InfoHub Logo

Munaı óndirýdiń sheberi, SSSR Joǵarǵy Sovetiniń depýtaty Qamqash Ibraeva tolǵana sóılep otyr. Ómir týraly ózekti pikirlerin ashyp aıtýdan tartynbaıtyn adam eken. Endi birde áńgime baǵyty Mańqystaý qazynasyn ıgilik arnasyna aqtaryp jatqan adamdarǵa oıysty. Ol qolyndaǵy qoıyn dápterine kóz qadaı otyryp, baıypty únmen sózin jalǵastyrdy: — Bireýler eńbek adamdaryn berilgen jumys josparyn qalaı oryndaýdan basqany bilmeıtin, oı-túısiksiz jandar dep uǵatyn tárizdi. Myna suraq ta sondaı pıǵyldan emes pe dep kóńilime alyp otyrmyn... Ómir degen ne? Ol qıalda júrgen bir eles emes, kúndelikti tirshilik koı. Al tirshilik degeniń qym-qıǵash irili-usaqty oqıǵalarǵa toly. Sol usaq-túıektiń bári belgili bir maqsatqa baǵynbasa, qaıǵy, kúlki-kúrsinis — bári de shyn dárejesinde emes, bulyńǵyr bir sýret tárizdi ótetin shyǵar. Maqsat degennen shyǵady. Eger adamdarda bıik maqsat bolmasa, myna Mańqystaý dalasy dál osyndaı dárejege jeter me edi? Bireýler: «Oı, Mańqystaýǵa qaıdaǵy-jaıdaǵy aqsha qýǵandar keledi» deıtin kórinedi. Kóp ishinde ne kezdespeıdi, ondaılar da bolar. Biraq óz basym osy ólkeni búgingi dárejege jetkizgen maqsatsyzdardyń, jeke bastyń qamyn oılaıtyndardyń isi deı almaımyn. Aldyńǵy jyly Ózen munaı óndirýden jospardy oryndaı almady. Siz sondaǵy qarapaıym jumysshylardyń, operatorlardyń kóńilsiz jan-dúnıesin kórseńiz ǵoı. «Qaıda da eki qolǵa bir qyzmet», shyqpasa munaıy qurysyn dep tartyp otyrýǵa bolmaıtyn ba edi? Keıin munaı óndirýdiń jańa ádisterin qoldaný kerek eken degende, gazlıft, munaı qabatyna sý aıdaý ádisterin meńgerýge qalaı jumyldy deseńshi!

Sizdiń kózqarasyńyzdan sezip otyrmyn, «sý aıdaý» degenge túsinbeı qaldyńyz-aý deımin. Aýyz sýǵa jarymaıdy deıtin Mańqystaýda jerdiń astyna sý jiberedisi nesi dep otyrǵan bolarsyz. Munaı jer astynda kóp qabatty bolady. Jer betine jaqyn qabaty fontandap atady, ony alý ońaı. Neǵurlym tereń qabattarǵa túsken saıyn, jer asty qysymy azaıady da munaıdy shyǵarý qıyndaıdy. Sondyqtan munaı qabatyna skvajınadan ystyq sý jiberedi. Ony tehnıkalyq sý deıdi. Munaı sýdyń betine shyǵyp kóteriledi. Gazlıft dep atalatyn ádis te osy sıaqty, munda tek sýdyń ornyna ystyq gaz aıdalady. Bul ádistiń ekeýi de asa tıimdi ekeni Ózenniń ózinen baıqaldy. Al jetibaılyqtar ázir bul ádisterdi qoldana qoıǵan joq, biraq jaqyn mezgilde qoldanýdy oılastyryp otyr.

Al sý qaıdan alynady? Shevchenkodaǵy atom qondyrǵysy teńiz sýymen Ózen, Jetibaıdy qamtamasyz etip tur. Biraq munaıdy kóp óndirý úshin sýdyń atqarar qyzmeti zor bolǵandyqtan Ózenniń ózinde áli de tórt sý qondyrǵysynyń qurylysy júrip jatyr.

