Sandardyń arıfmetıkalyq ortasy, ózgeris aýqymy, modasy
Sabaqtyń taqyryby: Sandardyń arıfmetıkalyq ortasy, ózgeris aýqymy, modasy.
Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylarǵa sandardyń arıfmetıkalyq ortasy, ózgeris aýqymy, modasy týraly túsinik qalyptastyrý, sandardyń arıfmetıkalyq ortasyn, ózgeris aýqymyn, modasyn tabýdy, esepter shyǵarýda qoldanýdy úıretý.
Sabaqtyń mindetteri:
1. Bilimdilik: Sandardyń arıfmetıkalyq ortasyn, ózgeris aýqymyn, modasyn tabýǵa, esep shyǵarýda qoldana bilý daǵdylaryn qalyptastyrý;
2. Damytýshylyq: Esepteý daǵdylaryn, logıkalyq oı - óristerin, shapshańdyqtaryn, belsendilik qabiletterin arttyrý;
3. Tárbıelilik: Adamgershilikke, alǵan bilimderine jaýapkershilikpen qaraýǵa, uqyptylyqqa, izdenimpazdyqqa tárbıeleý;
Sabaqtyń tıpi: Jańa materıaldy meńgertý
Sabaqtyń túri: İskerlik daǵdyny qalyptastyrý
Sabaqtyń kórnekiligi: keste, sharlar, gúlder, jetondar
Sabaqtyń ádisi: Túsindirmeli, suraq - jaýap, kitappen jumys, kórnekilik, ózin - ózi taný.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý
İİ. Psıhologıalyq sát
İİİ. Úı tapsyrmasyn tekserý
İÚ. Jańa materıaldyń taqyrybyn, maqsatyn habarlaý
Ú. Jańa materıaldy meńgertý
Úİ. Jańa materıaldy pysyqtaý
Úİİ. Jańa materıaldy alǵash bekitý
Úİİİ. Sabaqty bekitý
İH. Úıge tapsyrma berý
H. Baǵalaý
Hİ. Qorytyndy
İ. Uıymdastyrý
Oqýshylarmen amandasý, túgendeý, sabaqqa nazarlaryn aýdarý.
İİ. Psıhologıalyq sát
İİİ. Úı tapsyrmasyn tekserý
Muǵalim:- Oqýshylar úıge qandaı tapsyrma berildi?
Oqýshy:- Sandardyń jýyq mánderi. Sandardy dóńgelekteý. 1257 - shi esepti shyǵaryp kelý
Muǵalim:- Sabaqqa kim daıyn?
Oqýshy: -№1257
Juldyzshanyń ornyna dóńgelekteý durys bolatyndaı etip, sıfrlardyń eń úlkenin jazyńdar.
2, 49=2, 5 ------------- 28, 730=28, 73
9, 3509=, 35 -------------- 44, 9804=4, 98
14, 679=14, 68 ------------- 53, 4359=53, 436
Muǵalim: - Sonymen oqýshylar sannyń jýyq máni degenimiz ne?
Oqýshy: - Sannyń dál máni men artyq nemese kemimen alynǵan san.
Muǵalim: - Sandy qalaı dóńgelekteımiz?
Oqýshy: - Sandy dóńgelektegende san óziniń jýyq mánine ıe bolady. Sandy oǵan jaqynyraq natýral sanmen nemese nólmen almastyrýdy, osy sandy bútinge deıin dóńgelekteý deımiz.
İV. Jańa materıaldyń taqyrybyn, maqsatyn habarlaý
Muǵalim:- Búgingi jańa sabaǵymyzdyń taqyryby «Sandardyń arıfmetıkalyq ortasy, ózgeris aýqymy, modasy». Bul taqyrypty ótý barysynda sizder sandardyń arıfmetıkalyq ortasy, ózgeris aýqymy, modasy týraly túsinik qalyptastyryp, sandardyń arıfmetıkalyq ortasyn, ózgeris aýqymyn, modasyn tabýdy, esepter shyǵarýda qoldanýdy úırenesizder.
