InfoHub Logo

Taqyryby: Til ustartý shyǵarmashylyq jattyǵý jumystary
Sabaqtyń maqsaty:
a) Oqýshy boıynda shyǵarmashylyq kóńil - kúı týdyrý, jańany, ózgeshe, tyń dúnıeni seze bilýde sezimtaldyq, syndarlyq, shyǵarmashylyq oı - taldaýǵa beıimdeý.
á) Oqıǵa, obraz jasaýǵa baǵyttaı otyryp, shyǵarmashylyq qıal, ádemilikti sezine bilýge, sóz ushqyrlyǵyn túsinip, shyǵarmashylyqqa degen ishki qushtarlyǵyn oıatý.
b) Ózindik syn aıta bilýge, bastaǵan isin aıaǵyna deıin jetkizýge, dáleldeme usyna bilýge qalyptastyrý.
Sabaqtyń ádis - tásili:
Toptyq jumys, shyǵarmashylyq tapsyrma

Sabaqtyń barysy:
Uıymdastyrý kezeńi: Oqýshylardy topqa bólip otyrǵyzý, sabaqqa daıyndyq jumystaryn júrgizý.
Til ustartý jumystary
Óleń – sózdiń patshasy, sóz sarasy,
Qıynnan qıystyrar er danasy.
Tilge jeńil, júrekke jyly tıip,
Tep – tegis, jumyr kelsin aınalasy. (Abaı).

Shyǵarmashylyq tapsyrma
 1 - top – berilgen mátindi aıaqtap jazý (sýretteý)
 2 - top – monolog jazý (jansyz zatty sóıletý)
 3 - top – minezdeme jazdyrý (synyptas beınesi)

1 - top – berilgen mátindi aıaqtap jazý (sýretteý)
Keshki kórinis
Kóshpeli kók bulty kóleńkesin kólge túsirip, aınaǵa qarap sylanady. Keshki kún eki kólge kezek shomylyp jarq - jurq etedi. Biz taza aýany toıǵansha jutyp, egistiktiń ortasynda turmyz...

2 - top – monolog jazý (jansyz zatty sóıletý)
 Qojanyń monology:
Qadyr - meniń ákem. Eh, shirkin dúnıe - aı deseńshi.”Áke” degen sózdi aıtqanda, júregim qars aıyryla jazdady - aý. Qandaı jaqyn, qandaı ystyq. Balalar meniń ákem aıtty, meniń ákem búıtti, meniń ákem anany satyp áperetin boldy dep, maqtanysh etip jatady. Al, men bolsam, ákemniń qandaı adam ekenin de bilmeımin. Óıtkeni, ol maıdanǵa attanǵanda, men eki jastamyn. Eki jasar aqymaq ne biledi, ne túsinedi? Sol ketkennen abzal ákem mol ketti, oralmady...

3 - top – minezdeme jazdyrý (synyptas beınesi)
... Mynaý, mine, murnym. Ájem keıde meniń atymdy atamaı, “támpish neme”deıdi. Onyń aıtqany yp - ras eken ǵoı. Eki tanaýyma eki saýsaǵym erkin syıyp keterlik, qos aýyz myltyqtyń aýzyndaı úńireıip tur. Eki shekemniń shyǵyńqylyǵy bolmasa, basym qarbyz tárizdi dop - domalaq, tap - taqyr...
Oh, meniń shashym! Qattylyǵy, qaırattylyǵy shoshqanyń qylshyǵynan bir kem emes... Mynaý shash emes, tikenek qoı. Tikenek. Minezińniń shataqtyǵy osynan - aq kórinip tur.
1 - top - Turaqty sóz tirkesteriniń tusyna maǵynalyq túsinikteme beretin balamasyn jaz.

 Sirkesi sý kótermeıtin -
 Qaımaǵy buzylmaǵan –
 Arqany keńge salý -
 Júziktiń kózinen ótkendeı –
 Sózdiń maıyn tamyzý –
 Juldyzy ońynan týý -

2 - top. Maqal - máteldi jalǵastyr:
• Altaý ala bolsa,..........
Tórteý túgel bolsa,..........
• Bilekti......, bilimdi.......
• Ázil aıtsań da,.......
• Emenniń ıilgeni -...,
Jigittiń eki sóılegeni -....
• Asyl -..., aqyl -....

3 – top. Myna sózderdiń týra maǵynasyn tabyńdar:
 Tátti uıqy, tátti qıal, tátti....
 Ashyq minez, ashyq áńgime, ashyq....
 Ineniń kózi, baılyqtyń kózi, kózi....
 Ótkir oı, ótkir minez,....
 Alys arman, alys týys,....
 Qalyń el, qalyń aǵash,....

Taldaý jumystary
 1 – top. Fonetıkalyq taldaý jasa:
Sársenbek ónerli eken.
 2 - top. Sóz quramyna taldaý:
Jańalyqtyń, Bolatbekten.
 3 - top. Sóz tirkesine taldaý:
Kitapty bul shaqta Abaı kózildirikpen oqıdy.

Bir sabaq jip
Baıaǵyda bir shal men kempirdiń qyzy bolypty. Kúnderdiń kúninde qyzdyń sheshesi dúnıe salady. Aılar ótedi, jyldar ótedi. Birde ústi - basy tozyp ketken qyzyn kórgen ákesi:
- Qyzym, basqa esh nárse istemeseń de, etegińe kúnine bir sabaq jip il,- depti
Qyzy ákesiniń aıtqanyn oryndamaq bolyp, etegine kúnine bir sabaq jip ilip, ótkize beripti. Bir kúni jolaýshylap ketken ákesiniń aldynan qyzy júgirip shyqsa, qyzdyń ústindegi jalbyraǵan jipterinen ákesiniń aty úrkip, týlap, óltirip kete jazdapty. Óz qyzyn ázer tanyǵan ákesi keterdegi qyzyna aıtqan sózi esine túsip, qapalanǵan túrmen jerge qarapty.
Qyzdyń ákesi ne aıtpaq boldy?

Túıin
 Búgingi sabaqtan alǵan áserim
 «İshi altyn, syrty kúmis sóz jaqsysy»

Úıge tapsyrma berý:
 Joldastaryńmen bolǵan bir qyzyqty dıalogty eske túsirip jazý
. Dıalogty ázil, tapqyr sóz oralymyn qosý arqyly tolyqtyrýǵa bolady.