InfoHub Logo

(2 aktyly pesa)

QATYNASÝSHYLAR:

B a b a q — brıgadır. 55 jasta.

Z a ǵ ı p a — onyń áıeli. 50 jasta.

Kúlegesh Kúlán — qozyshy. 22 jasta

Álı — 25 jasta.

BIRİNSHI AKT

Qoıshylardyń kıiz úıi. Úıde eshkim joq. Syrtta Kúlegesh Kúlán án salyp júr. Án «Qaratorǵaı». Álden ýaqytta Zaǵıpa men Kúlán úıge enedi.

3 a ǵ ı p a. Osy ekeýi qudalyq sóılesip otyr ma osynsha?

Kúlán. Babańdy kóndire almaı otyr da. Kóne me ol kisi bir qısaısa.

3 a ǵ ı p a. Saýlyqtyń bárine jasamaq pa ózderi?

K ú l á n. Bilmeımin. (Syrtta kerisken daýys. Úıdegiler tyńdaı qalady... Bir ýaqytta ashýly Babaq sóıleı kiredi úıge.)

B a b a q. Maldyń qýsyryna jolyǵarmyz! Jasatqan el jasata bersin. Basymdy kesip tastasa da kónbeımin. E, táıiri, Imanbektiń ulyn kýrske jiberemiz dep qalǵan ekenbiz ǵoı pálege!..

3 a ǵ ı p a. Men osyǵan túsinbeı qoıdym.

B a b a q. Mıyń sý bop ketti me, nesi bar túsinbeıtin.

3 a ǵ ı p a. Jospardy on eki myńǵa jetkizý bolsa, jetti ǵoı. Endigi ne kerkil osy?

B a b a q. Byltyr qarǵa neshe tuıaq salyp edik?

3 a ǵ ı p a. On myń tuıaq salǵanbyz.

B a b a q. Bıyl qansha salǵaly otyrmyz?

3 a ǵ ı p a. Bıyl da on myń.

B a b a q. Ósim qaıda sonda? Mine, kerkil osy.

3 a ǵ ı p a. Oıbaı-aý, endi qazynaǵa bergendi eseptemeýshi me edińder?

B a b a q. Kók soqqan, áli túsingen joq. Betimen laǵyp otyr.

3 a ǵ ı p a. Nege túsinbeıin, ábden túsindim. Qysyr toqty qalmasyn, dedi. Qalmady. Qasqyrǵa jegizbe, uryǵa alǵyzba, dedi, jegizbedik, alǵyzbadyq. Shyǵyn shyǵarmaı baq, dedi, shyǵarmadyq. Týǵan tólińmen uzyn sany on eki myńǵa jetsin, dedi. Jetti. Kemise qazynaǵa bergennen kemip otyr. Osyǵan bola tús shaıysatyn ne bar.

B a b a q. Jap aýzyńdy! Jylma-jyl qosylyp shyqqannyń orny tolyp otyrmasa, qanshaǵa barady bul mal.

3 a ǵ ı p a. Onda salǵyza ber álgi shynysyn. (Kúlán kúlip jiberedi.)

B a b a q. Aýlaq áket, aýlaq! Kórsetpe kózime.

Zaǵıpa. Bosqa shoshymaı qoıa turshy. Kórgeniń bar ma, qalaı eken ózi!

B a b a q. Kórmek túgil estigim de kelmeıdi. Qatyrmaı otyr basymdy.

3 a ǵ ı p a. Sen aıtshy, Kúlán, ne bilesiń?

K ú l á n (kúle beredi). Qyzyq ózi...

3 a ǵ ı p a. Aıtsaıshy bar bolǵyr, kúle bermeı.

K ú l á n. Aıta almaımyn, apaı, tiri qyzyq, áıteýir....

B a b a q. Bul ne jyrqyl! Ne kúlkisi bar onyń. Aıýan da bolsa aıaý kerek.

3 a ǵ ı p a. Sondaı-aq aıanyshty ma ózi?

K ú l á n. Jo-q! Kórersiz ózińiz. Áıteýir, tiri qyzyq.

3 a ǵ ı p a. Endi aıtpaısyń ba, sony?

Kúlán. Aıta almaımyn!.. Shegim - aý... Ketpesem bolmas qastaryńyzdan. Ha-ha-ha! Al kettim...