V. Jańa materıaldy meńgertý
Halyq sharýashylyǵyndaǵy qaısybir shamalardyń: egin ónimniń, zattyń baǵasynyń, qozǵalys jyldamdyǵynyń jáne t. s. s. san mánderi ár túrli bolady. Olardy esepteý statısıkalyq sıpattamalar boıynsha júrgiziledi.
Statısıkalyq sıpattamalardyń jıi qoldanylatyn túrleri: arıfmetıkalyq orta ózgeris aýqymy, moda. Birneshe sannyń arıfmetıkalyq ortasyn tabýdy qarastyraıyq.
1 - esep: Naýryz aıynda toǵyzqumalaq oıynynan sizder, 5 - synyp oqýshylary: 13, 13, 12, 13, 10, 13, 12, 10 upaı alasyzdar. Endi osy upaılardyń arıfmetıkalyq ortasyn tabaıyq.
Sheshýi: Oqýshylardyń alǵan barlyq upaılarynyń qosyndysyn taýyp, ony upaılar sanyna bólemiz:
(13+13+12+13+10+13+12+10): 8=12 nemese
13+13+12+13+10+13+12+10
= 12
8
Jaýaby: oqýshylardyń alǵan upaılarynyń arıfmetıkalyq ortasy - 12upaı.
Esepteı nátıjesinde alynǵan 12 sany - berilgen 13, 13, 12, 13, 10, 13, 12, 10 sandarynyń arıfmetıkalyq ortasy.
Birneshe sannyń arıfmetıkalyq ortasy dep sol sandardyń qosyndysyn qosylǵyshtar sanyna bólgende shyǵatyn bólindini aıtady.
Sandardyń qosyndysy
Sandardyń arıfmetıkalyq ortasy=
Qosylǵyshtar sany
Qandaı bir shamanyń san mániniń ózgerisiniń statısıkalyq sıpattamalarynyń biri - ózgeris aýqymy.
2 - esep:
Naýryz aıynyń birinshi aptasyndaǵy aýanyń táýliktik ortasha temperatýrasy: 3 º, 4º, 5º, 8º, 6º, 4º, 7º boldy. Osy aptadaǵy aýanyń táýliktik ortasha temperatýrasynyń ózgeris aýqymyn tabaıyq.
Sheshýi: apta ishindegi aýanyń táýliktik ortasha temperatýrasynyń eń kóp máni 8º, al eń az máni 3º. Onda apta ishindegi aýanyń táýliktik ortasha temperatýrasynyń ózgeris aýqymy 8º - 3º=5º.
Jaýaby: apta ishindegi táýliktik temperatýranyń ózgeris aýqymy 5º.
Ózgeris aýqymy degenimiz – berilgen sandar qataryndaǵy eń úlken san men eń kishi sannyń aıyrmasy.
Statısıkalyq sıpattamalardyń eń kóp qoldanylatyn túri – moda.
Berilgen sandar qataryndaǵy jıiligi eń kóp san sol sandardyń modasy bolady.
3 - esep:
Oqýshynyń toqsan ishindegi matematıkadan alǵan baǵalary 5, 5, 5, 4, 3, 4, 5, 4, 5, 5. Oqýshylardyń osy alǵan baǵalarynyń modasy qaı baǵa?
Sheshýi: jıeligi eń kóp baǵa bestik baǵa. Demek oqýshynyń toqsan ishindegi matematıkadan alǵan baǵalarynyń modasy bestik baǵa.
Jaýaby: matematıkadan alǵan baǵalarynyń modasy «5 - tik» baǵa. Keıbir jaǵdaılarda sandardyń modasy bolmaıtyn jaǵdaıda bolady nemese artyqta bolady. Mysaly: Eger oqýshynyń tarıh páninen alǵan baǵalary: 3, 4, 5 bolsa, mundaı jaǵdaıda oqýshynyń alǵan baǵalarynyń modasy joq.
