- 19 jel. 2022 00:00
- 270
Táýelsizdiktiń appaq tańy úshin
Siz qaı elde ómir súrýdesiz? Qazaqstan Respýblıkasy. «Táýelsiz», «zaıyrly», tili men dini, dili men salt-dástúri, ulttyq qundylyqtary bar, shekerasy ornyqqan, bılik júıesi qurylǵan, azat elde turýdamyz. Qaısar da batyr ata-balalar kúshimen baıtaq jer buıyryp, birtutas el bolyp otyrmyz.
Tarıh qatparlaryna kóz júgirtsek, alǵash qazaq eli bolyp qalyptasýymyz XV ǵasyrdaǵy Kereı men Jánibek handardyń Jetisý ólkesine kelip, «Qazaq handyǵyn» qurýynyn bastaý alady. XV-XX ǵasyrlar aralyǵy qazaq halqy úshin óte aýyr kezeńder boldy. Elimizdiń basynan azap ta, ashtyq ta, sum soǵysta ótti. Sol sátterde qıyndyqtarǵa tóze bilip bir judyryqqa jınala bilgendik arqasynda qazirgi sátte bildeı bir ekonomıkasy damyǵan, damýshy elder qataryndamyz. Sol ótken ǵasyrlar boıy ańsaǵanymyz dara el bolyp, erkindikte ómir súrý, táýelsiz bolý. «Táýelsiz» bir aýyz sózde qanshama mán-maǵyna jatyr deseńshi. Táýelsizdigimizdi qabyldaý, zań júzinde bekitý bizdiń ult úshin jeńil bolmady. Bastan qanshama sum jaǵdaılar ótti. Sońǵy jyldardaǵy qazaq halqynyń Reseı ımperıasynyń quramynda 70 jyl bodan bolǵany óte aýyr boldy. Ózge el saıasatyn bizdiń memkeletke júrgize bastaýy qazaqy jastardyń namysyn oıatyp, bostandyqqa, táýelsizdikke umtylǵan jastar, «KSRO úkimetiniń» otarshyldyq jáne ámirshil-ákimshil júıesine qarsy narazylyq qımylyn jasady. 1986 jyly oryn alǵan oqıǵa, qazaq tarıhynda tasqa qanmen qashalyp jazylǵan kún boldy. Bir sátke sol kúnderge oralsaq, «Jasasyn Qazaqstan», «Birinshi hatshy qazaq bolýyn qalaımyz» dep urandaǵan qazaq jastarynyń únimen qasqaldaqtaı jandaryn qıyp, elimizdiń ózge eldiń bodany bolyp qala berýge jol bermeı, el qamy úshin ómirlerin qıǵan kún. «Jeltoqsan kóterilisi» qatal jaýyzdyqpen basylǵan kóterilis. El qamy, ult bolashaǵy úshin, batyl qadam basyp, der kezinde memleket jaǵdaıyn ózgertýge at salysqan kóterilis. Táýelsizdik bastaýy bolǵan osy jaǵdaı qanshama júregi «qazaq» dep soqqan, Qazaqstannyń erkindigi men bostandyǵy jolynda bastaryn báıgege tikken jastardyń ómirin qıyp ketti.Qandy jeltoqsan oqıǵasyn umytý múmkin emes, erliktiń nyshanyn kórsetip ketken bozdaqtarymyzdy ár kez este saqtap, sanada jańǵyrtý mindetimiz.
1991 jyly jeltoqsannyń 16-sy kúni Joǵarǵy Keńes qabyldaǵan «Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik táýelsizdigi» týraly konstıtýsıalyq zańyn qabyldandy. Táýelsiz memleket retinde tanylyp, eńseńimizdi tiktep, jańa maqsat, jańa talpynystarǵa qadam bastyq. Alda saıası jáne ekonomıkalyq ózgerister strategıasyn belgileý mindetteri turdy.
Arada biraz ýaqyt ótip, bıyl táýelsizdigimizge 31 jyl tolyp otyr. Prezıdenttik basqarý nysanyndaǵy birtutas memleket, el astanasy – Astana qalasy, memlekettik tili – qazaq tili, orys tili ultaralyq qarym-qatynas tili mártebesine ıe, aqsha birligi – teńge, ekonomıkalyq damýy alda, qoǵamnyń ósip-órkendeýi ilgeri, ulttyq qundylyqtary men ómir súrý salty qalyptasqan, zań júıesi kelisti, saıası turaqtylyqqa ıe bolyp otyrǵan Respýblıkasyna aınaldyq.
El basyna berilgen qutty baǵalap, egemendiktiń appaq týyn jelbiretip júrý bizdiń, árbir Qazaqstan azamatynyń qolynda. Bizdiń mindetimiz – sapaly bilim alý, el erteńin oılaý, jaýapkershilikti seziný, otansúıgish urpaq tárbıeleý. Bilikti basshy men qoldaıtyn halyq, birlikte áreket jasaý. Táýelsizdikti baǵalaý, ulttyq múddeni qorǵaý – barshaǵa ortaq mindet, sol sebepti táýelsizdik qalaı kelgenin umytpaı, jadymyzda saqtaýymyz qajet.