Zaǵıpa (tamsanyp). Jelikken eken, myna kelinshek. Aıtpastan ketti.

B a b a q. Ol jelikpeı kim jeligedi. Kún jaz bolsa, baqqany qoı bolsa, jatqany jaılaý, jegeni et, ishkeni qymyz, ózi taǵy kelinshek bolsa, ol jelikpeı men jeligem be? Kúlegesh Kúlán qyzyq kóredi shyny salǵandy.

3 a ǵ ı p a. Bul arada eshkim joq, nege sonsha zyr qaǵasyń? Adam shoshyrlyq pa ózi?

B a b a q. Qatyrma dedim ǵoı saǵan men, basymdy! Bar, ana kelinshekten sura. Malyńa bar, (Zaǵıpa ketedi. Paýza. Syrtta Kúlán án salyp júr. Án «Aınam kóz». dep kiredi, qolynda jáshigi bar.)

Á l ı. Baba, sonymen ne aıtasyz maǵan?

B a b a q. Basqa aıtarym joq.

Á l ı. Ózińiz bilesiz. Qoıdyń oǵan eshteńesi de ketpeıdi, biraq.

B a b a q. Úrpińe shı júgirtip baıqa, bilesiń sonda.

Á l ı. Iapyr-aý, Baba, ol shı emes qoı. Kórseteıinshi sizge. (Jáshigin asha bastaıdy.)

B a b a q. Kórmeımin. Kórsetpe, (Paýza.) Bıyl mine, qyryq jyl qoı baqqanyma. On bes jasymnan baqtym. Qoshqar kórmeı qoıdyń kúıekten shyqqanyn kórgen emen, estigen de emen. Jan-janýardyń bári bir. Ol da adam sıaqty. Oılashy óziń.

Á l ı. A, siz kúıekten shyqpaı qalady deısiz be? Júrińiz endeshe, kózińizdi jetkizeıin. Qozdaǵan qoılardy da, qozyny da kórseteıin.

B a b a q (múdirip qalady). Báribir ol qoılar qatyp - senip ketedi. Qozy berýden qalady, maldyń tuqymy azady.

Á l ı. Buǵan da kózińizdi jetkizeıin, káne júrińizshi?

B a b a q. Maldy tastap eshqaıda kete almaımyn. Qazir basqa otarlarǵa barǵaly otyrmyn.

Á l ı. A onda byltyrǵy on myńmen túspeksiz be qarǵa?

B a b a q. Qoıdyń sany artýyna men senen ári qumarmyn. Al, táńiri bermesti qalaı tartyp alasyń!.. Endigi oıym sapa jaǵyna kúsh salý. Qazyna buttap alady, tuıaqtap almaıdy. Kolhozǵa da eti, maıy, júni esep.

Á l ı. Sapasyn siz arttyra berińiz. Sanyn men on eki myńǵa jetkizip bereıin, já deńizshi osyǵan.

B a b a q. Bala, qajaı berme. Babaq eki aıtpaıdy. Salǵyzǵan jurt salǵyza bersin. Men búldirtpeımin malymdy.

Á l ı. Mynaǵan qol qoıyńyz!

B a b a q. Munyń ne?

Álı. Basqarmanyń qaýlysyna da, bastyqtyń ámirine de baǵynbaımyn, jasatpaımyn, dep qol qoıasyz.

B a b a q. Áı, qorqytqanyń osy ma? Itjekkenge jiberseń de tórt myń qoıǵa birden jasatpaımyn. Bar! Shaptyryp al meni!..

Á l ı. Al, sonda qanshaǵa jasatar edińiz?

Babaq (múdirip). Bıylsha birer myńǵa jasasań jasa. Osy ne kórseter eken baıqaıyq. Biraq, sen de on eki myńǵa qoı sany tolady dep podpıska beresiń qolyńnan, bildiń be? Jasasań da basyńdy baılap berip jasaısyń bálem. Osydan bir qoıym búlinsin, ne kórer ekensiń!

Á l ı. Jaraıdy, bereıin podpıska... Má, alyńyz. Endi jasaı berelik pe?

Babaq (daýystap). Zaǵıpa, Kúlán! Beri kelińder! (Keledi.)

