Abaı Qunanbaev «Ásempaz bolma árnege»
Qazaq tili men ádebıeti páni muǵalimi: Mashırbaeva L. S.
Ádebıet 6 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Abaı Qunanbaev «Ásempaz bolma árnege».
Sabaqtyń maqsaty:
1. Bilimdilik: óleńniń negizgi ıdeıasyn túsindire otyryp, aqynnyń óleń mazmunyn taldaý ereksheligin uǵyndyrý, ádebıet teorıasy boıynsha óleń qurylysyna taldaý.
1. 2. Tárbıelik: ónerpaz bolýǵa, ómirden óz ornyn taba bilýge, eńbek etýge, aqyldy bolýǵa, jaqsyny úırenýge, jamannan jırenýge, «aqyryn júrip anyq basýǵa» baýlý.
3. Damytýshylyq: oqýshylardyń shyǵarmashylyqpen jumys isteýine yqpal etý, mánerlep oqý daǵdysyn qalyptastyrý, óz betimen izdenýge jeteleý, oqý, óner, bilim týraly oılaryn keńeıtý;
Sabaqtyń tıpi: aralas
Sabaqtyń túri: dástúrli
Sabaqtyń ádis - tásili: baıandaý, oqý jáne jazý arqyly syn turǵysynan oılaý, túsindirý, suraq - jaýap.
Sabaqtyń kórnekiligi: Abaıdyń portreti, búkteme, kitaptar, slaıd, BBÚ kestesi
Pánaralyq baılanys: qazaq tili, mýzyka, ádep..
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi: 1. Oqýshylarmen sálemdesý.
2. Oqýshylardyń sabaqqa qatysyn tekserý.
3. Oqýshylardyń zeıinderin sabaqqa aýdarý.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý:
1. «Qulaqtan kirip, boıdy alar» óleńin jattaý.
2. Suraqtar men tapsyrmalardy oryndaý
3. Sózdikti jattaý
4. Abaıdan ótilgen óleńderiniń bir shýmaǵyn óleń qurylysyna taldaý
5. Synyptan tys oqý «Mutylǵannyń ómiri» atty ǵumyrlyq dastan. Shákárim Qudaıberdiuly
İİİ. Jańa taqyrypty túsindirý.
Balalar, búgingi sabaǵymyzdy bastaýdan buryn synypty 4 topqa bólip, topbasshysyn, ár toptyń óziniń ádil baǵalaýshysyn saılap alaıyq. Al, bulardy jaqsy oryndap bolǵan soń BBÚ kestesine qaraımyz.
Abaı týraly ne bilemiz?
Oqýshylar taqtaǵa shyǵyp óz bilgenderin «Bilemin» bólimine jazady.
Bilemin
Bilgim keledi
Úırendim
«Qulaqtan kirip boıdy alar» óleńin mánerlep oqý.
- Jastardyń belgili bir óner úırenip, paıdaly ispen shuǵyldanýyn, adal eńbekpen mal tabýyn ýaǵyzdaǵan uly aqyn olarǵa:
Ásempaz bolma árnege,
Ónerpaz bolsań, arqalan.
Sen bir kirpish dúnıege
Ketigin tap ta, bar qalan!
Ómirden óz ornyńdy taba bil, qoǵamnyń paıdaly azamaty bol dep ósıet aıtady.
Abaı úlgi etip usynǵan adal eńbek, ar - ujdan máseleleri qaı qoǵamda bolmasyn asa qajet, adamdy qıynshylyq ataýlydan aman alyp shyǵatyn tirshiliktiń tutqasy, ómirdiń ózgermes zańy, jastardy alǵa jeteler jaryq juldyz nysanasy ekeni daýsyz.
Ǵylymǵa umtylýǵa, eńbektenýge jol silteıtin shyǵarma ekenin aıtý oryndy. Jaqsyny úırenýge, jamannan jırenýge, aqyryn júrip, anyq bassań, eńbegiń dalaǵa ketpeıtinin óleń arqyly jetkizedi. Óleń 7, 8 býyndy, shalys uıqas úlgisinde jazylǵan.
