Tarıhty bilesińder me?
Mańǵystaý oblysy, Beıneý aýdany,
Úsitrt orta mektebiniń tarıh páni muǵalimi
Tolegenova Monchak
Taqyryby: 5 synyptarda "Tarıhty bilesińder me?" atty saıys.
Tarıhty bilesińder me?
Maqsaty: bilimdilik – Qazaqstan tabıǵaty, tabıǵı baılyqtary, rámizderi, qoǵam qaıratkerleri týraly bilimderin jınaqtap kórsete bilý;
tárbıelik - oqýshylardy ulttyq qasıetterge tárbıeleý, elin, jerin, Otanyn, halqyn, týǵan halqynyń tili men dástúrin qasterleıtin sanaly da parasatty azamat etip tárbıeleý;
damytýshylyq – oqýshynyń oı - órisin keńeıtý, tanymdyq deńgeıin kóterý, pánge qyzyǵýshylyǵyn arttyrý.
Kórnekiligi: Qazaqstannyń saıası kartasy, ınteraktıvti taqta.
Barysy.
Uıymdastyrý.
Saıysqa 5 - synyptyń oqýshylary qatysady. Oqýshylardyń bilimin baǵalaý úshin qazylar saılanady. Oıynshylar saıystyń sharttarymen
tanystyrylady.
Saıys ánuranmen bastalady.
Saıys 7 kezeńnen turady
İ.“Qazaq eli – meniń Otanym”(20 suraqtan quralǵan test jumysy, irikteý kezeńi)
İİ. “Sandardy sóılet”
İİİ. Kartamen jumys
IV. “Qyzyqty sózder”
V. “Maqal – sózdiń máıegi”
VI. “Erlik – elge mura, urpaqqa uran”
VII. Qorytyndy.
“Qazaq eli – meniń Otanym”
Birneshe júz jyldaı álemdik kartada Qazaqstan degen memleket bary men joǵy bilinbedi. Sebebi biz ol kezde Reseı ımperıasynyń odan keıin Keńes Odaǵynyń quramynda boldyq. 1991 j 16 - jeltoqsanynda ózimizdiń táýelsizdigimizdi alyp, egemen el boldyq.
Keń baıtaq kóz jetpeıtin jerim meniń,
Taýly orman, jasyl jaılaý, kólim meniń.
Búginde ár álemge dańqyń jetti,
Táýelsiz Qazaqstan – elim meniń.
Interaktıvti taqtadan 20 test suraqtary berildi.
1. Qazaqstan egemen týraly deklarasıa qaı jyly qabyldandy?
2. Táýelsizdikti qaı jyly aldyq?
3. Qazaqstan – «Eýrazıanyń kindigi» dep nelikten ataldy?
4. Jer kólemi jaǵynan Qazaqstan álemde neshinshi orynda?
5. Elimizdiń jer kólemi neshe sharshy shaqyrymdy alyp jatyr?
6. Qazaqstan shekarasynyń jalpy uzyndyǵy neshe shaqyrym?
7. Soltústikten ońtústikke deıingi shekarasy qansha shaqyrym?
8. Qazaqstanda qansha oblys bar?
9. Qazaqstanda qansha ult ókilderi turady?
10. Qazaqstannyń «İnjý - marjanyn» atańyz?
11. Qazaqstan neshe memleketpen shektesedi?
12. Qazaqstan Respýblıkasynyń tuńǵysh prezıdenti kim?
13. Qazaqstan Respýblıkasynyń jańa astanasyn atańyz.
14. Ulttyq valúta – teńge qashan aınalymǵa engizildi?
15. Qazaqstan Respýblıkasynyń qazirgi Konstıtýsıasy qashan qabyldandy?
16. Qazaqstan rámizderin atańyz.
17. Halqynyń sany boıynsha Qazaqstan álemde neshinshi oryndy alady?
18. Qazaqstan BUU - ǵa qaı jyly múshelikke qabyldandy?
19. Qazaq uly Toqtar Áýbákirov ǵaryshqa qaı jyly ushty?
20. Qazaqstan Respýblıkasynyń halyq sany qansha?
Test suraqtarynyń jaýaptary “activ bod” arqyly tekseriledi.
«Sandar sóıleıdi»
Slaıdta kórsetilgen sandar men jyldarǵa túsinikteme berý. Berilgen upaılaryńa baılanysty suraqtar kúrdelene túsedi.
10 upaı:
9 mamyr – Jeńis kúni;
1941 – SSRO - Germanıa soǵysynyń bastalýy;
1939 – İİ dúnıejúzilik soǵystyń bastalýy.
