InfoHub Logo

Túıindi batık óneri

Batıktiń shyǵý tarıhy. Batık óneri eń alǵash ret Indonezıadaǵy Iava araldarynan bastalǵan óner. Bul matany erekshe áshekeıleý bolyp tabylady«Ba - tik» - Ba sózi h. b. mata, al tik – tamshy, núkte degen maǵynany bildiredi.«Ambatik» - mataǵa sýret salý, núktelermen toltyrý nemese mata betinde shtrıhtaý degen sóz. Kóptegen álem halyqtary úndiler, qytaılar, egıpettikter, perýandyqtar bul ónerdi erte kezden damytqan. Biraq ol eń joǵary deńgeıde kórkemdikke jáne tehnıkalyq ásemdikke tek Iavada jetken. Iavalyq batıkke búkil álem tań qalysady, al Indonezıalyqtar úshin ol jaı ǵana zat. Iava jáne Balı, Indonezıa araldarynyń turǵyndaryna bul kúndelikti dástúrli kıim.

Indonezıada batıktiń qashan paıda bolýy jaıly naqty derekter áli kúnge deıin pikir talas týdyrýda. Al batıktiń Iavada keńinen taralǵan ýaqyty HÚİİ ǵasyrda dep boljamdar aıtylýda. Batıkti adamdar alǵash ret kıim retinde paıdalanylǵan. Olar bastapqyda matany túıindep baılaý arqyly sýretter, keskinder, syzyqtardy salýdy oılap tapty. Qytaı elinde Úİİ ǵasyrda matany túıindeý ádisi jaqsy damyǵan. Túıindi batık óneri. Túıindi batık mataǵa sýret salýdyń eń ońaı túri bolyp tabylady. Matanyń erekshe jáne keremet tústermen boıaý sándi túıinderden nebir ádemi sýret shyǵýy ol adamnyń fantazıasyna birden - bir baılanysty bolyp tabylady. Matany túıindep boıaý ádisi keıbir dálelderge qarasaq Qytaı elinde Úİİ ǵasyrda paıda bolǵan, al bertin kele Indıa elinde kóp taraǵan ónerdiń biri. Indıada «bandheı», «bandhana», «bandhnı» sıaqty ataýlar qazaqshaǵa tárjimalaǵanda «baıla da - boıa» degen maǵynany beredi. Indıada búginge deıin túindeý ádisi kıimderdi árleýge qoldanylyp keledi.

Túıindeý ádisin kıimderde ǵana emes turmystyq zattarda – perdeler, salfetkalar, japqyshtarda paıdalanýǵa bolady. Arnaıy h. b. matalardy alyp, kólemi 20 - 30, 20 – 20, 20 – 40 sm qyrqyp, olardy boıaýǵa daıyndaý kerek. Salqyn sýǵa matany jarty kúnge salyp qoıý kerek. Sonda matanyń boıyna qosylǵan krahmaldar ketedi. Odan keıin matany keptirip, mataǵa tastardy túıindep baılaý arqyly nemese tómende kórsetilgen sqemalar arqyly matany túıindep baılap, ottyń ústinde qaınap turǵan boıaqqa salyp 20 – 30 mınýt qaınatamyz, bir qasyq as tuzyn salyp 20 mınýt qaıtalap qaınatamyz, osydan baryp ádemi, árli órnekter alamyz. Túıindi batık ónerinin negizgi salalary Batıkti jasaý úshin qaǵaz maqta matany paıdalana alamyz. Birinshiden alǵan matamyz birtústi jáne juqa bolýy kerek. Bul ádispen jumys jasaý úshin batıst matasy óte yńǵaıly. Batıst juqa mata bolǵandyqtan boıaqty tez sińiredi jáne oǵan ońaı sýret salýymyzǵa bolady.

* Esińizde bolsyn. Matany paıdalanbas buryn, ony jýyp, jaqsylap útikteý kerek.* Túıinderdi túıetin jipter boıaq ótkizbeıtin jáne úzilmeıtin bolýy kerek.* Mata boıaý úshin maqta matany boıaýǵa arnalǵan boıaqtardy paıdalaný kerek.* Matany túıindeýdiń ádisi san alýan. Ol sizdiń ushqyr qıalyńyzdyń nátıjesi ekenin este saqtańyz.

1 – ádis
Iava halqynda alǵash matany túıindeý ádisi paıda bola bastaǵan sátte, olar mataǵa tabıǵı tastardy túıindeý arqyly nebir túrli órnekterdi oılap tapqan.
Birinshi 20 - 20 sm mata qıyndysyn alamyz, mataǵa tastardyń ornyn belgileımiz.
Matanyń tórt buryshynan jáne ortasynan tastardy túıindep alamyz.
Ózińizdiń úılestirýińizge qaraı tastardy ártúrli ara qashyqtyqta baılasańyz bolady.

 Matany boıaý úshin tómendegiler qajet:
 Maqta mataǵa arnalǵan boıaq.
 Shyny nemese áınek ydys (banka).
 Kólemi keminde 3lıtr sý sıatyn shyny ydys.
 Rezına qolǵap.
 Aǵash qysqysh. Aǵash taıaqsha. Polıetılen plenka nemese kleenka.
 Kólemi 5 lıtrdan kem emes quty.
 Dáke.

2 - ádis
 1. 20 - 20 sm bolatyn maqta matany alyńyz.
 2. Osy matanyń ortasyn taýyp alyńyz
 3. Matany búkteńiz de 5/6 sm - den araqashyqtyq saqtap
 jippen orańyz (4 sýret).
 4. 6 sm - den araqashyqtyq saqtap bul daıyndyqtaǵy
 matanyń arasyn jıi alyp búrmeler jasańyz.
 5. 5/6 sm - den araqashyqtyq saqtap
 úzbeı neǵurlym qattyraq orańyz

 3 - ádis
 1. 30 - 30sm bolatyn matany alyńyz
 2. Sýrette kórsetilgendeı matany ekige bólip búkteńiz.
 Búktemeniń ortasyn tabyńyz
 3qarandashpen aralary 2sm bolatyn
etip syzyqtar belgileńiz
 5. Matany garmoshka sıaqty jıyryp búkteńiz
 6. Daıyn matany birneshe jerden jippen orańyz

4 ádis
 1. 20 - 40 sm bolatyn mata alyńyz.
 2. Matany týra ortasynan ekige qabattastyryp búkteńiz.
 3. Joǵarǵy jáne tómengi jaqtaryn teńdeı bólikterge bólińiz, qaryndashpen belgileńiz.
 4. Belgilengen jerdi jińishke syzyqtarmen qosyńyz.
 5. Matany syzyq boıynsha qabattastyryp joǵarǵy jaqtaryn ishke qaraı ıip búkteńiz. 12 sýret
 Matany jaqsylap jippen orańyz. Oralǵan matalardy boıańyz.

Sizdermen is tájirıbemdi bóliskenime qýanyshtymyn.
Nazarlaryńyzǵa kóp rahmet!