(Óleńdi synyptan bir oqýshy daýystap, mánerlep tolyq oqıdy.)
Balalar, uıqas degenimiz ne? Shýmaq degen ne? Uıqastyń qandaı túrlerin bilemiz?
Tórt topqa tórt túrli tapsyrma beriledi.
İ topqa:
Oqýshy óleńniń ekinshi shýmaǵyn mánerlep oqıdy.
Óleńdi qurylysyna qaraı taldaý.
Sınonımdi tap (qaırat, aqyl, ádilet, shapqat).
İİ topqa:
Óleńdi mánerlep oqıdy.
Óleńdi qurylysyna taldaý.
Sınonımdi tap (paıda, maqtan, minin jasyrý).
İİİ top
Óleńdi mánerlep oqý.
Óleńdi qurylysyna taldaý.
Metafora degenimiz ne? Metaforany tap.
IV topqa:
6 - shýmaqty mánerlep oqý.
Óleń qurylysyna taldaý
Naqyl sózderdi tabý.
Bir aınalymdy sóz ádisi boıynsha sózimizdiń baılanysý tásilin qaraıyq. Tórt topqa tórt túrli sóz jazylǵan qıma beriledi.
İ top: Óner. İİ top: Bala. İİİ top: Eńbek. İ top: Aqyl. Ár túrli sıa bolýy kerek. Bir paraqqa berilgen sózge ár oqýshy óz sóılemin jazady. Sońynda bir oqýshy sol jazylǵan sózderdi oqyp shyǵady.
Toptastyrý strategıasy. Aqyn jastardy óner - bilimge shaqyra otyryp, olardy qandaı adamgershilik asyl minezderge úndeıdi? (qaırat, aqyl, ádilet, shapqat)
BBÚ kestesindegi «Úırendim» bóligin jazyp shyǵady.
Oqýshylar sabaq barysynda úırengenderin túgel jazyp shyǵady.
2. Sózdikpen jumys
1. Shapqat (shapaǵat)- meıirim, járdem, kómek.
2. Ez (ezbe) – mezi etýshi, myjyma.
İV. Jańa sabaqty bekitý.
1. Oqýlyqpen jumys
Suraqtar men tapsyrmalar boıynsha jumys:
1.? 1. Abaıdyń qandaı ánderin bilesińder?
2. Aqyn án men kúıden alǵan áserdi qalaı sýretteıdi?
! 1. Abaıdyń jaqsy ánge kóńil tushynysy men talǵamyn ózderińniń súıikti ánderiń men kúılerińdi tyńdaı otyryp, baıqap kórińder.
2. Óleńnen ánniń tyńdaýshy kóńil kúıine túrli áseri aıtylǵan joldardy tabyńdar, qandaı ándi unatatyndaryńdy áńgimeleńder.
3. Óleńniń ishki mánine úńilip, árbir sózin baǵamdap oqyńdar.
2.? 1. Bul óleńde aqyn jastardy óner - bilimge shaqyra otyryp, olardy qandaı adamgershilik, asyl minezderge úndeıdi?
2. «Bastapqy ekeý sońǵysyz bite qalsa qazaqqa» degende, aqyn neni meńzep otyr dep oılaısyńdar?
! 1. Óleńdegi paıda, maqtan, minin urlap, jasyrý tárizdi sózderdiń mán - maǵynasyna kóńil bólińder, olardyń sınonımderin atańdar.
2. Osy óleńnen aqynnyń naqylǵa, qanatty sózderge aınalyp ketken óleń joldaryn tabyńdar.
3. Óleńdi jattap alyńdar.
Qorytyndy. Abaı muralary – adamgershiliktiń, ımandylyqtyń, bıik parasattyń asyl qazynasy.
Asyl sózdi izdeseń,
Abaıdy oqy, erinbe.
Adamdyqty kózdeseń,
Jattap toqy kóńilge, - degen Sultanmahmut sózimen aıaqtaldy.
V. Úı tapsyrmasyn berý:
1. Óleńdi jattaý
2. Suraqtar men tapsyrmalardy oryndaý
Vİ. Oqýshylardyń jaýaptaryn baǵalaý.