20 upaı:
1466 – Qazaq handyǵynyń qurylýy;
1954 – Tyń ıgerý jyly;
1961 – Adam balasynyń ǵaryshqa alǵash ushýy.
30 upaı:
22 – Naýryz merekesi;
3000 - Álemdegi etnos sany;
98 – Konstıtýsıadaǵy bap sany.
Kartamen jumys
Interaktıvti taqtada berilgen tarıhı oqıǵadan úzindi beriledi. Sol úzindi boıynsha oqıǵanyń bolǵan jerin kartadan kórsetedi.
1 - oqıǵa. HÚ ǵasyrdyń ortasynda Kereı men Jánibek sultandar Ábilqaıyr handyǵynan bólinip, qazaq atalǵan halyqty ertip,... jerine keldi. Sol jerdi kórset.(Jetisý)
2 - oqıǵa. 1836 - 1838 jyldary orys úkimetine arqa súıegen Bókeı ordasynyń hany Jáńgirdiń óz qaramaǵyndaǵy halyqqa kórsetken qysymshylyǵyna qarsy kóterilis boldy. Atalǵan Orda qaı jerdi alyp jatty? (Edil men Jaıyqtyń aralyǵy)
3 - oqıǵa. 1841 jyly Kenesaryny úsh júzdiń ókilderiniń jıynynda aq kıizge otyrǵyzyp han etip saılady. Kenesaryny qaı jerde taqqa otyrǵyzdy? (Ulytaýda)
«Qyzyqty sózder»
1. Karta...(Jer kóleminiń kishireıtilgen nusqasy)
2. Nýmızmatıka...(Aqsha aınalymynyń tarıhyn zertteıtin ǵylym)
3. Konstıtýsıa...(Ata Zań)
4. Gerodot...(Batystyń «Tarıh atasy»)
5. Tomırıs...(Saqtardyń patshaıymy)
6. Shańyraq....(Kıiz úıdiń kúmbezdi tóbesin quraıtyn eń joǵarǵy bóligi)
7. Shekpen...(Qoı nemese túıe júninen toqylatyn syrtqy kıim)
8. Tymaq...(Túlki terisinen tigilgen er adamnyń bas kıimi)
9. Etnos...(Belgili bir aýmaqta turatyn tili men dili, shyǵý tegi ortaq ult)
10. Saba, torsyq, keli, kúbi...(Qazaqtyń ulttyq ydys – aıaqtary)
11. Kebeje, abdyra, jastyq aǵash...(Úıdiń negizgi jıhazdary)
«Polıglot»
(qazaqsha - oryssha)
1. Zań – Zakon
2. Memleket – Gosýdastvo
3. Eltańba – Gerb
4. Abyzdar – Jresy
5. Ólketaný – Kraevedenıa
6. Egemen – Sýverennyı
7. Táýelsiz – Nezavısımyı
8. Qonaqjaı – Gosteprıımnyı
9. Atameken – Zemlá predkov.
«Maqal – sózdiń máıegi»
Maqaldardy jalǵastyrý
1. Týǵan jerdeı jer bolmas, (týǵan eldeı el bolmas)
2. Týǵan jer – (altyn besik)
3. Batyr el úshin týady, (el úshin óledi)
4. Otan úshin otqa tús, (kúımeısiń)
5. Otan ottan da (ystyq)
6. Otansyz adam – (ormansyz bulbul)
7. Beıbit elde (bereke bar).
«Erlik – elge mura, urpaqqa – uran»
Blıs suraqtar
Týǵan jer degenimiz ne? (Týǵan jer – adamnyń týyp - ósken jeri)
Sizdiń týǵan jerińiz qaı el? (Qazaqstan Respýblıkasy)
Sizdiń óz elińiz aldynda qandaı mindetterińiz bar? (Týǵan jerdi qorǵaý, qadirleý)
Erlik degen ne? (Týǵan jerdi qorǵap, qadirleý – erlik. Jaqsy oqyp, eńbek etseń – bul da erlik)
Qorytyndy.
Qymbatty, oqýshylar! Búgingi «Tarıhty bilesińder me?» atty saıys sabaǵymyz aıaqtaldy.
Saıysymyzdy jyl boıy alǵan bilimderińizdi júıelep, bekitip, tekserip, qorytyndylap ketý maqsatynda ótkizilgen bolatyn. Sabaq barysynda óz bilimderińizdi sarapqa saldyńyzdar, biliktilikterińizdi kórsettińizder. Sizderdi óz elin shyn súıetin, onyń damýy men kórkeıýi jolynda qyzmet etetin naǵyz patrıottar bolady dep senemin.
Nátıjelerdi shyǵarý, baǵalaý, qorytyndylaý.