Úİ. Jańa materıaldy pysyqtaý
Muǵalim: - Sonymen oqýshylar arıfmetıkalyq orta degenimiz ne?
Oqýshy: - sannyń arıfmetıkalyq ortasy dep sol sandardyń qosyndysyn qosylǵyshtar sanyna bólgende shyǵatyn bólindini aıtady.
Muǵalim:- ózgeris aýqymy
Oqýshy:- Ózgeris aýqymy degenimiz – berilgen sandar qataryndaǵy eń úlken san men eń kishi sannyń aıyrmasy.
Muǵalim: - moda degenimi ne?
Oqýshy:- Berilgen sandar qataryndaǵy jıiligi eń kóp san sol sandardyń modasy bolady.
Úİİ. Jańa materıaldy alǵash bekitý.
Muǵalim:- endi oqýlyqtaǵy esepterdi shyǵarý úshin, sol esepterdi shyǵara otyryp, myna julynyp qalǵan gúlderdi qaıta gúldendireıik. (Oqýshylar esepter shyǵarý arqyly gúlderdi otyrǵyzady).
№1275 esep. Sandardyń arıfmetıkalyq ortasyn tap.
1 - gúl ---------- 2 - gúl ------------- 3 - gúl
5 pen 3; ------------ 15 pen 17; --------------- 0, 6 men 0, 4;
7 men 9; ------------ 30 ben 50; --------------- 1, 2 men 1, 8;
10 men 12; ------------- 100 ben 90; -------------- 0, 25 pen 0, 75;
Jaýaby:
1 - gúl -------------- 2 - gúl --------------- 3 - gúl
(5+3): 2=4 ------------- (15+17): 2=16 --------------- (0, 6+0, 4): 2=0, 5
(7+9): 2=8 --------------- (30+50): 2=40 --------------- (1, 2+1, 8): 2=1, 5
(10+12): 2=11 ------------- (100+90): 2=95 ------------ (0, 25+0, 75): 2=5
№1278 esep. Sandardyń ózgeris aýqymyn tap.
4 - gúl
0, 1; 2; 0, 5; 7;
6, 3; 0, 6; 7; 15, 9;
0, 4; 2, 5; 9; 20;
Jaýaby: 7 - 0, 1=6, 9; 15, 9 - 0, 6=15, 3; 20 - 0, 4=19, 6;
№1279 esep. Sandardyń modasyn tap.
5 - gúl
1) 2, 1; 3, 5; 4, 6; 2, 1; 0, 3;
2) 3/5; 8/7; 7/3; 3/5; 1; 3/5;
Jaýaby: 2, 1; 3/5;
6 - gúl
1) 5, 1; 7, 5; 8, 3; 10, 2; 20;
2) 6, 1; 7, 5; 7, 5; 5, 9; 6, 1;
Jaýaby: joq; 7, 5; 6, 1;
7 - gúl
1) 0, 6; 0, 5; 0, 3; 0, 6; 0, 1;
2) 7; 9; 10; 8; 6;
Jaýaby: 0, 6; joq.
(Osy esepterdi shyǵaryp oqýshylar gúlderdi otyrǵyzdy).
VIII. Sabaqty bekitý.
Sabaqty bekitý úshin oqýshylarǵa sharǵa qaǵaz japsyrylǵan suraqtardy usynamyn.
1. Shar: Sandardyń modasyn tap.
2, 1; 3, 5; 4, 6; 2, 1; 0, 3;
Jaýaby: 2, 1;
2. Shar: Sandardyń modasyn qalaı tabamyz:
Jaýaby: Berilgen sandar qataryndaǵy jıiligi eń kóp san sol sandardyń modasy bolady.
3. Shar: Sandardyń ózgeris aýqymyn tap:
2, 6, 8, 10, 7.
Jaýaby: 10 - 2=8
4. Shar: Sandardyń modasy bolmaıtyn jaǵdaıyna mysal keltir?
5. Shar: Statısıkalyq sıpattamalardyń jıi qoldanylatyn túrleri:
Jaýaby: Arıfmetıkalyq orta, ózgeris aýqymy, moda.
