V.S.Avanesovtiń test tapsyrmalarynyń formalar úlgilerin qazaq tili men ádebıeti sabaqtarynda qoldaný joldary
Qyzylorda qalasy, №112 orta mektep
Oqytý orys tilinde júrgiziletin synyptarda
qazaq tili men ádebıeti páni muǵalimi
Qosbarmahova Rýza Aqsyrǵaqyzy
V. S. Avanesovtiń test tapsyrmalarynyń formalar úlgilerin qazaq tili men ádebıeti sabaqtarynda qoldaný joldary
Bilim sapasyn baǵalaýdyń ulttyq júıesin engizý jáne damytý búgingi bilim júıesin reformalaýdyń basym baǵyttarynyń biri ekendigine kún sanap kóz jetip keledi. Osy rette testologıa salasynyń jetekshi mamany V. S. Avanesov oqýshylardyń alǵan biliminiń sapasyn baǵalaý júıesin uıymdastyrýdyń jańa túrlerin, aralyq jáne qorytyndy baqylaý jumystaryn ótkizýdiń tómendegideı ozyq úlgilerin usynady:
1. Bir durys jaýapty tańdaýdy talap etetin tapsyrmalar
2. Eń durys bir jaýapty talap etetin tapsyrmalar
3. Birneshe durys jaýapty talap etetin tapsyrmalar
4. Ashyq formadaǵy tapsyrmalar
5. Sáıkestikti tabý jónindegi tapsyrmalar
6. Durys rettilikti belgileý tapsyrmalary
7. Testik formadaǵy tapsyrmalar júıesi
1. Bir durys jaýapty tańdaýdy talap etetin tapsyrmalar
Bir durys jaýapty tańdaýdy talap etetin tapsyrmalar salystyrmaly túrde qarapaıym, úırenshikti jáne bilimdi avtomattandyrylǵan testileý júıesinde synaqtan ótkizýge yńǵaıly. Mundaı tapsyrmalardyń birinshi kemshiligi durys emes jaýaptardyń este saqtalyp qalý múmkindiginde, ekinshisi durys jaýapty joramaldap tabýǵa bolatyndyǵy. Bir durys jaýapty tańdaýdy talap etetin tapsyrmalar myna túrlerge bólinedi: eki, úsh, tórt, bes, jáne alty jaýaby bar tapsyrmalar.
1. QARATPA SÓZDİŃ ALDYNDA TURǴAN « O» DEMEÝLİK SHYLAÝY ODAN ÚTİRMEN
1) bólinedi
2) bólinbeıdi
2. MAǴYNASY QARAMA QARSY SÓZDER
1) sınonımder
2) antonımder
DEP ATALADY
3. QAZAQ TİLİNDE SÓILEMDEGİ SÓZDERDİŃ TURAQTY ORYN TÁRTİBİ
1) bolady
2) bolmaıdy (durys jaýaptyń nomeri dóńgelektep belgilenedi)
2. Eń durys bir jaýapty talap etetin tapsyrmalar
Test tapsyrmasynyń bul túrin muǵalimderdiń kópshiligi qoldaı bermesi anyq. Óıtkeni, berilgen jaýaptardyń ishinde eń durys jaýapty izdeýge ıtermeleıdi. Árıne, qalǵan jaýaptardyń da ár túrli shamada durys ekeni eskeriledi. Mundaı tapsyrma qurastyrý ońaı emes, biraq qoldan keletin nárse. Mundaı tapsyrmanyń túri oqýshylardyń izdeniske, keńirek oılanýǵa ıtermeleıdi. Eger bir durys jaýapty tańdaýdy talap etetin tapsyrmalardy sheshýde «joramaldap tabý» múmkindigi bolatyn bolsa, tapsyrmanyń bul túrinde, birinshiden, «joramaldap tabý» múmkin emes, ekinshiden, mundaı tapsyrmalardy sheshe bilý oqýshynyń daıyndyq deńgeıi «eń tómennen» áldeqaıda joǵary ekendigin dáleldeıdi. Bul tapsyrmada nól nemese keri baǵa berýge negiz joq, óıtkeni barlyq jaýaptar jartylaı durys. Sondyqtan tolyǵymen durys jaýapqa eki bal, al kez kelgen basqasyna bir bal berýge bolady. Nóldi eshqandaı jaýap berilmegen jaǵdaıda ǵana berýge bolady. Synaq tapsyrýshylarǵa arnalǵan nusqaýlyq bylaı jazylady: «Eń durys jaýaptyń nómirin sheńbermen qorshańyz» degen nusqaýlyq beriledi. Mysaly:
1. QOSYMSHA TÚRLERİNİŃ QATARYN BELGİLE
1) jurnaq, jalǵaý
2) sóz týdyrýshy, sóz túrlendirýshi
3) kóptik, septik, jiktik, táýeldik
2. SÓILEM MÚSHELERİN KÓRSET
1) bastaýysh, baıandaýysh
2) tolyqtaýysh, anyqtaýysh, pysyqtaýysh
3) bastaýysh, baıandaýysh, tolyqtaýysh, anyqtaýysh, pysyqtaýysh
3. SAN ESİM MAǴYNASYNA QARAI TÓMENDEGİDEI RETTE BÓLİNEDİ
1) eseptik san esim, rettik san esim, boljaldyq san esim
2) eseptik san esim, rettik san esim, boljaldyq san esim, jınaqtyq san esim,
toptaý san esimi, bólshektik san esim
3) rettik san esim, boljaldyq san esim, jınaqtyq san esim, bólshektik san esim,
toptaý san esimi
4. SÓZDER BİR BİRİMEN
1) jalǵaýlar arqyly
2) septeýlikter jáne jalǵaýlyq shylaýlar arqyly
3) Daýys yrǵaǵy, oryn tártibi jalǵaýlar arqyly, septeýlikter jáne jalǵaýlyq shylaýlar arqyly
BAILANYSADY.
