InfoHub Logo

Qazaqstandaǵy sóz erkindigi, baspasóz bostandyǵyna qatysty qandaı da bir qıyndyqtar bar dep aıtý qıyn, óıtkeni bılikti ashyq synaıtyn «Tasjarǵan», «Svoboda slova» sekildi táýelsiz basylymdardyń ashyq túrde taralyp, halyq qolyna barýy - bul eldegi sóz bostandyǵynyń alǵyshartynyń negizi bolmaqshy. Sondyqtan Qazaqstanda sóz bostandyǵy bar dep aıta alamyz»,-dep aıtqan bolatyn T.Ábishev.

Sóz bostandyǵy - memlekettiń ajyramas bóligi. Sóz bostandyǵynsyz azamattyq qoǵamdy, demokratıalyq basqarýdy, quqyqty memleketti kóz aldymyzǵa elestetý múmkin emes. Azamattardyń Konstıtýsıa arqyly kepil bolǵan saıası quqyǵynyń biri - sóz bostandyǵy. Sóz bostandyǵyn demokratıalyq qundylyqtardy iske asyrýshy deýmizge de bolady.

Progresıvti zıaly qaýym sóz ben sóz bostandyǵyn erekshe qaster tuta bilgen. Sóz bostandyǵynyń negizgi qozǵaýshy kúshteriniń biri-ıntellektýaldyq elıta, zıaly qaýym bolyp sanalady.

Zıaly qaýymnyń bostandyq pen ádilettilikke jany qumar erjúrek bolǵan saıyn sóz bostandyǵy da joǵary deńgeıde bolmaq. Al,egerde zıaly qaýym jaǵympaz, jasyq bolsa, ondaı qoǵamda sóz bostandyǵy kúrt tómendep ketýi múmkin. Sóz bostandyǵy aqparattyq qaýipsizdikpen bir júrýi shart. Bostandyq pen teńdikke qol jetkizgen halyq ózin-ózi basqarýy úshin sóz bostandyǵy bolýy asa mańyzdy. Sóz bostandyǵynyń ekonomıkalyq áseri zor. Zań aýqymy boıynsha júzege asyrylatyn bostandyqtyń erekshe túri - sóz bostandyǵy. Sóz ben bostandyq ajyramaıtyn birlikte bola otyryp, sóz ıesine zor jaýapkershilik júkteledi. Buǵan toqtalar bolsaq, «Sóz súıekten ótedi, taıaq etten ótedi», «Otyz tisten shyqqan sóz, otyz rýǵa taraıdy», «Adamnyń ózi jetpegen jerge sózi jetedi» degen maqaldarynan dana halqymyz sózdiń jaýapkershiligi aýyr ekendigin aıtyp ótse kerek.

Sóz bostandyǵy - «Aqparat bostandyǵy» atty ataýǵa ıe bolǵan faktor. Adam balasy óz pikirin bildirýge, baspasózde bolsyn ashyq jarıalaýǵa nemese pikir bildirýden bas tartýyna da sóz bostandyǵy múmkindik beretindigimen erekshelenip turady. Sondaı-aq sóz bostandyǵy halyqaralyq standart pen normalarǵa negiz bola alady jáne de jýrnalısiń shyǵarmashylyq negizin qamtamasyz etýshi negizgi kúsh bolyp tabylady.

Batyrbek Gúlaıym Ermekqyzy
H.Dosmuhamedov atyndaǵy Atyraý memlekettik ýnıversıteti
jýrnalısıka mamandyǵynyń II kýrs stýdenti

---