Degen­men, olardyń teristeý tirliginen góri, jaqsylardyń sharapaty ómir­diń ózin ádemi kórsetedi. Jú­reginde ımany bar jurt qolynan kelgenshe Alla aldyndaǵy qa­sıetti paryzdyń birin qaıyrym­dylyq dep biledi.
Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.): «Bes nárseniń qadirin bil. Olar: ólimnen aldyn ómirdiń, aýrý kelmeı densaý­lyqtyń, áýreshilikten buryn bos ýaqyttyń, zaǵıptyqtan buryn jas­tyqtyń, kembaǵalshylyqtan buryn baılyqtyń qadirin bil»  degen. Asta-tók bolmasa da azyn-aýlaq tabysynyń ózin ózgelermen bólisip júretin jaz dıdarly jan­dardy kórgende,  júregiń jibip sala beredi. Saýapty istiń san soqtyr­maıtynyn biletin eldiń bir bóligi qolyndaǵy baryn bólisip keledi.

Quran Kárimde Alla Taǵala: «(Eı, Muhammed!) Olardy týra jol­ǵa ­salýǵa sen jaýapty emessiń. Alla qalaǵan pendesin ózi týra jolǵa salady. Qaıyr-sadaqa retinde ne berseńder de ózderiń úshin (jaqsy bolady). Ne berseńder de, tek Allanyń razylyǵy úshin berýleriń kerek. İzgilik jolynda ne jumsasańdar da, sonyń bári ózderińe tolyq qaıtarylady jáne sender ádiletsizdikke ushyramaı­syńdar (ıaǵnı saýaptaryńdy tolyq alasyńdar)» deıdi.«Keń bolsań – kem bolmaısyń».  Demek,  paıǵambarymyz Muham­med­­tiń (s.ǵ.s.): «Jaqsylyq jasań­dar, qaıyrymdy bolyńdar!» degen sózin  umytpaýymyz kerek. Bes kúndik pánı dúnıede qaıyrly is jasap, kóp balaly otbasyna, balalar úıine, qarttar úıine asa kóńil bólýimiz kerek.

Paıǵambarymyz Muhammedtiń (s.ǵ.s.) bar arman-tilegi men maq­sat-muraty adamzat ataýlydan ózine kórsetilgen qyzmet emes, kerisinshe, óziniń adamzatqa tıgizer járdemi men qyzmeti bolatyn. Son­dyqtan da bolar, qolyna ne nárse tússe de, sony muqtaj jan­dar­ǵa taratyp berip, ózi kımese de ózgeni kıindirip, ózi ishpese de óz­gege ishkizip, qaramaǵyndaǵy adam­dardyń sál de bolsa qýanǵanyn kórýdi ózine zor qýanysh, úlken baqyt dep esepteıdi eken. 

Qasıetti Quranda: «Senen jetimder týraly da suraıdy. Olar­dy paıdaly jáne jaqsylap je­tildirý qaıyrly is. Eger olarmen bir jer­de ómir súrseńiz, olar sizdiń baýyr­laryńyz. Alla jetimderge qamqor (bolmaq) bolǵandar men pasyqtyq jasaǵandardy biledi» delingen. Imam Ahmad (r.a.) jetkizgen hadıs-sháripte paıǵambarymyz (s.ǵ.s.): «Kim Alla úshin bir jetimniń basyn sıpasa, qoly tıip ótken árbir tal shashy úshin saýap alady» degen.

Qazaq halqy ejelden jomart­tyǵymen tanylǵan. Ultymyzdyń uly urpaǵy da ata dástúrdi jalǵas­tyryp, turmysy nashar otbasy­la­ryn, jetim-jesirdi, talantty bala­lardy qorǵap, qoldasa deımiz.

Qaıyrymdylyq jasasań,

Qaıyryn óziń kóresiń, -  demekshi qandaı qaıyrymdy ister jasasań da barlyǵy óziń úshin dep ata-babamyz da maqal-mátelderde aıtyp ketken.