3 a ǵ ı p a. Al keldik. Kelistińder me?

B a b a q. Tańdap - tańdap salǵyzyńdar. Bar! (Kúlán kúle jóneledi.) Bul ne pálem, jyrqyl janym - aý.

Á l ı. Bir shelek ystyq sý ákelińiz, shesheı. (Zaǵıpa sý ákelip berip, aspaptardy tamashalap qarap tur. Babaq qaramaıdy. Qyryn otyr. Kúlán keledi.)

Kúlán. Stanok daıyn, Álı!

3 a ǵ ı p a. Qoılardy irikte, balam.

Álı. Men de boldym endeshe. Káne, Baba, basy-qasynda bolmaısyz ba?

3 a ǵ ı p a. Ia, kórelik, qaraǵym.

B a b a q. Táıt ári, jelikpeı! Jasaı bersin ózi. (Álı shyǵyp ketedi. Syrtta qoıshylardyń sóılegen daýsy. İshte Kúlán syǵalap qarap tur.)

Kúlán. Kók qoshqardy ákeldi... Pále, qaramaıdy. Onysy nesi?

B a b a q. Janýar mal da bolsa sezip turǵany. Áıtpese, ol bógeletin be edi.

Kúlán. Oıbaı!.. (Betin basyp, teris qarap kúledi.)

B a b a q. Neǵyp jatyr? Aıtsańshy bol! Bol endi...

K ú l á n. Tosa qoıdy. (Kúle beredi.)

B a b a q. Ne deıdi? Ne dep tur osy?! Neni tosa qoıdy?

3 a ǵ ı p a. Osy bar bolǵyrdyń kúlkisi qaı jerden shyǵa beredi, janym - aý?

K ú l á n. Ózderińiz nege qaramaısyzdar?

3 a ǵ ı p a. Júrshi, kóreıik!

B a b a q. Otyr, jelpildemeı.

3 a ǵ ı p a. Ne jasap jatyr, aıta ǵoı, qaraǵym, aıta ǵoı.

B a b a q. Kók qoshqar mekirendi me, sony aıtshy?

K ú l á n. Mekirendi. Tosa qoıdy. Áne ákele jatyr. (Álı kiredi, qolynda shyny, shynyda kók qoshqardan alǵan tuqym.) Áne, kórińizder.

Á l ı. Káne, maqtaýly qoshqardy kórelik, ne aıtar eken. (Tuqymnan shynyǵa tamyzyp, mıkroskoppen qarap tur.) Álsizdeý eken... qartaıǵan ba? Kók qoshqardy budan bylaı úıirge jibermeńizder.

B a b a q. Biledi - aq ekensiń! Qystaı oqyǵanda alyp kelgeniń osy bolsa, kenelipti kolhoz.

Álı. Siz buǵan da senbeı otyrsyz ba?

B a b a q. Esektiń mıyn jeppin be men sonsha? Nege senemin. Kók qoshqardyń baýyrynan bir toqty qysyr qalǵan emes buǵan deıin. Osyndaǵy jas qoshqardyń bári sonan órbigen. «Úıirge jibermeńder» deıdi! Oı, shirkinniń bilgishin - aı!

Á l ı. Qalaı namystansańyz da kók qoshqar jaramaıdy. Úıirge jibertpeımin men.

B a b a q. Áı, kók qoshqar jaramady bar ma, tipti qoshqar ataýly jaramaıdy munyńa. Áýre qylmaı bosat maldy, otynan qalmasyn.

Á l ı. Beri kelip qarańyzshy, mynaǵan.

B a b a q. Qaramaımyn.

Á l ı. Kúlán, sen qarashy.

K ú l á n. Nesi bar, qarasa? (Kelip qarap qalyp.) Oıbaı!.. Qybyrlaıdy! (Kúledi.)

B a b a q. Bul ne kúlki! Osy men nege kúlmeımin!

K ú l á n. Kórińizshi ózińiz, eriksiz kúlesiz.

B a b a q. Tart ári!

K ú l á n. Apa, siz kórińizshi, tiri qyzyq.

3 a ǵ ı p a. Káne.

B a b a q. Otyr jaıyńa!