6. Shar: Sandardyń arıfmetıkalyq ortasyn tap: 7, 9, 10, 20.
Jaýaby: (7+9+10+20): 4=11, 5
7. Shar: Birneshe sannyń arıfmetıkalyq ortasyn qalaı tabamyz?
Jaýaby: Sol sandardyń qosyndysyn qosylǵyshtar sanyna bólgende shyǵatyn bólindi.
8. Shar: Ózgeris aýqymy degenimiz ne?
Jaýaby: Berilgen sandar qataryndaǵy eń úlken san men eń kishi sannyń aıyrmasy.
IX. Úıge tapsyrma berý.
№1276, 1277 esepterdi shyǵaryp kelý, erejelerdi jattaý.
X. Baǵalaý.
«Marapat» Muǵalim marapat, maqtaý sóz aıtyp, (konvertti t. b) bir balaǵa beredi. Ol bala marapat, maqtaý sóz aıtyp kelesi balaǵa usynady. Osylaısha jalǵasa beredi.
Sabaqqa aralasqan oqýshylardy baǵalaımyn. Baǵalaýdyń túri:
5 ----- 4 ----- 3
XI. Qortyndy.
Muǵalim:- Balalar, búgingi sabaq sizderge unady ma?
Oqýshy:-
Muǵalim:- Tapsyrmalarǵa túsindik pe?
Oqýshy:-
«Qoshtasý jylylyǵy» Balalar bir - biriniń qolynan ustap, dóńgelenip turady. Muǵalim: «Bir - birińniń qoldaryńnan jylylyq sezinińder. Bir - birińe jylylyq syılańdar» dep aıtady».
Muǵalim:- Olaı bolsa, búgingi bizdiń sabaǵymyz aıaqtaldy, saý bolyńyzdar!
Oqýshy:- Saý bolyńyz!
Aqtóbe oblysy, Áıteke bı aýdany,
Sarat orta mektebiniń matematıka páni muǵalimi
Kojagýlova Samal Mergenbaevna
Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylarǵa sandardyń arıfmetıkalyq ortasy, ózgeris aýqymy, modasy týraly túsinik qalyptastyrý, sandardyń arıfmetıkalyq ortasyn, ózgeris aýqymyn, modasyn tabýdy, esepter shyǵarýda qoldanýdy úıretý.
Sabaqtyń mindetteri:
1. Bilimdilik: Sandardyń arıfmetıkalyq ortasyn, ózgeris aýqymyn, modasyn tabýǵa, esep shyǵarýda qoldana bilý daǵdylaryn qalyptastyrý;
2. Damytýshylyq: Esepteý daǵdylaryn, logıkalyq oı - óristerin, shapshańdyqtaryn, belsendilik qabiletterin arttyrý;
3. Tárbıelilik: Adamgershilikke, alǵan bilimderine jaýapkershilikpen qaraýǵa, uqyptylyqqa, izdenimpazdyqqa tárbıeleý;
Sabaqtyń tıpi: Jańa materıaldy meńgertý
Sabaqtyń túri: İskerlik daǵdyny qalyptastyrý
Sabaqtyń kórnekiligi: keste, sharlar, gúlder, jetondar
Sabaqtyń ádisi: Túsindirmeli, suraq - jaýap, kitappen jumys, kórnekilik, ózin - ózi taný.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý
İİ. Psıhologıalyq sát
İİİ. Úı tapsyrmasyn tekserý
İÚ. Jańa materıaldyń taqyrybyn, maqsatyn habarlaý
Ú. Jańa materıaldy meńgertý
Úİ. Jańa materıaldy pysyqtaý
Úİİ. Jańa materıaldy alǵash bekitý
Úİİİ. Sabaqty bekitý
İH. Úıge tapsyrma berý
H. Baǵalaý
Hİ. Qorytyndy
İ. Uıymdastyrý
Oqýshylarmen amandasý, túgendeý, sabaqqa nazarlaryn aýdarý.
