InfoHub Logo

Qazaqstandaǵy eldigimizdiń ıeleri men tehnıkanyń tetigin ustaǵan myqty mamandar ushatyn uıa, bilim men ǵylymnyń elimizdegi qara shańyraǵy - ál-Farabı atyndaǵy Qazaq Ulttyq Ýnıversıteti qoǵamnyń qajetinen, zamannyń talabynan taısalmaı alda kele jatqan shoqtyǵy bıik bilim ordasy.

Ýnıversıtettiń 294 ǵylymı laboratorıasy bar, onda 3000-nan asa profesor mamandar zertteý jumysymen aınalysady. PhD doktorantýrasynyń alǵashqy eksperımenttik baǵdarlamalary ýnıversıtette 2005 jyly jetekshi sheteldik ýnıversıtetterdiń ǵalymdarymen birlesip ázirlendi. QazUÝ-dyń PhD doktoranttary dısertasıalyq zertteýlermen jumys barysynda Avstrıa, Ulybrıtanıa, AQSH, Fransıa, Italıa, Japonıa, Nıderlandy, Germanıa, Ispanıa, Izraıl, Shveısarıa, Fınlándıa, Shvesıa, Norvegıa, Qytaı, Reseı jáne basqa da elderdiń jetekshi ǵylymı-bilim berý ortalyqtarynyń sheteldik ǵylymı jetekshilerimen mindetti ǵylymı taǵylymdamadan ótedi. Ǵylym doktorlaryn daıarlaý eki dıplomdy bilim berýdiń bilim berý baǵdarlamalary boıynsha da júzege asyrylady (Nancy Inpl ýnıversıteti, Valensıa Polıtehnıkalyq ýnıversıteti, Hokkaıdo ýnıversıteti). Qazir ýnıversıtette ǵylymı-pedagogıkalyq baǵyttaǵy 65 mamandyq boıynsha daıyndyq júrgizilýde.

Psıhologıa mamandyǵynyń oqytýynda praktıka men ǵylymı bilim, tájirıbe men zertteý, oqytý men úırený bir tulǵalandyrylǵan. Jalpy jáne qoldanbaly psıhologıa kafedrasyndaǵy bıik mártebeli maman-ustazdar ózgeshe stıldegi oqytý ádisi men ozyq tehnıkamen sáıkestendirilgen tárbıelik ortasy - jastardyń janyna jaqyn úırený, ósý, damý oraıyna ońtaıly bilim besigine aınalǵan. Psıhologıa mamandyǵynda júrgiziletin «Bilim berý jáne damytý mekemelerinde trenıńtyń teorıasy men praktıkasy» páni - praktıkalyq kúshti, teorıalyq bilimmen tájirıbe birge júretin qoldanbalylyǵy biregeı pán bolyp tabylady. Atalǵan pán maqsaty: ártúrli tıptegi trenıńterdi ótkizý teorıasy, tehnologıasy men ádistemesin ıgerýdi, trenıńtik baǵdarlamalardy qurastyrý men ótkizýdi qamtamasyz etý dep aıta alamyz. Kýrs trenıńtik top jumysynyń rásimderi, erejeleri men ádisteri týraly, trenıńtik baǵdarlamalardy uıymdastyrýdyń tujyrymdamalyq negizderi men tehnologıalary týraly túsinikterdi; psıholog-trenerdiń qajetti jumys daǵdylaryn qalyptastyrady.

Komýnıkasıa nemese qarym-qatynas adam balasy ómir súrýinde aýadaı qajet. Adamzat qoǵamy - berik qatynastyń jemisi. Ár tıpti toptardaǵy músheler arasyndaǵy qarym-qatynastyń jaıly de jandy, qaqtyǵystan alys, berekeli bolýyna arnalǵan atalǵan qarym-qatynas trenıńtiń maqsaty - komýnıkasıa daǵdylaryn damytý jáne top qatysýshylary arasyndaǵy ózara is-qımyl sapasyn jaqsartý retinde qarastyrady.

"Toptaǵy komýnıkasıanyń mańyzdylyǵy" trenıńi qatysýshylarǵa toptyq jaǵdaılarda tıimdi qarym-qatynas jasaýdy jáne ózara árekettesýdi úırenýdiń biregeı múmkindigi bolyp tabylady. Trenıń aıasynda qatysýshylar tyńdaý, empatıa, syndarly qarym-qatynas jáne janjaldardy sheshý sıaqty qarym-qatynastyń ártúrli aspektileri boıynsha jumys isteıdi. Olar sondaı-aq jattyǵýlar men róldik oıyndar arqyly osy daǵdylardy is júzinde qoldanýǵa múmkindik alady.

Trenıńtiń basty artyqshylyqtarynyń biri - bul qatysýshylarǵa toptaǵy qarym-qatynas sapasyna qandaı faktorlar áser etýi múmkin ekenin túsinýge kómektesedi. Olar bir-birin qalaı jaqsy tyńdaýǵa jáne túsinýge, qarym-qatynasta neǵurlym ashyq jáne adal bolýǵa jáne qaqtyǵystardy syndarly jáne tıimdi túrde qalaı sheshýge bolatyndyǵyn biledi.

Trenıń sonymen qatar qatysýshylarǵa emosıonaldy ıntellekt daǵdylaryn damytýǵa kómektesedi, bul psıhologıalyq toptaǵy sátti qarym-qatynastyń negizgi aspektisi. Olar ózderiniń emosıalaryn basqarýdy jáne olardy syndarly jáne nátıjeli túrde bildirýdi úırenedi.

Qorytyndylaı kele, biz ótken "Toptaǵy durys komýnıkasıanyń mańyzdylyǵy" trenıńi qatysýshylarǵa topta senimdirek jáne qoldaý kórsetetin qarym-qatynas ornatýǵa kómektesedi. Olar bir-birin jaqsy túsinýge jáne ár qatysýshynyń pikirleri men sezimderin qurmetteýge úırenedi. Bul tereńirek jáne nátıjeli pikirtalastarǵa, sondaı-aq topta qaýymdastyq pen tıesililik sezimin qalyptastyrýǵa ákeler jetistiktiń kilti dep esepteımiz.

Tlenchıeva N. S.
Pedagogıka ǵylymdarynyń kandıdaty

Jalpy jáne qoldanbaly psıhologıa kafedrasy
Aqash J.

Tańat A.B.
1-kýrs magıstranttary.
ál-Farabı atyndaǵy Qazaq Ulttyq Ýnıversıteti

---