InfoHub Logo

Synyby: 7
Fızıka jáne astronomıa
Sabaqtyń taqyryby: §32. Úıkelis kúshi
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylarǵa úıkelis kúshiniń qandaı kúsh ekenin, túrlerin jáne onyń tabıǵat zańdaryndaǵy mańyzyn, ómirmen baılanystyryp túsindirý.
Damytýshylyq: Mysaldar keltire otyryp, oqýshylardyń oı - órisin ǵylymı oı qorytyndylaryn jetildirý, óz oılaryn sózben jetkizýge damytý.
Tárbıelilik: Óz bilimderiniń nátıjesinde ózderin baǵalaı bilýge tárbıeleý.
Sabaqtyń tıpi: Jańa taqyrypty túsindirý
Sabaqtyń túri: Aralas
Ádis - tásilderi: Aýyzsha baıandaý, suraq - jaýap.
Pánaralyq baılanys: Tabıǵattaný, tehnıka
Sabaqtyń kórnekiligi: Slaıdtar, sýretter, turǵy, júk, jip.
Sabaqtyń barysy:

İ. Uıymdastyrý
İİ. Úı tapsyrmasyn suraý
İİİ. Jańa sabaqty túsindirý
İY. Oqýlyqpen jumys
Y. Jańa sabaqty bekitý
Yİ. Sabaqty qorytyndylaý (baǵalaý)
Yİ. Úıge tapsyrma

İ. Uıymdastyrý.
1. Oqýshylarmen sálemdesý.
2. Oqýshylardy túgeldeý
3. Oqýshylardyń zeıinin sabaqqa aýdarý
4. Oqýshylardy 3 topqa bólip otyrǵyzý
İ top (6 oqýshydan)
İİ top
İİİ top

İİ. Úı tapsyrmasyn suraý
«Aýyrlyq kúshi» tobyna
1. Deneniń salmaǵy degenimiz ne?
2. Deneniń salmaǵy qandaı shama?
3. Deneniń salmaǵyn qandaı árippen belgileıdi jáne onyń ólshem birligin ata?
4. Salmaǵy 500 N bala salmaǵy 50 N qandaı da bir deneni ustap tur. Ol jerdi qandaı kúshpen qysady?

«Serpimdilik kúshi» tobyna
1. Aýyrlyq kúshi degenimiz ne?
2. Aýyrlyq kúshiniń belgilenýi jáne onyń ólshem birligi qandaı?
3. Denelerdiń salmaqsyzdyq kúıine mysaldar keltirińiz?
4. Massasy 1 kg denege Aıda 1, 6 N aýyrlyq kúshi áreket etedi. Massasy 50 kg adamnyń Aı betindegi salmaǵy qandaı?

«Úıkelis kúshi» tobyna
1. Tirektiń reaksıa kúshi degenimiz ne?
2. Tirektiń reaksıa kúshiniń belgilenýi jáne ólshem birligi qandaı?
3. Deneniń salmaǵy men denege áreket etetin aýyrlyq kúshiniń arasyndaǵy aıyrmashylyq nede?
4. Massasy 40 kg balanyń Aıdaǵy salmaǵyn anyqtańdar. Aıdaǵy gAı= 1, N/kg

İİİ. Jańa sabaqty túsindirý
Shanany qara jolmen súıregennen góri muz betimen, qar ústimen súıregen yńǵaıly. Tetik - bólshekteri maılanbaǵan velosıpedti tebý de, turmystyq jıhazdardy eden betimen jyljytý da qıynǵa túsedi. Jol boıymen kele jatqan mashınanyń qozǵaltqyshyn júrgizýshi óshirgennen keıin ol toqtaıdy. Muz aıdynynda kónkı teýip júrgen bala da, tóbeshikten syrǵanap túsken shana da, domalap kele jatqan dop ta birazdan soń toqtaıtyn bolady. Bul tájirıbeler bir dene ekinshi deneniń betimen qozǵalǵan kezde qozǵalys jyldamdyǵyna qarama – qarsy baǵyttalǵan jáne deneniń qozǵalysyna kedergi jasaıtyn kúsh paıda bolatynyn kórsetedi.
Bir dene ekinshi deneniń betimen qozǵalǵan kezde paıda bolatyn kúsh úıkelis kúshi dep atalady.