İİ. Psıhologıalyq sát
İİİ. Úı tapsyrmasyn tekserý
Muǵalim:- Oqýshylar úıge qandaı tapsyrma berildi?
Oqýshy:- Sandardyń jýyq mánderi. Sandardy dóńgelekteý. 1257 - shi esepti shyǵaryp kelý
Muǵalim:- Sabaqqa kim daıyn?
Oqýshy: -№1257
Juldyzshanyń ornyna dóńgelekteý durys bolatyndaı etip, sıfrlardyń eń úlkenin jazyńdar.
2, 49=2, 5 ------------- 28, 730=28, 73
9, 3509=, 35 -------------- 44, 9804=4, 98
14, 679=14, 68 ------------- 53, 4359=53, 436
Muǵalim: - Sonymen oqýshylar sannyń jýyq máni degenimiz ne?
Oqýshy: - Sannyń dál máni men artyq nemese kemimen alynǵan san.
Muǵalim: - Sandy qalaı dóńgelekteımiz?
Oqýshy: - Sandy dóńgelektegende san óziniń jýyq mánine ıe bolady. Sandy oǵan jaqynyraq natýral sanmen nemese nólmen almastyrýdy, osy sandy bútinge deıin dóńgelekteý deımiz.
İV. Jańa materıaldyń taqyrybyn, maqsatyn habarlaý
Muǵalim:- Búgingi jańa sabaǵymyzdyń taqyryby «Sandardyń arıfmetıkalyq ortasy, ózgeris aýqymy, modasy». Bul taqyrypty ótý barysynda sizder sandardyń arıfmetıkalyq ortasy, ózgeris aýqymy, modasy týraly túsinik qalyptastyryp, sandardyń arıfmetıkalyq ortasyn, ózgeris aýqymyn, modasyn tabýdy, esepter shyǵarýda qoldanýdy úırenesizder.
V. Jańa materıaldy meńgertý
Halyq sharýashylyǵyndaǵy qaısybir shamalardyń: egin ónimniń, zattyń baǵasynyń, qozǵalys jyldamdyǵynyń jáne t. s. s. san mánderi ár túrli bolady. Olardy esepteý statısıkalyq sıpattamalar boıynsha júrgiziledi.
Statısıkalyq sıpattamalardyń jıi qoldanylatyn túrleri: arıfmetıkalyq orta ózgeris aýqymy, moda. Birneshe sannyń arıfmetıkalyq ortasyn tabýdy qarastyraıyq.
1 - esep: Naýryz aıynda toǵyzqumalaq oıynynan sizder, 5 - synyp oqýshylary: 13, 13, 12, 13, 10, 13, 12, 10 upaı alasyzdar. Endi osy upaılardyń arıfmetıkalyq ortasyn tabaıyq.
Sheshýi: Oqýshylardyń alǵan barlyq upaılarynyń qosyndysyn taýyp, ony upaılar sanyna bólemiz:
(13+13+12+13+10+13+12+10): 8=12 nemese
13+13+12+13+10+13+12+10
= 12
8
Jaýaby: oqýshylardyń alǵan upaılarynyń arıfmetıkalyq ortasy - 12upaı.
Esepteı nátıjesinde alynǵan 12 sany - berilgen 13, 13, 12, 13, 10, 13, 12, 10 sandarynyń arıfmetıkalyq ortasy.
Birneshe sannyń arıfmetıkalyq ortasy dep sol sandardyń qosyndysyn qosylǵyshtar sanyna bólgende shyǵatyn bólindini aıtady.
Sandardyń qosyndysy
Sandardyń arıfmetıkalyq ortasy=
Qosylǵyshtar sany
Qandaı bir shamanyń san mániniń ózgerisiniń statısıkalyq sıpattamalarynyń biri - ózgeris aýqymy.
2 - esep:
Naýryz aıynyń birinshi aptasyndaǵy aýanyń táýliktik ortasha temperatýrasy: 3 º, 4º, 5º, 8º, 6º, 4º, 7º boldy. Osy aptadaǵy aýanyń táýliktik ortasha temperatýrasynyń ózgeris aýqymyn tabaıyq.