Úsitrt orta mektebiniń tarıh páni muǵalimi
Tolegenova Monchak
Taqyryby: 5 synyptarda "Tarıhty bilesińder me?" atty saıys.
Tarıhty bilesińder me?
Maqsaty: bilimdilik – Qazaqstan tabıǵaty, tabıǵı baılyqtary, rámizderi, qoǵam qaıratkerleri týraly bilimderin jınaqtap kórsete bilý;
tárbıelik - oqýshylardy ulttyq qasıetterge tárbıeleý, elin, jerin, Otanyn, halqyn, týǵan halqynyń tili men dástúrin qasterleıtin sanaly da parasatty azamat etip tárbıeleý;
damytýshylyq – oqýshynyń oı - órisin keńeıtý, tanymdyq deńgeıin kóterý, pánge qyzyǵýshylyǵyn arttyrý.
Kórnekiligi: Qazaqstannyń saıası kartasy, ınteraktıvti taqta.
Barysy.
Uıymdastyrý.
Saıysqa 5 - synyptyń oqýshylary qatysady. Oqýshylardyń bilimin baǵalaý úshin qazylar saılanady. Oıynshylar saıystyń sharttarymen
tanystyrylady.
Saıys ánuranmen bastalady.
Saıys 7 kezeńnen turady
İ.“Qazaq eli – meniń Otanym”(20 suraqtan quralǵan test jumysy, irikteý kezeńi)
İİ. “Sandardy sóılet”
İİİ. Kartamen jumys
IV. “Qyzyqty sózder”
V. “Maqal – sózdiń máıegi”
VI. “Erlik – elge mura, urpaqqa uran”
VII. Qorytyndy.
“Qazaq eli – meniń Otanym”
Birneshe júz jyldaı álemdik kartada Qazaqstan degen memleket bary men joǵy bilinbedi. Sebebi biz ol kezde Reseı ımperıasynyń odan keıin Keńes Odaǵynyń quramynda boldyq. 1991 j 16 - jeltoqsanynda ózimizdiń táýelsizdigimizdi alyp, egemen el boldyq.
Keń baıtaq kóz jetpeıtin jerim meniń,
Taýly orman, jasyl jaılaý, kólim meniń.
Búginde ár álemge dańqyń jetti,
Táýelsiz Qazaqstan – elim meniń.
Interaktıvti taqtadan 20 test suraqtary berildi.
1. Qazaqstan egemen týraly deklarasıa qaı jyly qabyldandy?
2. Táýelsizdikti qaı jyly aldyq?
3. Qazaqstan – «Eýrazıanyń kindigi» dep nelikten ataldy?
4. Jer kólemi jaǵynan Qazaqstan álemde neshinshi orynda?
5. Elimizdiń jer kólemi neshe sharshy shaqyrymdy alyp jatyr?
6. Qazaqstan shekarasynyń jalpy uzyndyǵy neshe shaqyrym?
7. Soltústikten ońtústikke deıingi shekarasy qansha shaqyrym?
8. Qazaqstanda qansha oblys bar?
9. Qazaqstanda qansha ult ókilderi turady?
10. Qazaqstannyń «İnjý - marjanyn» atańyz?
11. Qazaqstan neshe memleketpen shektesedi?
12. Qazaqstan Respýblıkasynyń tuńǵysh prezıdenti kim?
13. Qazaqstan Respýblıkasynyń jańa astanasyn atańyz.
14. Ulttyq valúta – teńge qashan aınalymǵa engizildi?
15. Qazaqstan Respýblıkasynyń qazirgi Konstıtýsıasy qashan qabyldandy?
16. Qazaqstan rámizderin atańyz.
17. Halqynyń sany boıynsha Qazaqstan álemde neshinshi oryndy alady?
18. Qazaqstan BUU - ǵa qaı jyly múshelikke qabyldandy?
19. Qazaq uly Toqtar Áýbákirov ǵaryshqa qaı jyly ushty?
20. Qazaqstan Respýblıkasynyń halyq sany qansha?
Test suraqtarynyń jaýaptary “activ bod” arqyly tekseriledi.
«Sandar sóıleıdi»
Slaıdta kórsetilgen sandar men jyldarǵa túsinikteme berý. Berilgen upaılaryńa baılanysty suraqtar kúrdelene túsedi.
10 upaı:
9 mamyr – Jeńis kúni;
1941 – SSRO - Germanıa soǵysynyń bastalýy;
1939 – İİ dúnıejúzilik soǵystyń bastalýy.
20 upaı:
1466 – Qazaq handyǵynyń qurylýy;
1954 – Tyń ıgerý jyly;
1961 – Adam balasynyń ǵaryshqa alǵash ushýy.
