Sáýlet ónerimen qurylystyń damýy
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylarǵa Qazaqstandaǵy H – Hİİ ǵasyrlardaǵy sáýlet qurylys júıelerimen sándik
qoldanbaly ónerdiń damýy týraly jan – jaqty túsinik berý.
Damytýshylyq: Sáýlet ónerimen qurylystyń damýyna yqpal etken faktorlardy ashýǵa jáne
olardy Vİ – İH ǵasyrlardaǵy sáýlet qurylystarmen salystyryp,
qorytyndylaýǵa daǵdylandyrý.
Tárbıelik: Kóne tarıhı eskertkishterdi, ulttyq qundylyqtardy saqtap, qasterleýge
ónerdi túsinýge jáne sheberlik shyǵarmashylyqqa tárbıeleý.
Ádisi: Suraq – jaýap, túsindirmeli.
Túri: Aralas sabaq.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi
A) Oqýshylarmen sálemdesip, oqýshylardy túgendeý
á) Oqýshylardyń nazaryn sabaqqa aýdarý
II. Úı tapsyrmasyn suraý
Synypty 3 topqa bólip, ár topqa úlestirme qaǵazdarǵa, jazylǵan suraqtar beriledi. Suraqtar IX - XII ǵasyrlardaǵy qolóner, saýda jáne sharýashylyqtyń damýyna baılanysty qoıylady.
1 - top
1. Qolónerdiń qandaı túrleri damydy?
2. Qysh qumyra jasaıtyn sheberhanalar qaı qalalardan tabyldy?
3. Shyny ydystardy jasaý qalaı iske asty?
4. Zergerlik kásip pen súıek uqsatýǵa sıpattama berińder
2 - top
1. Tutynýshy, óndirýshi uǵymdaryna túsinik berińder
2. Aıyrbas saýda degen ne?
3. Dalaly ólkelerge qaladan qandaı taýarlar ákelindi
4. Qalaǵa dalaly ólkelerden ákelingen taýarlardy atańdar?
3 - top
1. Eginshiliktiń damýy nege qala sanynyń ósýimen baılanysty boldy?
2. Egin sharýashylyǵymen baılanysty qandaı qural - saımandar jasaldy?
3. Eginshilik Qazaqstannyń qaı jerlerinde jaqsy damydy?
4. Egin sharýashylyǵy damyǵan aımaqtardy kartadan kórsetińder
III. Úı tapsyrmasyn bekitý.
(Suraq - jaýap arqyly bekitý)
1. Ustalar qandaı buıymdar jasady?
2. Aqshanyń qandaı túrleri boldy, olar qandaı qalalarda shyǵaryldy?
3. Qandaı egin daqyldary ósirildi?
İV. Jańa sabaq
Sabaqtyń jospary
1. Sándik qoldanbaly óner
2. Sáýlet, qurylys júıeleri
3. Keseneler, monshalar
H – Hİİ ǵasyrlarda salynǵan Aısha – bıbi, Arystan bab (áýlıe), Babadja-qatyn keseneleri beınelengen qujatty beınetaspa kórsetildi.
İ top.
1. Sándik qoldanbaly óner degenimiz ne?
2. Ǵanysh degenimiz ne?
3. Hİ ǵasyrdan bastap sándik qoldanbaly ónerde qandaı kirpishter keńinen paıdalanyldy?
İİ. Top
1. H – Hİİ ǵasyrlarda qandaı arhıtektýralyq qurylystar salý isi erekshe damydy?
2. X - XII ǵasyrlardaǵy sáýlet qurylystarynyń VI - IX ǵasyrlarymen salystyrǵanda qandaı artyqshylyqtary boldy?
3. Qandaı qalalarda meshit qurylystarynyń orny ashyldy?
İİİ – top
1. Belgili adamdardyń qurmetine qabir basyna turǵyzylǵan dinı qurylys qalaı atalady?
2. Qandaı kesenelerdi bilesińder?
3. Qaı qalalardan monshalardyń orny arshylǵan?
Hronologıalyq dıktant
Hİ ǵasyrda – Sándik qoldanbaly ónerde oıýly jáne keńinen paıdalanylǵan.
