Tilim meniń bilimdik - tanymdyq saıys
Taqyryby: «Tilim meniń» bilimdik - tanymdyq saıys
Maqsaty: Tilimizdiń qaryshtap keń qanat jaıýyna úles qosatyn, tildi qurmetteý, qadirleý sezimderi jetik, erkin oıly, oıyn júıeli, baılanystyra jetkize alatyn tulǵa qalyptastyrý.
Kórnekiligi: Slaıdtar, til týraly naqyl sózder, ulttyq turmystyq quraldar
Túri: bilimdik - tanymdyq saıys
Qaı ultty, halyqty alsaq ta, báriniń de ózine laıyq tili bar. Halyq óziniń tilin eń ardaqty nárse dep sanaıdy, súıedi. Ana tilin súımegen adam, qyrǵyz aqyny Sarǵonaev aıtqandaı, halqyn da súıip jarytpaıdy. «Tilim meniń» atty bilimdik - tanymdyq saıysymyzǵa qosh keldińizder!
Tilimizde, tilegimiz de bir bolsyn!
Saıysqa 2 - top qatystyrylady. 5 adam 1basshy
1. Tanystyrý. Ár top ózderin tanystyrý / aty, urany/, top músheleri jeke - jeke tanystyrylýy qajet.
1 - aınalym. Bilimdarlar saıysy
Ulttyq salt – dástúrden kórinis.
1. Toqymqaǵar
2. Selt etkizer
3. Syńsý
Toptar kóriniste qandaı salt - dástúr beınelengenin ashyp aıtýlary kerek.
Án jasyrý. Qaı top tez tapsa sol top kezek alady. Qaı top tapsa sol topqa 2 upaı beriledi. Ándi birge aıtý.
2 - aınalym
Tildi jasaýshy - halyqtyń ózi. Til halyqqa qyzmet etedi. Ana tilin qadirlemegen halyqtyń bolashaǵy joq. Qazaq tiliniń baılyǵy, qazaq ultynyń baılyǵy. Osy baılyqty baǵalaı bilýimiz kerek. Sonda ǵana bizdiń Qazaqstan kez - kelgen memleketpen ıyq teńestire alady.
Olaı bolsa óz tilderińizdi qanshalyqty qurmetteıtinderińizdi kelesi tapsyrmadan baıqaǵymyz kelip tur.
1 - bólim:
Birneshe sóz aıtylady sol sózderdiń durys jazylýyn jeke - jeke áripterdi ataı otyryp aıtasyzdar.
1 - top 2 - top
- áshekerleý - túkpirinde
- qaýeset - búıirinde
- súıispenshilik - borkemik
- búldirgen - usqynsyz
- súriný - zıansyz
2 - bólim Frazeologıalyq tirkesterdiń qandaı maǵyna bildiretinin atyńyzdar:
1 - top
- kózdi ashyp - jumǵansha / lezde, jyldam/
- murnyna sý jetpeý/ ýaqyty bolmaý/
- qoı aýzyna shóp almas /momyn/
- aǵashtan túıin túıgen/sheber/
- tóbe shashy tik turý /qorqý/
2 - top
- ógiz aıań / óte jaı, baıaý/
- kózge túrtse kógisiz/qarańǵy/
- qyrǵı qabaq bolý /arazdasý, renjisý/
- tóbesi kókke jetý /qýaný/
- taıǵa tańba basqandaı
3 - bólim Úı tapsyrmasy Ár jaýap 1 upaımen baǵalanady.
Ár top bir - birine daıyndap kelgen kónergen sózderdiń maǵynasyn ashtyrady.
Jasyratyn kóne sózderiniń jaýabynyń 3 nusqasyn beresizder.
Óleńdi jalǵastyr/2 - upaı/
Baba tilin qadirle,....
Bolashaqtan túńilme.
Aınalaıyn bozdaqtar
Aralas tilge úńilme (Qojabergen jyraý)
Ana tilinsiz ult mádenıeti, ult ádebıeti joq. Qazaq tili damyǵan, jetilgen, baı, ıkemdi tildiń biri.