Álı. Ol qybyrlamaý kerek, qaınap jatý kerek. Júr, basqasyn zertteımiz. (Kúlán ekeýi shyǵyp ketedi. Zaǵıpa eptep basyp mıkroskoptyń qasyna keledi, túsine almaı tańdanady. Qolymen shuqylap baıqaıdy.)

3 a ǵ ı p a (mıkroskopqa qarap). Oıbaı! (Qaıta úńilip.) O, subyqan alla, osylaı bolatyn ba edi! Shal, bepi kel! Kelshi deımin, kel! Bol, kelip qalady jańaǵylar.

B a b a q. Kók soqqannyń ermek qylmasty ermek qylýyn. Nesi bar eken, al, káne! (Kelip qarap turady, tańyrqaıdy. Kele jatqan Álı men Kúlánniń tyqyryn estip, ekeýi de oryndaryna baryp otyra qalady.)

Álı. Káne, bul ne aıtar eken, kórelik. (Mıkroskopqa salyp qarap turyp.) Mine, naǵyz tuqym!.. Oho!.. Sekirip júr, tipti. Kúlán kórshi.

K ú l á n. Oıbaı!.. Qaınap jatyr, apa.

3 a ǵ ı p a. Ne deıdi shirkin, qaınaǵany nesi?

K ú l á n. Kórińizshi. Óńkeı qara bas. Byj-byj etedi. Oıbaı, sekirdi áne bireýi...

B a b a q. Raqattanýyn.

Álı. Kettik, Kúlán! Shaǵylystyramyz endi! (Ekeýi shyǵyp ketedi. Babaq baspalap kelip mıkroskopty qaraıdy.)

B a b a q. Qatyn, beri kel. Mynaý, shynyńda óńkeı bir pysyq neme eken. Búrgeshe sekire me qaıtedi, ózi?

3 a ǵ ı p a. Subyhan alla?! Adam da osylaı ma eken?

B a b a q. Jan-janýardyń bári osy da!.. (Mıkroskopty qarap turyp.) Bylaı, jaı kózben qarasań qaqyryq tárizdi birdeme...

3 a ǵ ı p a. İlimge daýa joq eken ǵoı, tipti.

B a b a q. Qoıa tur. Qozy bop shyqqanyn kórgenshe men senbeımin. Shynydan shısh paıǵambar ǵana týypty degen sóz bar. Onda da jalǵyzdyń qudiretimen. Basqany estigen emen.

3 a ǵ ı p a. Eger munysy is bop ketse, eki qozdaǵannan qoı eshteme ete qoımas, shal, á? Biren-saran aramza bolatyn edi ǵoı baıaǵydan - aq. Eshki qurly shydaıdy, qoı jaryqtyq.

B a b a q. Bári birdeı kótermeıdi. Qatyp - senip ketedi. İriktep - iriktep jasatamyn. (Kúlánniń daýsy estiledi. «Masqara» úıge kire kúlkiden jyǵylyp jatady.) Ne bolyp qaldy taǵy?

K ú l á n. Suramańyzdar, suramańyzdar! (Esikke qaraı nusqaı beredi.) Qarasańyzdarshy esikten.

Babaq (esikten qarap turyp). Beri kel qatyn! (Zaǵıpa keledi.) Kórdiń be? Kórip qoıyp zorlyqpen qashyryp jatyr! Bul janýar qandaı shydamdy. Basyn kesip jatqanda da myńq etpeıdi ǵoı. Amalsyz shydap tur da. Júrshi kórmeı-aq qoıaıyq, quıqa tamyrym shymyrlady. (Oryndaryna kelip otyrady.)

Álı (esikten). Bul otardan neshe qoıǵa jasaımyz, Baba?

B a b a q. Elý qoıǵa jasa, ózgesin basqa otardan beremin.

Álı. Kúlán, bol, tez bitirip ketý kerek maǵan. (Kúlán ketedi.)

B a b a q (oılanyp otyryp). Eki myń qoıdan eń quryǵanda eki myń qozy qosylsyn. Sonda on eki myń tuıaq salady ekenbiz qarǵa. Bul bolmaıdy ǵoı... Kúıekten shyǵa ma, joq pa? Shyqqan kúnde qandaı bop týar áli?.. Enesi qaı kúıde bolar, bárinen sony aıtsańshy. Meniń qoıymdaı bul óńirde qoı joq edi. Óńkeı sary aıaq janýar, tuqymy azyp kete me kim biledi... Áıteýir bir is bop qaldy, qaıdan bileıin...