Shaǵyraı sheshen óz kezeginde:

Ózin ǵana oılaǵan,
Jamandyqtyń belgisi.
Ózgeni de oılaǵan,
Adamdyqtyń belgisi.
Úlgili sóz bilmegen,
Nadandyqtyń belgisi.
Bar-joǵyna qaramas,
Anyq jomart, er kisi.

Osy óleń joldarymen adam sanasyna jomarttyqtyń qandaı ekenin jetkizgen. Qoǵamda da  kúndelikti jıi qoldanylyp otyratyn dana sózderiniń biri: «Keń bolsań – kem bolmaısyń» deýdiń  mánine úńilseńiz adam boıyndaǵy jomarttyq, qaıyrymdylyq qasıetterdi meńzep otyr. Iaǵnı, tórt qubylasy teń bolady.

Sondaı-aq, Alla Taǵala adamdy eki kózdi etip jaratqannyń syry ol ómirde bir kózimen jaqsylyq, qaıyrly amaldardy kórse ekinshisimen jamandyq áreketterin kóredi. Biraq, sol eki amaldy aıyryp, bireýin tańdaý úshin ortasyna aqyldy bergen. Sol aqylǵa durys tańdaý berý árbir adamnyń parasatyna baılanysty bolmaq. Ertede fransýz matematıgi Blez Paskal (1623-1662 j.): «Kimde kim jaqsylyqty ıgi nıetpen jasasa ol kámil adam, al kimde kim jaqsylyqty paıda kórýdi nıettenip jasasa ol jarym adam», degen. Endeshe aqylymyzdy tıimdi paıdalanyp, kóptegen ıgi amaldardyń júzege asýyna yqpal etip, kámil adamnyń qatarynda qoǵamǵa paıdasy tıgen musylmandardan bolýǵa at salysaıyq!

Munyń bárin tilge tıek etip otyr­ǵan sebebim, osy ómirde qan­daı da bir ıgilikti, qaıyrymdy isterimizdiń syıy – Alla Taǵa­lanyń jánnaty ekenin jadymyz­dan shy­ǵarmaı, soǵan amal etý. Jaqsylyq­tyń qaıtarymy kóp bolady. Alla Taǵala osyndaı saýap­qa umtylýdy barshamyzǵa násip etsin!

Elimizdegi tótenshe jaǵdaıǵa baılanysty jarıalanǵan "Biz birgemiz" aksıasy halyq arasynda úlken qoldaýǵa ıe bolyp, túrli qaıyrymdylyq sharalaryna bastaý berdi. Qazirgi syn-qaterge toly kezeńde ásirese kópbalaly jáne turmysy tómen otbasylarǵa jan-jaqty kómek qajet.

«Qaıyrymdylyq jasasań, qaıyryn óziń kóresiń» demekshi Almaty qalasy Alataý aýdanyna qarasty №76 bóbekjaı balabaqshasynyń ujymy jaǵdaıy tómen otbasylyrǵa kómektesýge óz úlesterin qosty. Ujym bolyp  tabysynan aıyrylǵan 2 otbasyǵa kúndelikti tutynatyn azyq-túlikter aparyp berdi.«Prezıdentimiz Qasym-Jomart Toqaev 2020 jyldy «Eriktiler jyly » dep jarıalaǵany bárimizge málim. Elimizdegi bolyp jatqan tótenshe jaǵdaıǵa baılanysty  kishkentaı bolsada halyqpen birge bolýdy jón sanady. Karantın ýaqytynda asa qajetti dep tabylatyn azyq-túlik túrlerimen jáne balalarǵa arnalǵan táttilermen qamtamasyz etilgen 2 otbasy balabaqsha ujymyna alǵystaryn aıtty.  «Biz birgemiz» degen uranmen osy qıyn kezeńnen bárimiz  birge jaqsy kúnderge jeteıik dep aıtqymyz keledi.

---