3 - aınalym
«Ymdy túsinbes, dymdy da túsinbes, deıdi qazaqta, endeshe kelesi oıynda:
1, 5 mınýtqa deıin qaǵazdaǵy keıipkeler nemese zat taǵy da basqa ataýlardy basshy boljaldap aıtady top músheleri naqty ataýyn tabý kerek. Ár jaýapqa 1upaı.
1 - top
1. Aıtys
2. Aldarkóse
3. Globýs
4. Qorqyt
5. Átesh
6. Bata
7. Basqy pále tilden /maqal/
2 - top
1. Mahambet Ótemisuly
2. Shalbar
3. Luqpan /ártis/
4. Betashar
5. Kerik
6. It
7. Sóz súıekten ótedi.
«Til – qudiret» til jaıynda óleń mánerlep oqý /2upaı/
4 - aınalym
«Týǵan tilim, tirligimniń aıǵaǵy,
Tilim barda aıtylar syr oıdaǵy»,- dep S. Toraıǵyrov jyrlaǵandaı tirligimizdiń aıǵaǵy, salt – dástúrimizdi de umytpaıyq! Tilmen talaı nárseniń syryn ashaıyq!
Ulttyq turmystyq quraldardy toptarǵa usynyp, atyn atap qalaı paıdalanylatynyn aıttyrý. Durys jaýap 1 upaımen baǵalanady.
1. Keli
2. Torsyq
Úsh qýat.../til, aqyl, júrek /2upaı/
Taza minsiz asyl tas,
Sý túbinde jatady.
Taza minsiz asyl sóz,
Oı túbinde jatady.
5 - aınalym
1 - bólim
Qazir beriletin saýalǵa ne senemin ne senbeımin dep jaýap berip óz jaýaptaryńyzdy dáleldeısizder. 2 - top múshelerine jeke - jeke suraqtar qoıylady.
1. Qazaqstanda Til týraly zań 2001 jyly qabyldandy degenge senesiz be? /1989jyly/
2. Qazaqstannyń Astanasy Almatydan Aqmolaǵa 1997 jyly kóshirildi degenge senesiz be?
3. Astanadaǵy «Báıterektiń» uzyndyǵy 1 metr degenge senesiz be? / 97m/
4. Qazirgi tańda bizdiń mektebimizde 20 men 30 jas aralyǵyndaǵy 10 muǵalim jumys isteıdi degenge senesiz be?
5. Ataqty «Abaı joly» romanynyń avtory Abaı Qunanbaev degenge senesiz be?
jáne ol arqyly álem orys halqynyń kim ekenin bilgen eken. Senesiz be?
6. Aýyr atletık Ilá Ilın Olımpıadanyń eki dúrkin chempıony degenge senesiz be? 2008jyl Bejin olım, 2012j London.
7. Mekteptiń ekinshi qabatynda 22 bólme baryna senesiz be?
8. Jylqyda ót bar degenge senesiz be?
9. Úsh arsyz oıyn, dám, sana ekenine senesiz be? /kúlki, tamaq, uıqy/
10 «Altaý ala bolsa
Aýyzdaǵy ketedi.
Tórteý túgel bolsa,
Tóbedegi keledi» sensiz be? /dáleldeńiz/
Jańylmaı aıtaıyq... Jańyltpash/2upaı/
Bir qyzyq qus
Qyzǵysh qus
Kól qyzyqsyz
Qyzǵyshsyz
6 - aınalym
1mınýtta tómengi ataýdyń birneshe túrin atańyzdar qansha sóz tirkesi aıtylsa, sonsha upaı
1 - top
Qar ataýlaryn ataý./aqsha qar, ala qanat qar, japalaq qar, kóbik qar t. b/
2 - top
Jol ataýlary. /qara jol, soqpaq jol, sý joly, asý jol t. b
Ósirgen máýeletip sanam gúlin,
Súıemin anam tilin, babam tilin.
Ómirden ózge baqyt tilemeımin,
Ózimdeı qurmettese balam tilin,- deı kele búgingi saıysymyzdyń aıaqtalǵanyn habarlaı otyryp, saıys jeńimpazy saraptaý kezegin ádilqazylar alqasyna beremiz.
Jeńimpazdar anyqtalyp, júldeler beriledi.
