InfoHub Logo

Páni: algebra
Klasy: 7 - klass
Sabaqtyń taqyryby: «Sheńber jáne onyń elementteri»
Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylarǵa sheńber týraly, onyń sentri, radıýsi, hordasy, dıametrleriniń qasıetteri týraly bilimderin keńeıtý, tereńdete túsý; jarty sheńber týraly túsinik qalyptastyrý, alǵan bilimderin qoldanyp, esepter shyǵaryp úıretý.
Sabaqtyń mindetteri:
1. Bilimdilik: Sheńber jáne onyń elementteri týraly alǵan bilimderin paıdalanyp esepter shyǵaryp úırený, esepteý daǵdylaryn jetildirý.

2. Damytýshylyq: Taqyrypty meńgerý barysynda ár túrli oıyndar arqyly pánge degen qyzyǵýshylyqtaryn arttyrý, logıkalyq oılaý qabiletterin, baıqaǵyshtyq, este saqtaý qabiletterin damytý, teorıalyq bilimin praktıkada ushtastyrý.

3. Tárbıelilik: Oqýshylardy jaýapkershilikke, jyldamdyqqa, uqyptylyqqa, uıymshyldyqqa, maqsatqa jetýge, mádenıettilikke tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: jańa sabaq
Sabaqta qoldanylatyn ádister: túsindirý, suraq - jaýap, kitappen jumys, kórnekilikpen jumys, toptastyrý
Kórnekiligi: úshburyshtar, baǵalaý jetony, plakatqa salynǵan fıgýralar, loto, obrých.

Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý
• Oqýshylarmen amandasý, túgendeý;
• Sabaqqa daıyndyǵyn tekserý;
• Nazarlaryn sabaqqa aýdarý;

İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý.
Úı tapsyrmasyn tekserý úshin oqýshylarmen «Loto» oıyny oınatylady. Ár loto bóshkesiniń ret sany boıynsha bir suraqtan jasyrylady.
1) Úshburyshtar taraýyn qaıtalaý.
1. Qandaı fıgýrany úshburysh dep ataıdy?
2. Úshburyshtyń elementterin atańyz?
3. Úshburyshtyń perımetri degenimiz ne?
4. Úshburysh túrleri boıynsha neshe topqa bólinedi?
5. Qandaı úshburyshtar teń úshburyshtar dep atalady?
2) Úshburyshy túrleri boıynsha toptastyrý

İİİ. Jańa sabaqtyń taqyrybyn, maqsatyn habarlaý.
Oqýshylarǵa jańa sabaqtyń taqyrybymen tanystyrý, maqsatyn baıandaý.

İV. Jańa sabaq.
Tuıyq qısyq syzyqtardyń ishindegi eń qarapaıym túri sheńber bolyp tabylady.
Anyqtama. Jazyqtyqta berilgen núkteden birdeı qashyqtyqta jatatyn núktelerdiń jıynyn sheńber dep ataıdy.
Berilgen núkteni (O) sheńberdiń sentri deıdi. Sheńber syzý úshin sırkúl paıdalanylady. N
1 - sýret 2 - sýret 3 - sýret
1 - cýrette sentri O núktesi bolatyn sheńber kórsetilgen. A, V, S núkteleri sheńberdiń boıynda ornalasqan jáne OA=OB=OC.
Anyqtama. Sheńberdiń sentrin onyń boıyndaǵy kez kelgen núktemen qosatyn kesindini sheńberdiń radıýsi dep ataıdy jáne R nemese r dep belgileıdi. OA= R
Sentri O núktesinde, radıýsi r bolatyn sheńberdi ω (O; r) dep belgileıdi. 1 - sýrette V men S núkteleri sheńberdiń eki bólikke bóledi. Ol bólikterdiń árqaısysy sheńberdiń doǵasy nemese jaı ǵana doǵa dep atalady. Doǵalar – BQC jáne SAV nemese BQC SAV
«» - doǵanyń belgisi.
2 - sýrette M jáne N núkteleri sheńberdiń boıynda jatpaıdy.
Anyqtama. Sheńberdiń boıyndaǵy kez kelgen eki núkteni qosatyn kesindini onyń hordasy dep ataıdy. VS - horda
Anyqtama. Sheńberdiń sentri arqyly ótetin hordany dıametr dep ataıdy. AD - dıametr. AD=AO+OD=2r. Dıametrge keriletin doǵa jarty sheńber bolady. Radıýstary teń sheńberler ózara teń bolady. Birdeı qasıeti bar núktelerden turatyn fıgýrany núktelerdiń geometrıalyq orny deıdi. Sheńber núktelerdiń geometrıalyq orny bolyp tabylady.

V. Jańa sabaqty pysyqtaý.
Oqýlyqpen jumys.
№228.
4 - sýret
Osy núktelerdiń qaısysy 1) sheńberdiń ishinde, 2) sheńberden tys, 3) sheńberdiń boıynda jatyr? O núktesi sheńberdiń boıynda jatady deýge bola ma?
Sheshýi: 1) A, O, E; 2) V, D; 3) F. O núktesi sheńber boıynda jatpaıdy.

№229. Eger 4 - sýrette A núktesi arqyly túzý júrgizse, ol túzý men sheńber qıylysa ma? Eger qıylyssa neshe núkte paıda bolady?
Sheshýi: Qıylysady. Eki núkte paıda bolady.

1 - kartochka
№225. Sheńberdi geometrıalyq núktelerdiń orny deýge bola ma? Nelikten?
Jaýaby: Óıtkeni jazyqtyqtaǵy bir núkteden qashyqtyqtary birdeı bolatyn núktelerdiń geometrıalyq orny sheber bolady.
2 - kartochka
№226. Sentri O núktesinde jáne radıýsi 3, 5sm bolatyn sheńber syzyńdar. Túrli tústi qaryndashpen radıýsyn jáne dıametrin júrgizińder.
3 - kartochka
№227. Sentri S núktesinde jáne dıametri AV=8sm bolatyn sheńber syzyńdar. Túrli tústi qaryndashpen radıýsyn jáne dıametrin syzyp kórsetińder.

Vİ. «Oılan tap!» oıyny – matematıkalyq dıktant.
1. Sheńberdiń sentri arqyly ótetin hordany... dep ataıdy.
2. Sheńberdiń sentrin onyń boıyndaǵy kez kelgen núktemen qosatyn kesindini sheńberdiń... dep ataıdy.
3. Jazyqtyqta berilgen núkteden birdeı qashyqtyqta jatatyn núktelerdiń jıynyn... dep ataıdy.
4. Dıametrge keriletin doǵa... bolady.
5. Sheńberdiń bólikterin...... dep ataımyz.
Vİİ. Sergitý sáti
Sýrette qansha úshburyshtar bar?

Jaýaby: 12
Vİİİ. Jańa sabaqty bekitý.
Suraqtar:
1. Sonymen sheńber degenimiz ne?
2. Sheńberdiń elementterin atańyz?
İH. Úıge tapsyrma: №230, 231, 232 esepter.
H. Baǵalaý
- «5» - «4» - «3»