H İ - Hİİ ǵasyrlarda - Ǵımarattardy órnektep, sándeý isine oıýlanǵan kirpishter keńinen qoldanyla bastady.
H – Hİİ ǵasyrlarda - Sáýletti iri qurlystar salyna bastaǵan.
H - Hİ ǵasyrlarda - Babadja – qatyn kesenesi salynǵan.
Hİ – Hİİ ǵasyrlarda - Aısha bıbi kesenesi salynǵan.
HİÚ – HÚ ǵasyrlarda - Ámir Temirdiń buıryǵy men Arystan bab, Qoja Ahmet Iassaýıdiń keseneleri salyndy.
Sáýlet eskertkishteriniń turǵyzylǵan jerlerin sáıkestendirý.
1. Babadja qatyn kesenesi - a) Túrkistan
2. Aısha – bıbi kesenesi - á) Taraz
3. Arystan bab kesenesi - b) Taraz
4. Qaja Ahmet Iassaýı - v) Túrkistan
Ú. Jańa sabaqty qorytyndylaý.
Termın sózder
Ǵanysh - Bor tasty kúıdirý arqyly alynatyn qurylys materıaly. ol qalaý jumysyna jáne sylaqqa qoldanylǵan.
Terrakata - Ǵımaratqa sán berý úshin qoldanylatyn shaǵyn kóze kirpish.
Meshit - Dinı qurylys, ıslam dinin ustanýshylardyń minajat orny.
Kesene - Dinı qurylys, belgili adamdardyń qurmetine qabir basyna
Turǵyzylǵan.
Úİ. Oqýshylardy baǵalaý
Úİİ. Úıge tapsyrma: 19
Bilimdilik: Oqýshylarǵa Qazaqstandaǵy H – Hİİ ǵasyrlardaǵy sáýlet qurylys júıelerimen sándik
qoldanbaly ónerdiń damýy týraly jan – jaqty túsinik berý.
Damytýshylyq: Sáýlet ónerimen qurylystyń damýyna yqpal etken faktorlardy ashýǵa jáne
olardy Vİ – İH ǵasyrlardaǵy sáýlet qurylystarmen salystyryp,
qorytyndylaýǵa daǵdylandyrý.
Tárbıelik: Kóne tarıhı eskertkishterdi, ulttyq qundylyqtardy saqtap, qasterleýge
ónerdi túsinýge jáne sheberlik shyǵarmashylyqqa tárbıeleý.
Ádisi: Suraq – jaýap, túsindirmeli.
Túri: Aralas sabaq.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi
A) Oqýshylarmen sálemdesip, oqýshylardy túgendeý
á) Oqýshylardyń nazaryn sabaqqa aýdarý
II. Úı tapsyrmasyn suraý
Synypty 3 topqa bólip, ár topqa úlestirme qaǵazdarǵa, jazylǵan suraqtar beriledi. Suraqtar IX - XII ǵasyrlardaǵy qolóner, saýda jáne sharýashylyqtyń damýyna baılanysty qoıylady.