5. SÓILEM QURAMYNA QARAI
1) Jaqty jáne jaqsyz
2) tolymdy jáne tolymsyz, jalań jáne jaıylma, ataýly, jaqty jáne jaqsyz
3) jalań jáne jaıylma
4) jalań jáne jaıylma, ataýly, jaqty jáne jaqsyz BOLYP BÓLİNEDİ.
3. Birneshe durys jaýaby bar tapsyrmalar
V. S. Avanesovtiń pikirinshe, testileý tájirıbesi úshin eń tıimdisi birneshe durys jaýap úlgisi bar tapsyrmalar bolyp tabylady. Synaq tapsyrýshylarǵa arnalǵan nusqaýlyq bylaı jazylady: «Sizderdiń nazarlaryńyzǵa bir, eki, úsh, jáne onan da kóp durys jaýaby bolýy múmkin tapsyrmalar usynylady. Barlyq durys jaýaptardyń nómirlerin sheńbermen qorshańyz»
ESİMDİKTERDİŃ MYNADAI TÚRLERİ BOLADY:
1) jikteý
2) negizgi
3) ózdik
4) týyndy
5) silteý
6) belgisizdik
7) boljaldyq
8) suraý
Tolyq nusqasyn júkteý
Oqytý orys tilinde júrgiziletin synyptarda
qazaq tili men ádebıeti páni muǵalimi
Qosbarmahova Rýza Aqsyrǵaqyzy
V. S. Avanesovtiń test tapsyrmalarynyń formalar úlgilerin qazaq tili men ádebıeti sabaqtarynda qoldaný joldary
Bilim sapasyn baǵalaýdyń ulttyq júıesin engizý jáne damytý búgingi bilim júıesin reformalaýdyń basym baǵyttarynyń biri ekendigine kún sanap kóz jetip keledi. Osy rette testologıa salasynyń jetekshi mamany V. S. Avanesov oqýshylardyń alǵan biliminiń sapasyn baǵalaý júıesin uıymdastyrýdyń jańa túrlerin, aralyq jáne qorytyndy baqylaý jumystaryn ótkizýdiń tómendegideı ozyq úlgilerin usynady:
1. Bir durys jaýapty tańdaýdy talap etetin tapsyrmalar
2. Eń durys bir jaýapty talap etetin tapsyrmalar
3. Birneshe durys jaýapty talap etetin tapsyrmalar
4. Ashyq formadaǵy tapsyrmalar
5. Sáıkestikti tabý jónindegi tapsyrmalar
6. Durys rettilikti belgileý tapsyrmalary
7. Testik formadaǵy tapsyrmalar júıesi
1. Bir durys jaýapty tańdaýdy talap etetin tapsyrmalar
Bir durys jaýapty tańdaýdy talap etetin tapsyrmalar salystyrmaly túrde qarapaıym, úırenshikti jáne bilimdi avtomattandyrylǵan testileý júıesinde synaqtan ótkizýge yńǵaıly. Mundaı tapsyrmalardyń birinshi kemshiligi durys emes jaýaptardyń este saqtalyp qalý múmkindiginde, ekinshisi durys jaýapty joramaldap tabýǵa bolatyndyǵy. Bir durys jaýapty tańdaýdy talap etetin tapsyrmalar myna túrlerge bólinedi: eki, úsh, tórt, bes, jáne alty jaýaby bar tapsyrmalar.
