InfoHub Logo

Qazaq mýzykasymen jete tanys bolmasa da, qazaqtyń ánshilerin, kúıshilerin kóp tyńdap, biraz kózi ashylyp qalǵan Lavochkın, kúı tyńdap bolǵannan keıin Qurmanǵazyǵa óziniń sezgenin, alǵan áserin aıtady. Dosynyń óz oıynan shyqqanyna Qurmanǵazy da rıza bolady. Olaı deıtinimiz — kúıdiń ortasynda keletin at shabys yrǵaǵy kúıshiniń anasyna degen barlyq jylylyǵymen birge, qashý da oıynda barlyǵyn meńzegendeı bolady. Eki tutqyn mýzyka tiliniń mundaı ótkirligin taǵy biraz áńgime etip, kúlisip te alady. Jaman dombyranyń biraz qolqabysy tıgenin de aıtyp, mýzykanyń adamdy rýhtandyryp jiberetin qasıetine toqtalady. Osy kezde túrme qaraýshylardyń biri Lavochkınge onyń sheshesi kelgendigin aıtady. Ol túrme bastyqtary ruqsat etken bólmege baryp sheshesimen kórisedi. Sheshesi pisirip alyp kelgen tamaqtaryn balasyna beredi. Bir nannyń ishinde bolat ara baryn ymmen bildiredi. Sheshesi qoshtasyp ketken soń, Lavochkın tamaqtardy kameraǵa alyp kelip, bolǵan jaıdy Qurmanǵazyǵa baıandaı dy. Ekeýi qashý josparyn jasap, ol oılaryn ózderinshe ish tartyp júrgen, baıaǵy dombyra alyp kelip bergen kúzetshige bildiredi. Ol bularǵa járdemdesýge ýáde beredi. Bir túnde ekeýi bolat aramen kisenderin kesip, qashýǵa daıyndalady. Qashý jospary ábden pisken soń, Qurmanǵazy kóńildenip: «Bul oqıǵany da eskerýsiz qaldyramyz ba?» — dep taǵy kúı shertedi. Bul kúıdi tyńdaǵan Lavochkın Qurmanǵazyǵa: «E, naǵyz qashatyn kúı mynaý ǵoı, ákimderdiń bireýi estip, oıymyzdy bilip qalar, jeter», — dep kúlip toqtatady. Sonymen kúıdiń aty «Túrmeden qashqan» bolyp ketedi.

Shynynda da, «Túrmeden qashqan» kúıinde basynan aıaǵyna deıin tynymsyz atshabys yrǵaǵy bar. Ekpini esh ýaqytta álsiremeıdi. Basa qýǵannan aıaǵyna biraq shyǵady. Kúıdiń jyldamdyǵy sondaı — jeke dombyrada tartatyn sheberlerdiń bári birdeı óz ekpininde «Túrmeden qashqan» kúıin aıaǵyna sheıin tartyp shyǵa almaıdy. Al orkestrde óz ekpininde taza tartý tipti qıyn.

Aıtýshylar Qurmanǵazy osy kúıdi tartyp otyrǵanda, túrmeniń tusynan bir sheneýnık ótip bara jatyr eken. Ol tura qalyp kúıdi basynan aıaǵyna deıin tyńdap bolyp, basyn shaıqap: «Myna bir qazaqtyń dombyra tartysy maǵan unamaıdy, qashyp ketip júrmesin, myqty bolyńdar!» — dep túrme bastyqtaryna aıtyp ketken eken deıdi. Osy habardy álgi dostasyp júrgen kúzetshi arqyly Lavochkın estip baryp, Qurmanǵazyǵa qaljyńdaǵan desedi. Al «Túrmeden qashqan» kúıiniń qandaı jaǵdaıǵa arnalyp shyǵarylǵanyn aıtpasa da, mýzykany túsinetin adamdar onyń dybysynan tarsyldaǵan tuıaq dybysyn estıdi.

---