Vİİ. Sabaqtyń aıaqtalýy.
Ádebıet 6 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Abaı Qunanbaev «Ásempaz bolma árnege».
Sabaqtyń maqsaty:
1. Bilimdilik: óleńniń negizgi ıdeıasyn túsindire otyryp, aqynnyń óleń mazmunyn taldaý ereksheligin uǵyndyrý, ádebıet teorıasy boıynsha óleń qurylysyna taldaý.
1. 2. Tárbıelik: ónerpaz bolýǵa, ómirden óz ornyn taba bilýge, eńbek etýge, aqyldy bolýǵa, jaqsyny úırenýge, jamannan jırenýge, «aqyryn júrip anyq basýǵa» baýlý.
3. Damytýshylyq: oqýshylardyń shyǵarmashylyqpen jumys isteýine yqpal etý, mánerlep oqý daǵdysyn qalyptastyrý, óz betimen izdenýge jeteleý, oqý, óner, bilim týraly oılaryn keńeıtý;
Sabaqtyń tıpi: aralas
Sabaqtyń túri: dástúrli
Sabaqtyń ádis - tásili: baıandaý, oqý jáne jazý arqyly syn turǵysynan oılaý, túsindirý, suraq - jaýap.
Sabaqtyń kórnekiligi: Abaıdyń portreti, búkteme, kitaptar, slaıd, BBÚ kestesi
Pánaralyq baılanys: qazaq tili, mýzyka, ádep..
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi: 1. Oqýshylarmen sálemdesý.
2. Oqýshylardyń sabaqqa qatysyn tekserý.
3. Oqýshylardyń zeıinderin sabaqqa aýdarý.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý:
1. «Qulaqtan kirip, boıdy alar» óleńin jattaý.
2. Suraqtar men tapsyrmalardy oryndaý
3. Sózdikti jattaý
4. Abaıdan ótilgen óleńderiniń bir shýmaǵyn óleń qurylysyna taldaý
5. Synyptan tys oqý «Mutylǵannyń ómiri» atty ǵumyrlyq dastan. Shákárim Qudaıberdiuly
İİİ. Jańa taqyrypty túsindirý.
Balalar, búgingi sabaǵymyzdy bastaýdan buryn synypty 4 topqa bólip, topbasshysyn, ár toptyń óziniń ádil baǵalaýshysyn saılap alaıyq. Al, bulardy jaqsy oryndap bolǵan soń BBÚ kestesine qaraımyz.
Abaı týraly ne bilemiz?
Oqýshylar taqtaǵa shyǵyp óz bilgenderin «Bilemin» bólimine jazady.
Bilemin
Bilgim keledi
Úırendim
«Qulaqtan kirip boıdy alar» óleńin mánerlep oqý.
- Jastardyń belgili bir óner úırenip, paıdaly ispen shuǵyldanýyn, adal eńbekpen mal tabýyn ýaǵyzdaǵan uly aqyn olarǵa:
Ásempaz bolma árnege,
Ónerpaz bolsań, arqalan.
Sen bir kirpish dúnıege
Ketigin tap ta, bar qalan!
Ómirden óz ornyńdy taba bil, qoǵamnyń paıdaly azamaty bol dep ósıet aıtady.
Abaı úlgi etip usynǵan adal eńbek, ar - ujdan máseleleri qaı qoǵamda bolmasyn asa qajet, adamdy qıynshylyq ataýlydan aman alyp shyǵatyn tirshiliktiń tutqasy, ómirdiń ózgermes zańy, jastardy alǵa jeteler jaryq juldyz nysanasy ekeni daýsyz.
Ǵylymǵa umtylýǵa, eńbektenýge jol silteıtin shyǵarma ekenin aıtý oryndy. Jaqsyny úırenýge, jamannan jırenýge, aqyryn júrip, anyq bassań, eńbegiń dalaǵa ketpeıtinin óleń arqyly jetkizedi. Óleń 7, 8 býyndy, shalys uıqas úlgisinde jazylǵan.
(Óleńdi synyptan bir oqýshy daýystap, mánerlep tolyq oqıdy.)