3 a ǵ ı p a. Bul táýekel endi. Bolar is boldy. Qaıtesiń ýaıymdap.

B a b a q. Eger osy bos áýre boldy bar ma, Imanbektiń balasymen bolsyn isim. Bárin qozǵap júrgen osy, birdemeni shatty-butty oqyp kelip. Kýá bol sen, eriksiz kóndirdi ǵoı.

3 a ǵ ı p a. Sottaspaqsyń ba, sonda?

B a b a q. Kirshikteı taza malymdy búldirip - búldirip aman ketpek pe? Myna qaǵazǵa myqtap baılaǵanmyn basyn. (Raspıskany qabattap orap ishki qaltasyna tyǵady.)

3 a ǵ ı p a. Uıattaǵy, qoıǵa shyny saldy dep sottasyp jatqan!

B a b a q. Malǵa janyń ashymaıdy seniń, óziń qaıter ediń, sóıtse, á? Qaıter ediń deımin... (Zaǵıpa úndemeıdi.) Jańa túsindi kók soqqan! (Álı men Kúlán kiredi.)

Á l ı. Boldyq, Baba. Endi qaı otarǵa aparasyz, júrińiz. (Ekeýi de jıyla bastaıdy.)

B a b a q. Sen aıańdaı ber altynshy otarǵa qaraı. Men qýyp jetem.

Álı. Jaraıdy. Keshige kórmeńiz. (Shyǵyp ketedi.)

B a b a q. Jańaǵy shyny salǵan saýlyqtarǵa qoshqar jibere qoıyńdar. Men onyń kúmánin, qazir-aq ashyp bereıin senderge. (Zaǵıpa men Kúlán shyǵyp ketedi. Babaq esikten qarap turady.)

3 a ǵ ı p a. Qaramaıdy ǵoı janýar...

Babaq (úıde turyp). Jany janýar, janyshy! Janyp jiber jany, káne. (Kúlán ishek-silesi qatyp kúlip jatyr.) Qoıa tur kúlkini, mal ımenedi daýystan. Jany janýar, jany ǵoı, jany ǵoı... Toqtat deımin kúlkini! Jany, jany... Iapyr-aı, kúıekten shyǵa qalǵany ma jańaǵynyń arasynda? Janýar, álde shyny salǵandy bilip tur ma eken? Qaramaıdy ǵoı tipti!

EKİNSHİ AKT

Sahnada ózgeris joq. Birinshi aktidegi kórinis. Kúlegesh - Kúlán tomsaryp otyr. Dalada Zaǵıpanyń bireýmen sóılesken daýsy estiledi.

Zaǵıpa. Neshe lıtr shyqty keshegi aparǵan sútiń?

D a ý y s. Eki júz elý lıtr.

Zaǵıpa. Endi qansha qaldy eken?

D a ý y s. Osymen tolady jospar.

3 a ǵ ı p a. Tez qaıt. Búgin qonys aýdaraıyq, bir jerge. Túıeńniń arqasyn baıqa... (Paýza. Túıege artyp sút apara jatqan qoıshynyń taý ishindegi áni, mýzyka.)

Kúlán (kúrsinip). Bir qozym eldi, mynaý taǵy eles kúlkim de kelmes. (Esikten qarap qoıyp.) Kúısemeıdi. Eńsesi túsip ketipti... Kúlánniń qolynan qozy shetinegen emes edi, abyroıymdy ala ketpese ne qylsyn osy eki qozy!.. Ózimnen de boldy. Jylan shaqqan bir sári. Býynyp jatqan qozyǵa kózim neǵyp bir túspedi eken. Ras, kún jaýyn, aı qarańǵy edi. Áıtse de, qunsyzdyq, uqypsyzdyq... Álde Álıdiń kesiri me? (Eki shelek sút kóterip Zaǵıpa keledi).

3 a ǵ ı p a. Men de boldym saýyp. Eki shelek sút saýyttarǵa sımaı artyp qaldy. Jospar osy joly tolady eken, tolsa da bere berelik. Kóp bolmas qazynaǵa. (Qolyn jýyp jatyp.) Sen neǵyp tomsara qaldyń?