Semeı qalasy, Shaqaman aýyly
Shaqaman jalpy orta bilim beretin mektebi
Mashırbaeva Lazatıa Samatovna
Maqsaty: Tilimizdiń qaryshtap keń qanat jaıýyna úles qosatyn, tildi qurmetteý, qadirleý sezimderi jetik, erkin oıly, oıyn júıeli, baılanystyra jetkize alatyn tulǵa qalyptastyrý.
Kórnekiligi: Slaıdtar, til týraly naqyl sózder, ulttyq turmystyq quraldar
Túri: bilimdik - tanymdyq saıys
Qaı ultty, halyqty alsaq ta, báriniń de ózine laıyq tili bar. Halyq óziniń tilin eń ardaqty nárse dep sanaıdy, súıedi. Ana tilin súımegen adam, qyrǵyz aqyny Sarǵonaev aıtqandaı, halqyn da súıip jarytpaıdy. «Tilim meniń» atty bilimdik - tanymdyq saıysymyzǵa qosh keldińizder!
Tilimizde, tilegimiz de bir bolsyn!
Saıysqa 2 - top qatystyrylady. 5 adam 1basshy
1. Tanystyrý. Ár top ózderin tanystyrý / aty, urany/, top músheleri jeke - jeke tanystyrylýy qajet.
1 - aınalym. Bilimdarlar saıysy
Ulttyq salt – dástúrden kórinis.
1. Toqymqaǵar
2. Selt etkizer
3. Syńsý
Toptar kóriniste qandaı salt - dástúr beınelengenin ashyp aıtýlary kerek.
Án jasyrý. Qaı top tez tapsa sol top kezek alady. Qaı top tapsa sol topqa 2 upaı beriledi. Ándi birge aıtý.
2 - aınalym
Tildi jasaýshy - halyqtyń ózi. Til halyqqa qyzmet etedi. Ana tilin qadirlemegen halyqtyń bolashaǵy joq. Qazaq tiliniń baılyǵy, qazaq ultynyń baılyǵy. Osy baılyqty baǵalaı bilýimiz kerek. Sonda ǵana bizdiń Qazaqstan kez - kelgen memleketpen ıyq teńestire alady.
Olaı bolsa óz tilderińizdi qanshalyqty qurmetteıtinderińizdi kelesi tapsyrmadan baıqaǵymyz kelip tur.
1 - bólim:
Birneshe sóz aıtylady sol sózderdiń durys jazylýyn jeke - jeke áripterdi ataı otyryp aıtasyzdar.
1 - top 2 - top
- áshekerleý - túkpirinde
- qaýeset - búıirinde
- súıispenshilik - borkemik
- búldirgen - usqynsyz
- súriný - zıansyz
2 - bólim Frazeologıalyq tirkesterdiń qandaı maǵyna bildiretinin atyńyzdar:
1 - top
- kózdi ashyp - jumǵansha / lezde, jyldam/
- murnyna sý jetpeý/ ýaqyty bolmaý/
- qoı aýzyna shóp almas /momyn/
- aǵashtan túıin túıgen/sheber/
- tóbe shashy tik turý /qorqý/
2 - top
- ógiz aıań / óte jaı, baıaý/
- kózge túrtse kógisiz/qarańǵy/
- qyrǵı qabaq bolý /arazdasý, renjisý/
- tóbesi kókke jetý /qýaný/
- taıǵa tańba basqandaı
3 - bólim Úı tapsyrmasy Ár jaýap 1 upaımen baǵalanady.
Ár top bir - birine daıyndap kelgen kónergen sózderdiń maǵynasyn ashtyrady.
Jasyratyn kóne sózderiniń jaýabynyń 3 nusqasyn beresizder.
Óleńdi jalǵastyr/2 - upaı/
Baba tilin qadirle,....
Bolashaqtan túńilme.
Aınalaıyn bozdaqtar
Aralas tilge úńilme (Qojabergen jyraý)
Ana tilinsiz ult mádenıeti, ult ádebıeti joq. Qazaq tili damyǵan, jetilgen, baı, ıkemdi tildiń biri.
3 - aınalym
«Ymdy túsinbes, dymdy da túsinbes, deıdi qazaqta, endeshe kelesi oıynda:
1, 5 mınýtqa deıin qaǵazdaǵy keıipkeler nemese zat taǵy da basqa ataýlardy basshy boljaldap aıtady top músheleri naqty ataýyn tabý kerek. Ár jaýapqa 1upaı.