1. QARATPA SÓZDİŃ ALDYNDA TURǴAN « O» DEMEÝLİK SHYLAÝY ODAN ÚTİRMEN
1) bólinedi
2) bólinbeıdi
2. MAǴYNASY QARAMA QARSY SÓZDER
1) sınonımder
2) antonımder
DEP ATALADY
3. QAZAQ TİLİNDE SÓILEMDEGİ SÓZDERDİŃ TURAQTY ORYN TÁRTİBİ
1) bolady
2) bolmaıdy (durys jaýaptyń nomeri dóńgelektep belgilenedi)
2. Eń durys bir jaýapty talap etetin tapsyrmalar
Test tapsyrmasynyń bul túrin muǵalimderdiń kópshiligi qoldaı bermesi anyq. Óıtkeni, berilgen jaýaptardyń ishinde eń durys jaýapty izdeýge ıtermeleıdi. Árıne, qalǵan jaýaptardyń da ár túrli shamada durys ekeni eskeriledi. Mundaı tapsyrma qurastyrý ońaı emes, biraq qoldan keletin nárse. Mundaı tapsyrmanyń túri oqýshylardyń izdeniske, keńirek oılanýǵa ıtermeleıdi. Eger bir durys jaýapty tańdaýdy talap etetin tapsyrmalardy sheshýde «joramaldap tabý» múmkindigi bolatyn bolsa, tapsyrmanyń bul túrinde, birinshiden, «joramaldap tabý» múmkin emes, ekinshiden, mundaı tapsyrmalardy sheshe bilý oqýshynyń daıyndyq deńgeıi «eń tómennen» áldeqaıda joǵary ekendigin dáleldeıdi. Bul tapsyrmada nól nemese keri baǵa berýge negiz joq, óıtkeni barlyq jaýaptar jartylaı durys. Sondyqtan tolyǵymen durys jaýapqa eki bal, al kez kelgen basqasyna bir bal berýge bolady. Nóldi eshqandaı jaýap berilmegen jaǵdaıda ǵana berýge bolady. Synaq tapsyrýshylarǵa arnalǵan nusqaýlyq bylaı jazylady: «Eń durys jaýaptyń nómirin sheńbermen qorshańyz» degen nusqaýlyq beriledi. Mysaly:
1. QOSYMSHA TÚRLERİNİŃ QATARYN BELGİLE
1) jurnaq, jalǵaý
2) sóz týdyrýshy, sóz túrlendirýshi
3) kóptik, septik, jiktik, táýeldik
2. SÓILEM MÚSHELERİN KÓRSET
1) bastaýysh, baıandaýysh
2) tolyqtaýysh, anyqtaýysh, pysyqtaýysh
3) bastaýysh, baıandaýysh, tolyqtaýysh, anyqtaýysh, pysyqtaýysh
3. SAN ESİM MAǴYNASYNA QARAI TÓMENDEGİDEI RETTE BÓLİNEDİ
1) eseptik san esim, rettik san esim, boljaldyq san esim
2) eseptik san esim, rettik san esim, boljaldyq san esim, jınaqtyq san esim,
toptaý san esimi, bólshektik san esim
3) rettik san esim, boljaldyq san esim, jınaqtyq san esim, bólshektik san esim,
toptaý san esimi
4. SÓZDER BİR BİRİMEN
1) jalǵaýlar arqyly
2) septeýlikter jáne jalǵaýlyq shylaýlar arqyly
3) Daýys yrǵaǵy, oryn tártibi jalǵaýlar arqyly, septeýlikter jáne jalǵaýlyq shylaýlar arqyly
BAILANYSADY.
5. SÓILEM QURAMYNA QARAI
1) Jaqty jáne jaqsyz
2) tolymdy jáne tolymsyz, jalań jáne jaıylma, ataýly, jaqty jáne jaqsyz
3) jalań jáne jaıylma
4) jalań jáne jaıylma, ataýly, jaqty jáne jaqsyz BOLYP BÓLİNEDİ.
3. Birneshe durys jaýaby bar tapsyrmalar
V. S. Avanesovtiń pikirinshe, testileý tájirıbesi úshin eń tıimdisi birneshe durys jaýap úlgisi bar tapsyrmalar bolyp tabylady. Synaq tapsyrýshylarǵa arnalǵan nusqaýlyq bylaı jazylady: «Sizderdiń nazarlaryńyzǵa bir, eki, úsh, jáne onan da kóp durys jaýaby bolýy múmkin tapsyrmalar usynylady. Barlyq durys jaýaptardyń nómirlerin sheńbermen qorshańyz»
ESİMDİKTERDİŃ MYNADAI TÚRLERİ BOLADY:
1) jikteý
2) negizgi
3) ózdik
4) týyndy
5) silteý
6) belgisizdik
7) boljaldyq
8) suraý
Tolyq nusqasyn júkteý
You Might Also Like