K ú l á n. Myna qozy taǵy ólgeli jatyr.

3 a ǵ ı p a. Eshteme etpes ólse. Mal ishi biren-saran ólimsiz bolǵan ba? Bizdiń baqpaǵandyǵymyzdan, qaqpaǵandyǵymyzdan, ólgeli jatqan joq. Jylan shaqqanǵa ne shara. Ajal - daǵy.

K ú l á n. Jospardan eki qozy kem berdi, deıdi ǵoı.

3 a ǵ ı p a. Kemimeıdi. Eń azy jospardan eki myń qozy artyq beremiz bıyl. Qarǵa on eki myń tuıaq salarmyz qudaı qalasa.

K ú l á n (qýanyp). Egizdetse ıgi edi. Sonda, myna eki qozynyń da orny tolyp keter edi, apa, á?

3 a ǵ ı p a. Shal oǵan qarsy bop júrse de, erte bastan oılasa kerek. Osy shyny salǵan saýlyqtardyń kóbi burynǵy egiz tabatyn saýlyqtar kórinedi. Tek, deni durys týsyn de, naqurys bolmaı.

K ú l á n. Álı ótirik aıta ma, eshbir kemdigi bolmaıdy deıdi ǵoı.

3 a ǵ ı p a. Álıge senip alǵan ekensiń ábden. Ol keshegi ózimizdiń Álı emes pe? Kýrske barǵanda bárin bilip keldi deımisiń, shyraǵym-aý. (Babaq kiredi. Attan túsken beti.) Mal aman ba eken, basqa otardaǵy?

B a b a q. Aman. Shabaqtadyńdar ma myna qozyny? Dári septińder me?

K ú l á n. Bárin de istedik. Sáti túspeı tur.

B a b a q. Mal bolmas, túri jaman eken. Jas neme kótere almaǵan ǵoı ýdy. Qatyn - aı, men bir kóz shyrymyn alaıyn. Shyny salǵan qoılardy úıdiń qasyna ákep ıirdim. Jatsyn, qozǵamańdar. Keshikpeı týa bastar aldy. Úrpin shanshyp turǵandary bar. Kózden tasa qyla kórme. Týa bastasa dereý oıat meni.

3 a ǵ ı p a. Onda biraz shydap, kórip jatsań bolmaı ma, birjolata.

B a b a q. Kóremin dep úsh kúnnen beri kóz jumǵanym joq jóndi. Endi maǵan ól deısiń be, qaljyrap otyrmyn.

3 a ǵ ı p a. Tura tur. Qatyq iship jat. (Úlken sharamen qatyq beredi. Babaq basyna bir-aq kóteredi de jantaıa ketedi. Lezde kózi ilinedi, qoryldaıdy. Dalada qoı mekirense basyn kóterip alyp, tura umtylady. Qaıta kelip jatady, taǵy ilinedi kózi, taǵy umtylady. Kúlán kúlkiden qysylyp ólip otyr.)

K ú l á n. Apa - aý, aıtyńyzshy, osy da uıqy ma? (Qoı bop mekirenip qoıyp, qatty kúlip jibergende, Babaq basyn kóterip alady.)

B a b a q. Týdy ma!? Deni cay ma?! (Esikten qarap kelip qaıta jatady.)

3 a ǵ ı p a. Alańdamaı uıyqtasańshy. Biz aıtamyz ǵoı.

K ú l á n. Babańnyń uıqysyndaı bolsa uıqynyń bári. Ári uıyqtaıdy, ári qoı kúzetedi. (Kúledi.)

3 a ǵ ı p a. Aqyryn, oıanyp keter. Kóńil bólingendik qoı bári. Osy shyny salǵannan beri ýaıymnan bir kóz ashpaı qoıdy. «Ne týar eken?.. Durys týsa on eki myńǵa jetti!..» deıdi de júredi. Saǵan kórine me qoılar, esikten qaraı otyr.

Kúlán. Qarap otyrmyn. Mynaý kók saýlyqtiki tolǵaq - aý deımin. Jatyp tura beredi.

3 a ǵ ı p a. Káne... Tolǵaq eken!

