Úsh zattan quralǵan natúrmort, jasandy jaryq
Natúrmort - fransýz sózi, dál maǵynasy «óli tabıǵat» degen uǵymdy bildiredi.
Sabaqtyń taqyryby: «Úsh zattan quralǵan natúrmort, jasandy jaryq»
İ. Teorıalyq túsinik berý.
İİ. Natúrmorttyń kompozısıalyq qoıylymyn daıyndaý.
Sabaqtyń maqsaty:
a) bilimdiligi: oqýshylarǵa natúrmorttyń qurylymyn kórsetip sýretke degen qyzyǵýshylyǵyn oıatý;
b) damytýshylyǵy: oqýshylarǵa natúrmorttyń zańyn meńgertý, oı qabiletin damytý;
v) tárbıeligi: kózben elestetýge, uqyptylyqqa tárbıeleý.
Kórnekiligi: sýret úlgileri, qaryndash, ýgol, nobaı óshirgish.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi: oqýshylarmen amandasý, túgeldeý.
İİ. Negizgi bólim: jańa taqyrypty túsindirý.
Jańa sabaq.
Natúrmort - fransýz sózi, dál maǵynasy «óli tabıǵat» degen uǵymdy bildiredi. Oǵan turmysta kúnde kezdesip júretin zattardy, jemisterdi, gúlderdi nemese alýan taǵamdar beıneleıtin kartınalar jatady.
Natúrmort alǵash ret XVII ǵasyrdyń basynda Golandıada paıda boldy. XVIIİ ǵasyrdyń ortasynda beıneleý ónerindegi kóp taraǵan janrǵa aınaldy. Osy kezde natúrmort salýdyń tamasha sheberi shyqty. Ol Van de Valde, Vınsent - Van Gog, frazdyń uly sýretshileri - Pol Sezann jáne A. Matıss edi. Qazir kóptegen sýretshiler osy qylqalam sheberleriniń jolyn qýyp, isterin alǵa qaraı jalǵastyrýda.
Natúrmort nemese basqa da zattardan quralǵan sýretti salǵan kezde onyń maǵynaly qurylymynyń ózegi bolatyn - kompozısıany bilýimiz shart. Onsyz eshqandaı qyzyqty, áserli sýret salý múmkin emes.
Endi kezeńder arqyly berilgen natúrmortty salýdyń joldaryn qarastyraıyq. Natúrmort úsh zattan turady.
Zattyń beınesiniń ornalasýyn anyqtaý degenimiz - beıneleıtin zatymyzdyń jalpy nusqasyn qaǵaz betine durys nemese belgili bir mólsherde yqshamdap túsirý bolyp tabylady.
Zat beıneleriniń qurylymyn tabý. Natúrmorttaǵy zattardyń bir - biriniń ara qatynasyn proporsıasyn tekserip ólshep, olardyń árqaısysyn syzyqtyq qańqasyn syzamyz. Mundaǵy zattardyń ara - qatynasyn ólsheý qaryndash arqyly júrgiziledi.
Pishinin somdaý. Shtrıhtardy paıdalana otyryp kóleńke men jaryqtyń ara - qatynastaryn sheship tabıǵı formasyn beıneleýge kóshemiz. Zattardyń pishinin somdaýda shtrıhtardyń róli óte úlken. Solardyń kómegi arqyly jartylaı jaryq kóleńke deneden qulaı túsken kóleńkesiniń aıyrmashylyǵyn retteımiz.
Shtrıhtaýdy kóleńkeden jaryqqa qaraı júrgizgen yńǵaıly, biraq muny (ádisti) ózgermeıtin zańdylyq deýge bolmaıdy, sondyqtan kerisinshe - jaryqtan kóleńkege de júrgizýge bolady. Ol yńǵaıǵa qaraı.
Natúrmortty muqıat tekserip kózge uryp turǵan eleýli kóleńke nemese jaryq bolsa, solardy basyp, jalpy natúrmorttyń reń qoıýlyǵyna baǵyndyramyz. Natúrmort pen fon arasyndaǵy keńistiktiń tereńdigin taǵy bir qarap, natúrmorttyń fonǵa jabysyp qalmaýyn tekseremiz. Sodan artyq syzyq shtrıhtardy óshirip, sýretti aıaqtaımyz.
Sóz jumbaq
--------j a R y q
----------m E n sh i k t i
------------F o n
------j y L t
----------r E ń
r e f l e K s
--------t ú S p e
1. Qandaıda bir zatqa sáýleniń mol túsip turǵan jerin ne dep ataımyz?
2. Zatqa jaryqtyń túspeı turǵan kóleńkesi?
3. Natúrmorttyń arasyndaǵy keńistik?
4. Zattyń ústine qatty túsken sáýle?
5. Qoıýlanǵan shtrıhtar jıyntyǵy?
6. Álsiz jaryq qalaı atalady?
7. Deneniń jazyqtyqta jatqan eń qoıý kóleńke?
Jańa sabaqty qorytý.
Natúrmorttarǵa baılanysty suraqtar qoıý:
1. Komponovka degenimiz ne?
2. Shtrıh túrlerin ata?
3. Perehod degenimiz ne?
4. Kómekshi syzyqtyń qyzmeti qandaı?
5. 1, 2, 3 plandy qalaı túsinesińder?
6. Paralel syzyǵy degenimiz ne?
7. Salystyrý degen uǵymdy qalaı túsinesińder?
8. Kompozısıa degenimiz ne?
Baǵalaý. Oqýshylardyń jumysyn tekserip, baǵalaý.
