InfoHub Logo

Óleńmen aıtylatyn jumbaqtar
Aıaǵy joq júredi,
Shópti, jemdi jemedi.
Jer astyna enedi,
Tamaǵy ylaı jegeni.
Qarmaqqa neni iledi?
Ony qalaı biledi?
Qarmaqqa ony ilgenin
Sezedi – balyq keledi.
Aıtshy aty ne edi?
(shubalshań)

Kúnde esebin jattaıdy,
Eshbir tynym tappaıdy,
Almaıdy bir taǵat,
Onyń aty...
(saǵat)

Úrleseń ishi kebedi,
Bosatsań ushyp ketedi.
Jup - juqa qaryn domalaq
Ony jarý ońaı - aq.
(shar)

Kók júzinde kók doǵa
Jer júzinde joq doǵa,
Kózben kórip boljaıdy
Qolmen ustaýǵa bolmaıdy.
(bult)
******
Esep jumbaqtar
Qansha jańǵaq?
Portfelimde áýeli on úsh jańǵaq bar edi.
Naýat pen Maratqa,
Samat pen Saǵatqa,
Apasyna Qanattyń
Eki - ekiden tarattym.
Qansha jańǵaq qalǵanyn
Aıta qoıshy al, janym!
(S. Qalıev)

Neshe alma?
«Bes» alǵan Asanǵa – bes alma.
«Tórt» alǵan Dosanǵa – tórt alma.
«Úsh» alǵan Hasanǵa – úsh alma.
«Eki» alǵan Boshanǵa – neshe alma?
(Q. Jumaǵalıev)

Neshe alma?
Bes butaqty qaıyńda –
Butaq saıyn bes alma.
Bireýin ber Saıynǵa,
Sonda qalmaq neshe alma?
(S. Qalıev)
(Qaıyńda alma óspeıdi)
****
Dos úıine tústiń be? –
Túgel sonyń ústinde.
(Dastarqan)

Aldyndy bir nárse ákep berse, tegi,
Onyń sol, solyn oń ǵyp kórsetedi.
(Aına)

Apam úshin qam jegen,
Tozań jutyp, shań jegen
Jatyr úıde aıdahar,
Ondaı meshkeı qaıda bar?
(Shańsorǵysh)

Quıryǵy inge kirse,
Beti órtengen.
İshegine tıse,
Qater tóngen.
(Elektr pesh)

Kóliksiz ómir súrmeıdi,
Ǵumyry jaıaý júrmeıdi.
(Er - toqym)

Jylǵa der em – aqpaıdy,
Jylan der em – shaqpaıdy.
(Arqan)

Aǵash aryq, tuıyq aryq:
Jylqylar júr jıi baryp.
(Naýa)

Jalpaq jelke, sopaq betti,
Ormanymdy otap ketti.
(Balta)

Eki ezýi qulaǵyna jetedi,
Tamaq jese, yzyń - yzyń etedi.
(Ara)

Tóbesinde ómir baqı tóbeles,
Tózimine onyń eshkim teń emes.
(Temir tós)
***
Dıalogqa qurylǵan suraq - jaýap jumbaqtar
Mundaı jumbaqtardy kórgeni men, bilgeni mol, bilimdi, zerek adamdar ǵana tez sheshe alady. Mysal retinde Shoqan men Saqqulaq sheshenniń áńgimesin alýǵa bolady.
«Dıdarlasa otyryp Shoqan Saqqulaq sheshenge tosyn suraq qoıyp:
- Aqsaqal, bireý joldan adassa, kimnen aqyl suraıdy? - deıdi.
- Shyraǵym, kóneden suraıdy, - deıdi sheshen.
- Kóne adassa, kimnen suraıdy?
- Kóne adassa, kórgendiden suraıdy.
- Kórgendi adassa, kimnen suraıdy?
- Kórgendi adassa, kópten suraıdy.
- Kóp adassa, kimnen suraıdy?
- Kóp adassa, kóp oqyǵannan suraıdy.
- Kóp oqyǵan, kimnen suraıdy?
- Kóp oqyǵan nege adassyn! Álginde ǵana Satybaldynyń Jamanqulyna kúdiktenip, onyń Úmbetaly jyraý týraly dastanyn óziń de menen surap anyqtap alǵan joqpysyń? – deıdi sheshen.»