B a b a q (basyn kóterip alyp). Á, ne deısińder! Káne!... Tolǵaq pa... Tolǵaq qoı. Tolǵaq. Qozdaǵaly tur. Keshikpeı qozdaıdy...

3 a ǵ ı p a. Uıqydan qaljyrap otyrsyń ǵoı. Jata berseńshi, týǵan soń-aq kórmeısiń be?

B a b a q. Jatpaımyn, shynydan týǵan qozyny óz kózimmen kóremin. (Paýza. Álı keledi.)

Álı. Assalaýmaǵalaıkým, Baba.

B a b a q. Álıksálem! O, Álımisiń, qaıdan júrsiń?

Á l ı. Myna «Kırov» kolhozynyń malshylaryna kelip edim, qaıtyp baram.

B a b a q. Olardyń shyny salǵan qoılary qozdap pa?

Álı. Qozdap jatyr. Búgin beseýi birden týypty.

B a b a q. E, qalaı kórinedi?

Álı. Ne qalaıy bar? Kádimgi qozy da.

B a b a q. Kádimgi qozy da?

Álı. Eger osy shynydan qozy týsa, Álıdi qoı soıyp jeke shaqyramyn degen ekensiz. Sol qoıdy jegeli keldim ádeıi.

Soıyńyz, káne.

B a b a q. Aıtqanym ras. Óz kózimmen kóreıin áýeli.

Álı (ishek-silesi qatyp). Iapyr-aý, áli nanbaıdy. Ne aıtarsyń buǵan!

B a b a q. Nege kúlesiń, jaman neme!? Qarashy, aınymaǵan Kúlánniń kúlkisi. «Aqyl aýys, yrys juǵys» degen osy da. O, toba!.

K ú l á n. Joq, men olaı kúlmeımin ǵoı, Baba. Bylaı kúlem. (Kúledi.)

B a b a q. Teke – teke - teke! Qaı ozǵanyń meniki. Teke – teke - teke!..

3 a ǵ ı p a. Mineziń kúlse kúlgendeı eken ǵoı, tipti. (Kúlip jiberedi.)

B a b a k. Keńkilde kári saýlyq! Keńkilde sen de, keńkildep qal. (Úsheýi úsh jerde kúlip jatyr. Babaqtyń eki kózi esik aldyndaǵy qoılarda...)

B a b a q. Shyǵyp kele me janym - aý! Shyǵyp keledi ǵoı!.. Shyǵyp keledi.

B á r i. Káne, káne! Qozdaǵaly jatyr ǵoı, júrińder qozdataıyq. (Bári dalada. Qoıdyń kúshengen, yńyranǵan daýsy estiledi.)

B a b a q. Tumsyǵy shyqty, durys!.. Kádimgi tumsyq... Shym-shym... shym... janýar... Basy da, aldyńǵy eki aıaǵy da durys boldy. Ia sát, bere gór. Shym-shym... shym-shym... Keýde jaǵy durystaldy. Endi art jaǵynan bir shataq shyqpasa bolǵany. Shym-shym... shym-shym... Tart!

Sýyrshy óziń, ne bolsa da tart! (Qoı mekirenedi.) O, subyqan alla, naǵyz qozynyń ózi! (Kúlki.)

Álı. Qane, soı endi qoıyńdy, soı!

B a b a q. Tipti, bir múltigi bolsaıshy! Shynydan týǵan janýarym.

Shynydan týǵan qoshaqan. Shynydan týǵan qoshaqan... (Qozyny Babaq otaǵasy qoınyna tyǵyp alǵan. Eki ezýi eki qulaǵyna jetipti. «Shynydan týǵan qoshaqan» dep ersili-qarsyly júgire beredi.)

Á l ı. Soıasyń ba aıtqan qoıyńdy, joq pa, Baba?

B a b a q. Qutylshy, Kúlán, mynadan! Bar, jylan shaqqan qozyny ekeýlep jaılańdar. Basyn moınymen kesip tasta, appaq maı shyǵar ózi. (Kúlán men Álı ketedi.) Shynydan týǵan qoshaqan!.. Shynydan týǵan qoshaqan!.. Qatyn! Qoı on eki myńǵa jetti endi!... (Qarq-qarq kúlip jiberedi.)

Shymyldyq.

1940 j.

---