Sheshýi: apta ishindegi aýanyń táýliktik ortasha temperatýrasynyń eń kóp máni 8º, al eń az máni 3º. Onda apta ishindegi aýanyń táýliktik ortasha temperatýrasynyń ózgeris aýqymy 8º - 3º=5º.
Jaýaby: apta ishindegi táýliktik temperatýranyń ózgeris aýqymy 5º.
Ózgeris aýqymy degenimiz – berilgen sandar qataryndaǵy eń úlken san men eń kishi sannyń aıyrmasy.
Statısıkalyq sıpattamalardyń eń kóp qoldanylatyn túri – moda.
Berilgen sandar qataryndaǵy jıiligi eń kóp san sol sandardyń modasy bolady.
3 - esep:
Oqýshynyń toqsan ishindegi matematıkadan alǵan baǵalary 5, 5, 5, 4, 3, 4, 5, 4, 5, 5. Oqýshylardyń osy alǵan baǵalarynyń modasy qaı baǵa?
Sheshýi: jıeligi eń kóp baǵa bestik baǵa. Demek oqýshynyń toqsan ishindegi matematıkadan alǵan baǵalarynyń modasy bestik baǵa.
Jaýaby: matematıkadan alǵan baǵalarynyń modasy «5 - tik» baǵa. Keıbir jaǵdaılarda sandardyń modasy bolmaıtyn jaǵdaıda bolady nemese artyqta bolady. Mysaly: Eger oqýshynyń tarıh páninen alǵan baǵalary: 3, 4, 5 bolsa, mundaı jaǵdaıda oqýshynyń alǵan baǵalarynyń modasy joq.
Úİ. Jańa materıaldy pysyqtaý
Muǵalim: - Sonymen oqýshylar arıfmetıkalyq orta degenimiz ne?
Oqýshy: - sannyń arıfmetıkalyq ortasy dep sol sandardyń qosyndysyn qosylǵyshtar sanyna bólgende shyǵatyn bólindini aıtady.
Muǵalim:- ózgeris aýqymy
Oqýshy:- Ózgeris aýqymy degenimiz – berilgen sandar qataryndaǵy eń úlken san men eń kishi sannyń aıyrmasy.
Muǵalim: - moda degenimi ne?
Oqýshy:- Berilgen sandar qataryndaǵy jıiligi eń kóp san sol sandardyń modasy bolady.
Úİİ. Jańa materıaldy alǵash bekitý.
Muǵalim:- endi oqýlyqtaǵy esepterdi shyǵarý úshin, sol esepterdi shyǵara otyryp, myna julynyp qalǵan gúlderdi qaıta gúldendireıik. (Oqýshylar esepter shyǵarý arqyly gúlderdi otyrǵyzady).
№1275 esep. Sandardyń arıfmetıkalyq ortasyn tap.
1 - gúl ---------- 2 - gúl ------------- 3 - gúl
5 pen 3; ------------ 15 pen 17; --------------- 0, 6 men 0, 4;
7 men 9; ------------ 30 ben 50; --------------- 1, 2 men 1, 8;
10 men 12; ------------- 100 ben 90; -------------- 0, 25 pen 0, 75;
Jaýaby:
1 - gúl -------------- 2 - gúl --------------- 3 - gúl
(5+3): 2=4 ------------- (15+17): 2=16 --------------- (0, 6+0, 4): 2=0, 5
(7+9): 2=8 --------------- (30+50): 2=40 --------------- (1, 2+1, 8): 2=1, 5
(10+12): 2=11 ------------- (100+90): 2=95 ------------ (0, 25+0, 75): 2=5
№1278 esep. Sandardyń ózgeris aýqymyn tap.
4 - gúl
0, 1; 2; 0, 5; 7;
6, 3; 0, 6; 7; 15, 9;
0, 4; 2, 5; 9; 20;
Jaýaby: 7 - 0, 1=6, 9; 15, 9 - 0, 6=15, 3; 20 - 0, 4=19, 6;
№1279 esep. Sandardyń modasyn tap.