Mine, munaı, gaz, sý — osy baılyqtardyń óndirý prosesi ne zamannan qalyptasqan, qanǵa sińgendeı tanys nárse emes. Bári de osy azǵana jyldardyń jemisi, adamdardyń bıik maqsaty men jasampaz isteriniń jemisi ǵoı. Áńgime eńbek adamynyń oı-óris, dúnıetanym, tirshilik qaraketi tóńireginde bolǵandyqtan aıtyp otyrmyn. Osynda Qalybek degen operator jas jigit bar. Joǵary bilimi joq, qatardaǵy jumysshy. Bizde de jumys kúni bitkennen keıin barlyq qyzmetkerler, jumysshylar ádettegishe úıdi-úıine ketedi. Búkil aýdandyq ınjenerlik-tehnıkalyq jumystar bólimi (burynǵy kásipshilikter qazir osylaı dep atalady) boıynsha júzdegen skvajınany ba-qylap otyrýǵa avtomatty púlt janynda bir-aq adam túngi vahtaǵa qalady. Qalybek jumys aıaǵyna taman tekserip ketý úshin skvajınalardy aralaýǵa ketedi. Jumysshylardy tasıtyn mashınaǵa barshamyz otyryp aldyq. Qalybektiń joq ekenin elegen eshkim bolǵan joq. Bir skvajınanyń joǵary klapany ashylyp qalǵan eken de, trýba ishine sýyq aýa kirip munaıdy qatyryp tastaǵan. Ony jalma-jan tazartyp, katqan munaıdy qyzdyryp jibermese, skvajınanyń búkil júıesi isten shyǵady. Púlt basynda jalǵyz kezekshi dıspecherden ózge eshkim joq. Ol da púltti tastap kete almaıdy. Mashınanyń bári ketip qalǵan. Qalybek jalǵyz ózi júgirip júrip, kondensat aparyp skvajınany jýyp tazartyp, 5-6 saǵat boıy áýrelenip, aqyry iske qosyp ketipti. Ony bizdiń eshqaısysymyz bilmeımiz. Ertesine jumysqa kelgende ózinen bir-aq estidik. Sonda Qalybekke jalǵyz óziń qalyp, bárin bitirip ket dep eshkim de aıtqan joq jáne jalǵyz adamǵa bútin trýbany tazartýdy mindetteıtin zań da joq. «E, erteń jaýapty adamdar keledi, sosyn retteler» dep skvajınany sol kúıinde tastap ketkende de, eshkim ony aıyptaı almas edi. Dál sol kúngi osy jumysy úshin oǵan artyq aqsha tólenbeıtinin de ol jaqsy biledi.

Eńbek adamy óziniń ne úshin qyzmet etip júrgenin túsine bilse, maqsattylyq degen sol dep oılaımyn. Al maqsat bar jerde tolyqqandy ómir de bolmaq.

...Ol jumys basyna asyǵyp kele jatyr. Taldyrmash kelgen orta boıly qaratory qyzdyń tulǵasy sonshalyqty zor, alyp adamdaı bolyp elestep keledi maǵan. Meniń kóz aldyma ǵajaıyp sýretter eles beredi. Mynaý qara jerdiń astyndaǵy shýdalanyp jatqan buıra tolqyndy kógildir teńiz, onyń tósinde aqshańqan trýbalary aıqysh-uıqysh sozylǵan alyp skvajınany qolymen oınatyp asaý teńizdi buǵalyqtaǵan taldyrmash qyz. Tabıǵattyń júgen-quryq tımegen erkesi teńiz shirkin dóńbekship burqana túsedi de, sosyn amaly quryǵandaı, alyp trýbalardyń boıymen josyla jóneledi. Sol boımen óz «Dostyq» atty munaı qubyry arqyly Evropadaǵy elderge sapar shegedi. Súıtip qazaq dalasynyń baılyǵy Jer sharynyń san túkpirindegi adamzat ıgiligine asady.

Mańdaı terińdi tókken týǵan ólkeńniń baılyǵy tek óziń úshin ǵana emes, aq nıet adal jandardyń da ıgiligine jaraıtynyn sezinýdiń ózi baqyttylyq shyǵar...

---