InfoHub Logo

Árip tanyp, oqý úırenip júrgen kishkentaı kúnderimniń birinde mekteptiń kire berisinde ilinip turǵan Muhtar Áýezov atamyzdyń "Halyq pen halyqty, adam men adamdy teńestiretin nárse - bilim" degen sózin oqydym. Sol kúnnen beri sabaqqa kirip-shyqqan saıyn álgi jerge kóz júgirtip, artynsha daýystap qaıtalaıtynmyn. Biraq, sol qysqa ǵana bir aýyz sózdiń maǵynasyn qanshama jyldar ótkende ǵana tolyq túsine aldym. Sóıtse, dana babamyz bilimniń barsha qudiretin sol bir yqsham qanatty sózine syıdyrypty-aý!

Adamdy adam etken aldymen - eńbek bolsa, odan soń - bilim ekeni daýsyz. Al búgingi jahandaný zamanynda bilimniń qoǵamdaǵy róli tipten mańyzdy. Qazirgi tańda bizdiń maqsatymyz ne, baǵytymyz qandaı? Basty maqsatymyz: máńgilik el bolý, damyǵan, álem alpaýyttarymen terezesi teń, eshbir kóshten qalyspaıtyn básekege qabiletti memleket retinde qalyptasý. Osy maqsattarǵa jetýdiń jalǵyz kepili - bilimdi urpaq, sanaly halyq.

Adamnyń basynda bilim, kókireginde jaryq shamy bolmasa ol ózi júrgen qarańǵyda qolyndaǵy barynan aırylady. Bilimsiz jumsalǵan kúsh-jiger de, eńbek te ónimsiz. Al halqy bilimdi eldiń kúlli álemge kózi ashyq bolady. Bilimdi eldiń baılyǵy da, berekesi de sarqylmaıdy. Damyǵan elder degenimiz ındýstrıaldy jáne ǵylymı-tehnıkalyq tóńkeris kezeńin basynan ótkergen, ekonomıkada, mádenıette jáne saıası-áleýmettik qurylymda edáýir joǵary deńgeıge kóterilgen elder eken. Bul tizimnen kóriný úshin árbir sala bilikti de bilimdi mamandardyń qyzmet etýin talap etedi desek qate bolmas.

Kórdińiz be, halyqty halyqpen teńestiretin nárse onyń baılyǵy, jer kólemi nemese taǵy basqa faktiler emes. Halyqpen halyqty, órkenıet pen órkenıetti salystyrýdyń negizgi birligi - bilim. Bilimi ozǵan el basqa jaǵynan da ilgerileı beretini sózsiz. Dál sol sebepten de memleketimiz  bilim máselesine kelgende baryn salýda.

Mysal retinde ózim oqyp aıaqtaǵan Jambyl oblysy, Sarysý aýdany, Jańatas qalasyndaǵy qara shańyraq bilim ordasy - Muhtar Áýezov atyndaǵy mektep-gımnazıasyn aıta alamyn. Sapaly bilim úshin aıanbaı eńbek etetin mektep "tárbıesiz berilgen bilim - adamzattyń qas jaýy" degen ata sózimizdi de esten shyǵarǵan emes. Oqýshylardy bilimdi jáne mádenıetti ındıvıd etip qalyptastyrýda nátıjeli jumys atqaryp jatqan M. Áýezov atyndaǵy mektep-gımnazıasy aýdan tipti oblys kóleminde kósh bastap turǵan abyroıly bilim ordasy. "Áıel bastaǵan kósh ońbas" degen eski stereotıp qazaqta birazǵa deıin boldy. Alaıda, búgingi kúni ol sózdiń esh máni joq ekenin kóptegen názik jandy qoǵam qaıratkerleri dáleldedi. Jáne sonyń aıqyn bir dáleli: atalǵan mekteptiń dırektory Qambarbaeva Roza Sársebekqyzy. Óziniń bilimimen, úlken tájirıbesimen qosa talapshyldyǵymen erekshelenetin Roza Sársebekqyzy qanshama shákirtterdiń bilimge degen qushtarlyǵyn arttyryp, olardyń bilimdi, saýatty ári jan-jaqty bolyp qalyptasýy úshin eńbek etýde. Jastar tárbıesine den qoıyp, saýatty urpaq qalyptastyrýda árbir adam shyn berile jumys jasasa bolashaqtyń baǵdary sol emes pe?

Óıtkeni jas urpaqtyń bilimi úshin tógilgen ter -  halyqtyń bolashaǵy úshin tógilgen ter. Qalaı bolǵanda da adam men adamdy, halyqpen teńestiretin nárse - bilim emes pe?! 

Meırbek Baıan Muratbekqyzy
Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq Ulttyq Ýnıversıteti
Jýrnalısıka fakúltetiniń 1-kýrs stýdenti

---