1 - top
1. Aıtys
2. Aldarkóse
3. Globýs
4. Qorqyt
5. Átesh
6. Bata
7. Basqy pále tilden /maqal/
2 - top
1. Mahambet Ótemisuly
2. Shalbar
3. Luqpan /ártis/
4. Betashar
5. Kerik
6. It
7. Sóz súıekten ótedi.
«Til – qudiret» til jaıynda óleń mánerlep oqý /2upaı/
4 - aınalym
«Týǵan tilim, tirligimniń aıǵaǵy,
Tilim barda aıtylar syr oıdaǵy»,- dep S. Toraıǵyrov jyrlaǵandaı tirligimizdiń aıǵaǵy, salt – dástúrimizdi de umytpaıyq! Tilmen talaı nárseniń syryn ashaıyq!
Ulttyq turmystyq quraldardy toptarǵa usynyp, atyn atap qalaı paıdalanylatynyn aıttyrý. Durys jaýap 1 upaımen baǵalanady.
1. Keli
2. Torsyq
Úsh qýat.../til, aqyl, júrek /2upaı/
Taza minsiz asyl tas,
Sý túbinde jatady.
Taza minsiz asyl sóz,
Oı túbinde jatady.
5 - aınalym
1 - bólim
Qazir beriletin saýalǵa ne senemin ne senbeımin dep jaýap berip óz jaýaptaryńyzdy dáleldeısizder. 2 - top múshelerine jeke - jeke suraqtar qoıylady.
1. Qazaqstanda Til týraly zań 2001 jyly qabyldandy degenge senesiz be? /1989jyly/
2. Qazaqstannyń Astanasy Almatydan Aqmolaǵa 1997 jyly kóshirildi degenge senesiz be?
3. Astanadaǵy «Báıterektiń» uzyndyǵy 1 metr degenge senesiz be? / 97m/
4. Qazirgi tańda bizdiń mektebimizde 20 men 30 jas aralyǵyndaǵy 10 muǵalim jumys isteıdi degenge senesiz be?
5. Ataqty «Abaı joly» romanynyń avtory Abaı Qunanbaev degenge senesiz be?
jáne ol arqyly álem orys halqynyń kim ekenin bilgen eken. Senesiz be?
6. Aýyr atletık Ilá Ilın Olımpıadanyń eki dúrkin chempıony degenge senesiz be? 2008jyl Bejin olım, 2012j London.
7. Mekteptiń ekinshi qabatynda 22 bólme baryna senesiz be?
8. Jylqyda ót bar degenge senesiz be?
9. Úsh arsyz oıyn, dám, sana ekenine senesiz be? /kúlki, tamaq, uıqy/
10 «Altaý ala bolsa
Aýyzdaǵy ketedi.
Tórteý túgel bolsa,
Tóbedegi keledi» sensiz be? /dáleldeńiz/
Jańylmaı aıtaıyq... Jańyltpash/2upaı/
Bir qyzyq qus
Qyzǵysh qus
Kól qyzyqsyz
Qyzǵyshsyz
6 - aınalym
1mınýtta tómengi ataýdyń birneshe túrin atańyzdar qansha sóz tirkesi aıtylsa, sonsha upaı
1 - top
Qar ataýlaryn ataý./aqsha qar, ala qanat qar, japalaq qar, kóbik qar t. b/
2 - top
Jol ataýlary. /qara jol, soqpaq jol, sý joly, asý jol t. b
Ósirgen máýeletip sanam gúlin,
Súıemin anam tilin, babam tilin.
Ómirden ózge baqyt tilemeımin,
Ózimdeı qurmettese balam tilin,- deı kele búgingi saıysymyzdyń aıaqtalǵanyn habarlaı otyryp, saıys jeńimpazy saraptaý kezegin ádilqazylar alqasyna beremiz.
Jeńimpazdar anyqtalyp, júldeler beriledi.
Semeı qalasy, Shaqaman aýyly
Shaqaman jalpy orta bilim beretin mektebi
Mashırbaeva Lazatıa Samatovna
You Might Also Like
