InfoHub Logo

Soltústik Qazaqstan oblysy, Ǵabıt Músirepov aýdany,
15 jyldyq Qazaqstan aýyly, Jamanshubar negizgi mektebiniń
bastaýysh synyp muǵalimi Jetpısova Gúlnur Qarataıqyzy

Taqyryp: Zat esimniń septelýi
Sabaqtyń maqsaty: a) Zat esimniń septelýi týraly túsinik berý. Septik jalǵaýlarymen tanystyryp, olardyń suraqtaryn meńgerý.
á) Sóılemdi júıeli qurýǵa, ózdiginen qorytyndy shyǵara bilýge daǵdylandyrý, belsendiligin arttyrý, oılaý júıesin damytý.
b) Saýattylyqqa, durys, mádenıetti sóıleı bilýge, jyldamdyqqa, eńbek súıgishtikke tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Jańa sabaq
Ádis - tásilderi: Suraq - jaýap, izdenýshilik, toppen jumys, túsindirý, jazbasha jazý jumysy, oıyn, oı tolǵaý.
Kórnekiligi: «Altyn qaqpa» oıynyndaǵy tas qaqpa, kúmis qaqpa, altyn qaqpa, altyn sandyq, segiz kıiz úı, kartochkalar, jeti septiktiń suraqtary men jalǵaýlary jazylǵan plakat, kýbık.

Sabaqtyń barysy: İ. Uıymdastyrý kezeńi. Oqýshylardyń nazaryn sabaqqa aýdarý.
Qazaq tilim - óz tilim - ana tilim,
Abaı, Muhtar sóılegen dana tilim.
Qasterleıdi ul - qyzyń máńgi seni,
Bolashaǵym, baqytym, dara tilim!
- Mine, balalar, kemeńger, ǵulama, aqyndarymyzdyń tili - týǵan tilimiz qazaq tili sabaǵy.

İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý.
- Úıge qandaı tapsyrma berilip edi?
- 279 - 280 - jattyǵý jazýǵa berildi.
Qazir men senderge suraqtar qoıamyn, sender jaýap berip otyrsańdar. Úı tapsyrmasyn tekserý arqyly jańa taqyryptyń aty shyǵady.
1. 279 - jattyǵý. Birinshi joldaǵy sózder qaı sóz tabyna jatady? (Negizgi etistik)
2. Ekinshi joldaǵy sózder she? (Syn esim)
3. Osy sózderden qandaı zat esim jasap jazdyńdar? (Týyndy zat esim)
4. 280 jattyǵý. Qandaı zat esimderdi taptyńdar? (Dostyq – týyndy zat esim).
5. Zattyń atyn bildiretin sóz taby. (Zat esim)
6. Zattyń qımylyn bildiretin sóz taby. (Etistik)
7. Zattyń sanyn bildiretin sóz taby. (San esim)
Sonymen úı tapsyrmasyn tekserý arqyly jańa taqyryptyń aty shyqty. Búgingi ótetin jańa taqyryptyń aty «Zat esimniń septelýi» degen taqyryp.

Taqtada: Oqýshylar ormanǵa saıahatqa shyqty.
Sóılemdegi sózderdi bir - birimen baılanystyrý úshin jalǵanatyn jalǵaýlardy septik jalǵaýlary deımiz.
Qazaq tilinde jeti septik bar: ataý, ilik, barys, tabys, jatys, shyǵys, kómektes.
Zat esimniń septik jalǵaýlary arqyly ózgerýin zat esimniń septelýi deımiz.
Zat esimniń septik jalǵaýlaryn aıtyp ótemin.
Ataý septik Kim? Ne?
Ataý septiginiń ózine tán arnaıy qosymshasy bolmaıdy. Ol zattardy túbir kúıinde atap kórsetedi. Bastaýysh múshesiniń qyzmetin atqarady.
Sonymen sóılemdegi jalǵaýlardy alyp tastaǵanda sóılem baılanyspaıdy. Bul jalǵaýlar zat esim sózderin bir - birimen baılanystyrý úshin jalǵanady. Bul sabaqta barlyǵymyz «Bilim eline» saıahatqa shyǵamyz. Myna óleń joldaryn aıtyp ótemin
Shirkin - aı ǵalym bolsam,
Tildesken danalyqpen.
Álemge málim bolsam,
Ashqan kóp jańalyqpen.
Shirkin - aı ánshi bolsam,
Kádimgi kúmis tańdaı.
Shirkin - aı batyr bolsam,
Aıbatty arystandaı.
Ánshiniń, aqynnyń da,
Janyna bilim qorek
Búginde batyrdyń da
Ózine bilim kerek.
Kózińnen kúlimdegen,
Bir ushqyn sezip pe eń sen.
Aldymen bilim degen,
Báıgeden ozyp kel sen.
Oqýdyń ozatyna,
Arman da taıaý bolar.
Bilimniń boz atyna,
Minbegen jaıaý qalar.

«Bilim» degen ǵajaıyp elge jetý úshin kóp eńbek etip, bilimimizdi ortaǵa salaıyq. Oǵan jetý jolynda ertegilerde aıtylatyndaı kóptegen kedergilerden ótýimiz qajet. Bul kedergiler bizdiń «Altyn qaqpa» oıynynda kezdesedi. Bul oıyndy teledıdardan kórip júrsińder. Qaısy top osy oıyndaǵy ár qaqpanyń suraǵyna jaýap berse, «Bilim eliniń» bilimdi azamaty bolmaq. Osy qaqpalardan ótý úshin top bolyp jumys isteımiz.