InfoHub Logo

ULT MÁSELESİNİŃ MAŃYZY

Rossıa komýnıs partıasynyń 12-jıylysynda joldas Stalın ult máselesi týraly baıandama qylǵanda aıtqan sózderiniń qorytyndysy mynaý.

— Ult máselesin sheshýde 2 maǵyna bar. Ol eki maǵynanyń bireýi — bizdiń partıany syrttan baqylaýshy jer-dúnıedegi barlyq halyqtar úshin kerek. Bireýi ózimizdiń ishki jaıymyz úshin kerek.

Bizdiń qazirgi keńestik respýblıkanyń odaqtas kuramasyna kúlli kúnshyǵys halyqtary syrttan kózin almaı baqylap qaraýda. Qaraǵanda jerge jańa bir jat tuqymdy egip, sonyń shyqqan ónigi qandaı bolar eken dep baǵyp otyrǵandaı qaraýda.

Egerde biz osy quramalyq odaqtastyq sharasyndaǵy ult máselesin durys sheship, ár halyqtyń arasyn shyn týysqandyq negizine keltirip jaqyndastyrsaq, bizdiń munymyzdy kúlli Kúnshyǵys kórip, bizdiń Rossıanyń keńestik qurama odaqtas úkimetin shyn jolbasshy tanyp, bizdiń sońymyzdan erip, ám sonymen jalpy dúnıe kapıtalızminiń ozbyrlyǵy joıyla bastamaq.

Al egerde biz bul ult máselesin sheshkende qate istesek, Rossıanyń jarly eńbekshilder tabyna (proletarıatqa) burynǵy ezilgen ulttardyń senimi qalmaıdy. Rossıanyń qurama keńes úkimetiniń kúnshyǵys halyqtaryn boıyna janastyrýǵa, ózine qaraı tartatyn kúshi ketedi ám olaı bolǵanda dúnıe kapıtalızmniń obyrlyǵy, ımperıalızm bizdi jeńedi.

Mine, bul ult máselesin durys sheshýdiń jalpy dúnıedegi halyqtardyń aldynda zor maǵynasynyń barlyǵy.

Al endi ult máselesin durys sheshýdiń óz ishimizde zor maǵynasynyń bar ekeni mynaý:

Rossıada jańa sharýashylyq saıasatyn (NEP) júrgizgennen bepi orystyń ultshyldyǵy kúsheıe bastady. Ám Denıkınniń isteı almaǵan burynǵy «Ulyq Rossıany bólmeı-jarmaı tutas saqtaý» pikirin qazirgi ýaqytta eppen, bildirtpeı iske asyrmaq tilek te bar.

Bul ıdeıa — smenovehovstvo, jańa sharýashylyq saıasaty (NEP) ornaǵaly ishki turmysymyzda bir jańa kúsh týa bastady. Ol jańa kúsh bizdiń keńes mekemelerine ám hatta partıa mekemelerine uıalaı bastaǵan orystyń ultshyldyǵy, ózimshildigi. Nasıonalno-shovınıstıcheskoe. Egerde biz bul jańa týa bastaǵan qaýipti kúshti, tamyrynan qyrqyp qurtpasaq, jarly taby men aýyl sharýalarynyń arasy aıyrylyp ketýge múmkin. Ám sonymen bul jarly tabynyń úkimetin sý túbine batý haline jetkizýge sebep bolýǵa múmkin (k gıbelı dıktatýry proletarıata). Jańa sharýashylyq saıasaty orystyń ózimshildigimen qatar, jergilikti halyqtardyń da ózimshildigin týdyra bastady. Bul ásirese kóp ulttardan qurasqan myna respýblıkalarda kóbirek kórinedi. Máselen, Grýzıa, Ázirbaıjan, Buhara ám Túrkistanda.

Biz endi orystyń bolsyn ám turǵyn halyqtardyń bolsyn ózimshildikterine (shovınızmine) qarsy tıisti ister qylýymyz kerek.

Ult máselesiniń taptyq eń negizgi maǵynasy bizdiń keńes úkimetiniń halinde burynǵy ulyq bolyp bılep qalǵan ulttyń jarly taby men burynǵy ezilip qalǵan halyqtyń aýyl sharýasynyń arasyn jaqyndastyryp, solardyń arasyn durys qylyp baılastyrý.

Egerde orystyń jarly taby (proletarıaty) jalǵyz orystyń kresánstvosymen emes, burynǵy ezilgen ulttardyń kresánstvosymen (aýyl sharýasymen) durys jalǵasý ám durys odaqtastyq jasaı alsa, sonda ǵana másele durys sheshilgen bolady. Bulaı bolý úshin jarly tabynyń úkimeti orysqa qandaı ózinikindeı bolsa, ár ulttyń aýyl sharýalaryna da sondaı óziniki bolý kerek. Al ár ulttyń aýyl sharýalaryna keńes úkimeti óziniki bolý úshin ol keńes úkimeti jergilikti ulttar úshin túsinikti bolýy kerek. Jergilikti mekemelerde is olardyń ana tilinde júrý kerek. Jergilikti mekemelerde ylǵı sol jergilikti halyqtardyń tilin, turmysyn, zańyn, ádet-ǵurpyn biletin óz adamdarynan otyrǵyzý kerek.

---