Sabaqtyń taqyryby: «Úsh zattan quralǵan natúrmort, jasandy jaryq»
İ. Teorıalyq túsinik berý.
İİ. Natúrmorttyń kompozısıalyq qoıylymyn daıyndaý.
Sabaqtyń maqsaty:
a) bilimdiligi: oqýshylarǵa natúrmorttyń qurylymyn kórsetip sýretke degen qyzyǵýshylyǵyn oıatý;
b) damytýshylyǵy: oqýshylarǵa natúrmorttyń zańyn meńgertý, oı qabiletin damytý;
v) tárbıeligi: kózben elestetýge, uqyptylyqqa tárbıeleý.
Kórnekiligi: sýret úlgileri, qaryndash, ýgol, nobaı óshirgish.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi: oqýshylarmen amandasý, túgeldeý.
İİ. Negizgi bólim: jańa taqyrypty túsindirý.
Jańa sabaq.
Natúrmort - fransýz sózi, dál maǵynasy «óli tabıǵat» degen uǵymdy bildiredi. Oǵan turmysta kúnde kezdesip júretin zattardy, jemisterdi, gúlderdi nemese alýan taǵamdar beıneleıtin kartınalar jatady.
Natúrmort alǵash ret XVII ǵasyrdyń basynda Golandıada paıda boldy. XVIIİ ǵasyrdyń ortasynda beıneleý ónerindegi kóp taraǵan janrǵa aınaldy. Osy kezde natúrmort salýdyń tamasha sheberi shyqty. Ol Van de Valde, Vınsent - Van Gog, frazdyń uly sýretshileri - Pol Sezann jáne A. Matıss edi. Qazir kóptegen sýretshiler osy qylqalam sheberleriniń jolyn qýyp, isterin alǵa qaraı jalǵastyrýda.
Natúrmort nemese basqa da zattardan quralǵan sýretti salǵan kezde onyń maǵynaly qurylymynyń ózegi bolatyn - kompozısıany bilýimiz shart. Onsyz eshqandaı qyzyqty, áserli sýret salý múmkin emes.
Endi kezeńder arqyly berilgen natúrmortty salýdyń joldaryn qarastyraıyq. Natúrmort úsh zattan turady.
Zattyń beınesiniń ornalasýyn anyqtaý degenimiz - beıneleıtin zatymyzdyń jalpy nusqasyn qaǵaz betine durys nemese belgili bir mólsherde yqshamdap túsirý bolyp tabylady.
Zat beıneleriniń qurylymyn tabý. Natúrmorttaǵy zattardyń bir - biriniń ara qatynasyn proporsıasyn tekserip ólshep, olardyń árqaısysyn syzyqtyq qańqasyn syzamyz. Mundaǵy zattardyń ara - qatynasyn ólsheý qaryndash arqyly júrgiziledi.
Pishinin somdaý. Shtrıhtardy paıdalana otyryp kóleńke men jaryqtyń ara - qatynastaryn sheship tabıǵı formasyn beıneleýge kóshemiz. Zattardyń pishinin somdaýda shtrıhtardyń róli óte úlken. Solardyń kómegi arqyly jartylaı jaryq kóleńke deneden qulaı túsken kóleńkesiniń aıyrmashylyǵyn retteımiz.
Shtrıhtaýdy kóleńkeden jaryqqa qaraı júrgizgen yńǵaıly, biraq muny (ádisti) ózgermeıtin zańdylyq deýge bolmaıdy, sondyqtan kerisinshe - jaryqtan kóleńkege de júrgizýge bolady. Ol yńǵaıǵa qaraı.
Natúrmortty muqıat tekserip kózge uryp turǵan eleýli kóleńke nemese jaryq bolsa, solardy basyp, jalpy natúrmorttyń reń qoıýlyǵyna baǵyndyramyz. Natúrmort pen fon arasyndaǵy keńistiktiń tereńdigin taǵy bir qarap, natúrmorttyń fonǵa jabysyp qalmaýyn tekseremiz. Sodan artyq syzyq shtrıhtardy óshirip, sýretti aıaqtaımyz.
Sóz jumbaq
--------j a R y q
----------m E n sh i k t i
------------F o n
------j y L t
----------r E ń
r e f l e K s
--------t ú S p e
1. Qandaıda bir zatqa sáýleniń mol túsip turǵan jerin ne dep ataımyz?
2. Zatqa jaryqtyń túspeı turǵan kóleńkesi?
3. Natúrmorttyń arasyndaǵy keńistik?
4. Zattyń ústine qatty túsken sáýle?
5. Qoıýlanǵan shtrıhtar jıyntyǵy?
6. Álsiz jaryq qalaı atalady?
7. Deneniń jazyqtyqta jatqan eń qoıý kóleńke?
Jańa sabaqty qorytý.
Natúrmorttarǵa baılanysty suraqtar qoıý:
1. Komponovka degenimiz ne?
2. Shtrıh túrlerin ata?
3. Perehod degenimiz ne?
4. Kómekshi syzyqtyń qyzmeti qandaı?
5. 1, 2, 3 plandy qalaı túsinesińder?
6. Paralel syzyǵy degenimiz ne?
7. Salystyrý degen uǵymdy qalaı túsinesińder?
8. Kompozısıa degenimiz ne?
Baǵalaý. Oqýshylardyń jumysyn tekserip, baǵalaý.
You Might Also Like