5 - gúl
1) 2, 1; 3, 5; 4, 6; 2, 1; 0, 3;
2) 3/5; 8/7; 7/3; 3/5; 1; 3/5;
Jaýaby: 2, 1; 3/5;
6 - gúl
1) 5, 1; 7, 5; 8, 3; 10, 2; 20;
2) 6, 1; 7, 5; 7, 5; 5, 9; 6, 1;
Jaýaby: joq; 7, 5; 6, 1;
7 - gúl
1) 0, 6; 0, 5; 0, 3; 0, 6; 0, 1;
2) 7; 9; 10; 8; 6;
Jaýaby: 0, 6; joq.
(Osy esepterdi shyǵaryp oqýshylar gúlderdi otyrǵyzdy).
VIII. Sabaqty bekitý.
Sabaqty bekitý úshin oqýshylarǵa sharǵa qaǵaz japsyrylǵan suraqtardy usynamyn.
1. Shar: Sandardyń modasyn tap.
2, 1; 3, 5; 4, 6; 2, 1; 0, 3;
Jaýaby: 2, 1;
2. Shar: Sandardyń modasyn qalaı tabamyz:
Jaýaby: Berilgen sandar qataryndaǵy jıiligi eń kóp san sol sandardyń modasy bolady.
3. Shar: Sandardyń ózgeris aýqymyn tap:
2, 6, 8, 10, 7.
Jaýaby: 10 - 2=8
4. Shar: Sandardyń modasy bolmaıtyn jaǵdaıyna mysal keltir?
5. Shar: Statısıkalyq sıpattamalardyń jıi qoldanylatyn túrleri:
Jaýaby: Arıfmetıkalyq orta, ózgeris aýqymy, moda.
6. Shar: Sandardyń arıfmetıkalyq ortasyn tap: 7, 9, 10, 20.
Jaýaby: (7+9+10+20): 4=11, 5
7. Shar: Birneshe sannyń arıfmetıkalyq ortasyn qalaı tabamyz?
Jaýaby: Sol sandardyń qosyndysyn qosylǵyshtar sanyna bólgende shyǵatyn bólindi.
8. Shar: Ózgeris aýqymy degenimiz ne?
Jaýaby: Berilgen sandar qataryndaǵy eń úlken san men eń kishi sannyń aıyrmasy.
IX. Úıge tapsyrma berý.
№1276, 1277 esepterdi shyǵaryp kelý, erejelerdi jattaý.
X. Baǵalaý.
«Marapat» Muǵalim marapat, maqtaý sóz aıtyp, (konvertti t. b) bir balaǵa beredi. Ol bala marapat, maqtaý sóz aıtyp kelesi balaǵa usynady. Osylaısha jalǵasa beredi.
Sabaqqa aralasqan oqýshylardy baǵalaımyn. Baǵalaýdyń túri:
5 ----- 4 ----- 3
XI. Qortyndy.
Muǵalim:- Balalar, búgingi sabaq sizderge unady ma?
Oqýshy:-
Muǵalim:- Tapsyrmalarǵa túsindik pe?
Oqýshy:-
«Qoshtasý jylylyǵy» Balalar bir - biriniń qolynan ustap, dóńgelenip turady. Muǵalim: «Bir - birińniń qoldaryńnan jylylyq sezinińder. Bir - birińe jylylyq syılańdar» dep aıtady».
Muǵalim:- Olaı bolsa, búgingi bizdiń sabaǵymyz aıaqtaldy, saý bolyńyzdar!
Oqýshy:- Saý bolyńyz!
Aqtóbe oblysy, Áıteke bı aýdany,
Sarat orta mektebiniń matematıka páni muǵalimi
Kojagýlova Samal Mergenbaevna
You Might Also Like
-
Taqyryptary:1. El erteńi – bilimdi urpaq2. Kúrkirep ótken bir soǵys