1 - top
1. Qolónerdiń qandaı túrleri damydy?
2. Qysh qumyra jasaıtyn sheberhanalar qaı qalalardan tabyldy?
3. Shyny ydystardy jasaý qalaı iske asty?
4. Zergerlik kásip pen súıek uqsatýǵa sıpattama berińder
2 - top
1. Tutynýshy, óndirýshi uǵymdaryna túsinik berińder
2. Aıyrbas saýda degen ne?
3. Dalaly ólkelerge qaladan qandaı taýarlar ákelindi
4. Qalaǵa dalaly ólkelerden ákelingen taýarlardy atańdar?
3 - top
1. Eginshiliktiń damýy nege qala sanynyń ósýimen baılanysty boldy?
2. Egin sharýashylyǵymen baılanysty qandaı qural - saımandar jasaldy?
3. Eginshilik Qazaqstannyń qaı jerlerinde jaqsy damydy?
4. Egin sharýashylyǵy damyǵan aımaqtardy kartadan kórsetińder
III. Úı tapsyrmasyn bekitý.
(Suraq - jaýap arqyly bekitý)
1. Ustalar qandaı buıymdar jasady?
2. Aqshanyń qandaı túrleri boldy, olar qandaı qalalarda shyǵaryldy?
3. Qandaı egin daqyldary ósirildi?
İV. Jańa sabaq
Sabaqtyń jospary
1. Sándik qoldanbaly óner
2. Sáýlet, qurylys júıeleri
3. Keseneler, monshalar
H – Hİİ ǵasyrlarda salynǵan Aısha – bıbi, Arystan bab (áýlıe), Babadja-qatyn keseneleri beınelengen qujatty beınetaspa kórsetildi.
İ top.
1. Sándik qoldanbaly óner degenimiz ne?
2. Ǵanysh degenimiz ne?
3. Hİ ǵasyrdan bastap sándik qoldanbaly ónerde qandaı kirpishter keńinen paıdalanyldy?
İİ. Top
1. H – Hİİ ǵasyrlarda qandaı arhıtektýralyq qurylystar salý isi erekshe damydy?
2. X - XII ǵasyrlardaǵy sáýlet qurylystarynyń VI - IX ǵasyrlarymen salystyrǵanda qandaı artyqshylyqtary boldy?
3. Qandaı qalalarda meshit qurylystarynyń orny ashyldy?
İİİ – top
1. Belgili adamdardyń qurmetine qabir basyna turǵyzylǵan dinı qurylys qalaı atalady?
2. Qandaı kesenelerdi bilesińder?
3. Qaı qalalardan monshalardyń orny arshylǵan?
Hronologıalyq dıktant
Hİ ǵasyrda – Sándik qoldanbaly ónerde oıýly jáne keńinen paıdalanylǵan.
H İ - Hİİ ǵasyrlarda - Ǵımarattardy órnektep, sándeý isine oıýlanǵan kirpishter keńinen qoldanyla bastady.
H – Hİİ ǵasyrlarda - Sáýletti iri qurlystar salyna bastaǵan.
H - Hİ ǵasyrlarda - Babadja – qatyn kesenesi salynǵan.
Hİ – Hİİ ǵasyrlarda - Aısha bıbi kesenesi salynǵan.
HİÚ – HÚ ǵasyrlarda - Ámir Temirdiń buıryǵy men Arystan bab, Qoja Ahmet Iassaýıdiń keseneleri salyndy.
Sáýlet eskertkishteriniń turǵyzylǵan jerlerin sáıkestendirý.
1. Babadja qatyn kesenesi - a) Túrkistan
2. Aısha – bıbi kesenesi - á) Taraz
3. Arystan bab kesenesi - b) Taraz
4. Qaja Ahmet Iassaýı - v) Túrkistan
Ú. Jańa sabaqty qorytyndylaý.
Termın sózder
Ǵanysh - Bor tasty kúıdirý arqyly alynatyn qurylys materıaly. ol qalaý jumysyna jáne sylaqqa qoldanylǵan.
Terrakata - Ǵımaratqa sán berý úshin qoldanylatyn shaǵyn kóze kirpish.
Meshit - Dinı qurylys, ıslam dinin ustanýshylardyń minajat orny.
Kesene - Dinı qurylys, belgili adamdardyń qurmetine qabir basyna
Turǵyzylǵan.
Úİ. Oqýshylardy baǵalaý
Úİİ. Úıge tapsyrma: 19
You Might Also Like
-
- Orta ǵasyrda ǵylymynyń damýy men oǵan úles qosqan ǵalymdardyń eńbekterimen oqýshylardy jan – jaqty tanystyra otyryp, shyǵarmalarynyń tarıhy mańyzy týraly túsinikti qalyptastyrý;