30 upaı:
22 – Naýryz merekesi;
3000 - Álemdegi etnos sany;
98 – Konstıtýsıadaǵy bap sany.
Kartamen jumys
Interaktıvti taqtada berilgen tarıhı oqıǵadan úzindi beriledi. Sol úzindi boıynsha oqıǵanyń bolǵan jerin kartadan kórsetedi.
1 - oqıǵa. HÚ ǵasyrdyń ortasynda Kereı men Jánibek sultandar Ábilqaıyr handyǵynan bólinip, qazaq atalǵan halyqty ertip,... jerine keldi. Sol jerdi kórset.(Jetisý)
2 - oqıǵa. 1836 - 1838 jyldary orys úkimetine arqa súıegen Bókeı ordasynyń hany Jáńgirdiń óz qaramaǵyndaǵy halyqqa kórsetken qysymshylyǵyna qarsy kóterilis boldy. Atalǵan Orda qaı jerdi alyp jatty? (Edil men Jaıyqtyń aralyǵy)
3 - oqıǵa. 1841 jyly Kenesaryny úsh júzdiń ókilderiniń jıynynda aq kıizge otyrǵyzyp han etip saılady. Kenesaryny qaı jerde taqqa otyrǵyzdy? (Ulytaýda)
«Qyzyqty sózder»
1. Karta...(Jer kóleminiń kishireıtilgen nusqasy)
2. Nýmızmatıka...(Aqsha aınalymynyń tarıhyn zertteıtin ǵylym)
3. Konstıtýsıa...(Ata Zań)
4. Gerodot...(Batystyń «Tarıh atasy»)
5. Tomırıs...(Saqtardyń patshaıymy)
6. Shańyraq....(Kıiz úıdiń kúmbezdi tóbesin quraıtyn eń joǵarǵy bóligi)
7. Shekpen...(Qoı nemese túıe júninen toqylatyn syrtqy kıim)
8. Tymaq...(Túlki terisinen tigilgen er adamnyń bas kıimi)
9. Etnos...(Belgili bir aýmaqta turatyn tili men dili, shyǵý tegi ortaq ult)
10. Saba, torsyq, keli, kúbi...(Qazaqtyń ulttyq ydys – aıaqtary)
11. Kebeje, abdyra, jastyq aǵash...(Úıdiń negizgi jıhazdary)
«Polıglot»
(qazaqsha - oryssha)
1. Zań – Zakon
2. Memleket – Gosýdastvo
3. Eltańba – Gerb
4. Abyzdar – Jresy
5. Ólketaný – Kraevedenıa
6. Egemen – Sýverennyı
7. Táýelsiz – Nezavısımyı
8. Qonaqjaı – Gosteprıımnyı
9. Atameken – Zemlá predkov.
«Maqal – sózdiń máıegi»
Maqaldardy jalǵastyrý
1. Týǵan jerdeı jer bolmas, (týǵan eldeı el bolmas)
2. Týǵan jer – (altyn besik)
3. Batyr el úshin týady, (el úshin óledi)
4. Otan úshin otqa tús, (kúımeısiń)
5. Otan ottan da (ystyq)
6. Otansyz adam – (ormansyz bulbul)
7. Beıbit elde (bereke bar).
«Erlik – elge mura, urpaqqa – uran»
Blıs suraqtar
Týǵan jer degenimiz ne? (Týǵan jer – adamnyń týyp - ósken jeri)
Sizdiń týǵan jerińiz qaı el? (Qazaqstan Respýblıkasy)
Sizdiń óz elińiz aldynda qandaı mindetterińiz bar? (Týǵan jerdi qorǵaý, qadirleý)
Erlik degen ne? (Týǵan jerdi qorǵap, qadirleý – erlik. Jaqsy oqyp, eńbek etseń – bul da erlik)
Qorytyndy.
Qymbatty, oqýshylar! Búgingi «Tarıhty bilesińder me?» atty saıys sabaǵymyz aıaqtaldy.
Saıysymyzdy jyl boıy alǵan bilimderińizdi júıelep, bekitip, tekserip, qorytyndylap ketý maqsatynda ótkizilgen bolatyn. Sabaq barysynda óz bilimderińizdi sarapqa saldyńyzdar, biliktilikterińizdi kórsettińizder. Sizderdi óz elin shyn súıetin, onyń damýy men kórkeıýi jolynda qyzmet etetin naǵyz patrıottar bolady dep senemin.
Nátıjelerdi shyǵarý, baǵalaý, qorytyndylaý.
You Might Also Like
-
Maqsaty: Oqýshylarǵa qustardyń qurylysy men erekshelikterin túsindirý, qus jumyrtqasymen tanysý, bıologıa pánine degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý, tabıǵatty súıýge tárbıeleý.