Balalar, uıqas degenimiz ne? Shýmaq degen ne? Uıqastyń qandaı túrlerin bilemiz?
Tórt topqa tórt túrli tapsyrma beriledi.
İ topqa:
Oqýshy óleńniń ekinshi shýmaǵyn mánerlep oqıdy.
Óleńdi qurylysyna qaraı taldaý.
Sınonımdi tap (qaırat, aqyl, ádilet, shapqat).
İİ topqa:
Óleńdi mánerlep oqıdy.
Óleńdi qurylysyna taldaý.
Sınonımdi tap (paıda, maqtan, minin jasyrý).
İİİ top
Óleńdi mánerlep oqý.
Óleńdi qurylysyna taldaý.
Metafora degenimiz ne? Metaforany tap.
IV topqa:
6 - shýmaqty mánerlep oqý.
Óleń qurylysyna taldaý
Naqyl sózderdi tabý.
Bir aınalymdy sóz ádisi boıynsha sózimizdiń baılanysý tásilin qaraıyq. Tórt topqa tórt túrli sóz jazylǵan qıma beriledi.
İ top: Óner. İİ top: Bala. İİİ top: Eńbek. İ top: Aqyl. Ár túrli sıa bolýy kerek. Bir paraqqa berilgen sózge ár oqýshy óz sóılemin jazady. Sońynda bir oqýshy sol jazylǵan sózderdi oqyp shyǵady.
Toptastyrý strategıasy. Aqyn jastardy óner - bilimge shaqyra otyryp, olardy qandaı adamgershilik asyl minezderge úndeıdi? (qaırat, aqyl, ádilet, shapqat)
BBÚ kestesindegi «Úırendim» bóligin jazyp shyǵady.
Oqýshylar sabaq barysynda úırengenderin túgel jazyp shyǵady.
2. Sózdikpen jumys
1. Shapqat (shapaǵat)- meıirim, járdem, kómek.
2. Ez (ezbe) – mezi etýshi, myjyma.
İV. Jańa sabaqty bekitý.
1. Oqýlyqpen jumys
Suraqtar men tapsyrmalar boıynsha jumys:
1.? 1. Abaıdyń qandaı ánderin bilesińder?
2. Aqyn án men kúıden alǵan áserdi qalaı sýretteıdi?
! 1. Abaıdyń jaqsy ánge kóńil tushynysy men talǵamyn ózderińniń súıikti ánderiń men kúılerińdi tyńdaı otyryp, baıqap kórińder.
2. Óleńnen ánniń tyńdaýshy kóńil kúıine túrli áseri aıtylǵan joldardy tabyńdar, qandaı ándi unatatyndaryńdy áńgimeleńder.
3. Óleńniń ishki mánine úńilip, árbir sózin baǵamdap oqyńdar.
2.? 1. Bul óleńde aqyn jastardy óner - bilimge shaqyra otyryp, olardy qandaı adamgershilik, asyl minezderge úndeıdi?
2. «Bastapqy ekeý sońǵysyz bite qalsa qazaqqa» degende, aqyn neni meńzep otyr dep oılaısyńdar?
! 1. Óleńdegi paıda, maqtan, minin urlap, jasyrý tárizdi sózderdiń mán - maǵynasyna kóńil bólińder, olardyń sınonımderin atańdar.
2. Osy óleńnen aqynnyń naqylǵa, qanatty sózderge aınalyp ketken óleń joldaryn tabyńdar.
3. Óleńdi jattap alyńdar.
Qorytyndy. Abaı muralary – adamgershiliktiń, ımandylyqtyń, bıik parasattyń asyl qazynasy.
Asyl sózdi izdeseń,
Abaıdy oqy, erinbe.
Adamdyqty kózdeseń,
Jattap toqy kóńilge, - degen Sultanmahmut sózimen aıaqtaldy.
V. Úı tapsyrmasyn berý:
1. Óleńdi jattaý
2. Suraqtar men tapsyrmalardy oryndaý
Vİ. Oqýshylardyń jaýaptaryn baǵalaý.
Vİİ. Sabaqtyń aıaqtalýy.