سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 46 مينۋت بۇرىن)
1 مامىر – قازاقستان حالىقتارىنىڭ بىرلىگى كۇنىنە ارنالعان شىعارمالار

قازاقستان مەنىڭ ەلىم، وتانىم دەيتىن ءاربىر ۇلت وكىلى حالىقتار دوستىعىنىڭ كەپى­لىنە اينالدى. ۇلتارالىق كەلىسىمدى ساقتاپ، تىنىشتىق پەن تاتۋلىقتا، ءبىر ماقسات-مۇددە، ەلدىكتى ورنىقتىرۋ جولىندا ءومىر سۇرۋدەن باسقا قانداي باقىت كەرەك؟! ەلباسى نۇرسۇلتان نازار­بايەۆ­­­­­تىڭ قازاق جەرىن­دەگى تۇراقتى­لىق تۇ­عى­رىن بەرىك ساقتاۋ ساياساتىنىڭ ءمانى دە وسىندا جاتىر ەمەس پە. كەۋ­دەڭ­ءدى ەلىڭ ءۇشىن ماقتا­نىش سەزى­ءمى كەرنەيدى. وتانىمىز­دىڭ دەمو­كرا­تيا­لىق قوعامنىڭ جوعا­رى يدەالدارىن قۇ­رۋعا ۇمتىلۋ باعى­تىن، ۇلتتار اراسىن­داعى بىر-بىرىنە دەگەن قۇرمەت پەن دوس­تىق­تىڭ، مادەنيەتتىڭ ءوز-ارا بايلانىسىن باس­قا وركەنيەتتى ەلدەر دە وڭ باعالاۋدا. ءبۇ­گىندە ۇزاق جىلدار دوستىعى جاراسىپ، ءۇيى­مەن ءۇيى كورشىلەس، بالالارى بىرگە وسكەن، وزدەرى  قىزمەتتەس بولىپ ءبىر جەردە جۇمىس ىستەيتىن وزگە ۇلت وكىلدەرىن وگەيسىتپەي، ورتاق وتانعا بىرىكتىرۋ ەگەمەندىكتى ورنىق­تىرۋدىڭ وزىندىك ءبىر ماقسات-مۇددەسى بولىپ تابىلادى.

وتان، تاۋەلسىزدىك، تۇراقتىلىق، تۇراقتى دامۋ ۇعىمدارى ءاربىر قازاقستاندىقتىڭ ءجۇ­رەگىنەن ورىن الدى. قازىرگى كەزدە وبلىستا كوپتەگەن ۇلتتىڭ وكىلدەرى ءتاتۋ-تاتتى ءومىر ءسۇرىپ جاتىر. وتكەن عاسىرلاردا جەرى­مىزگە كەلىپ قونىستانىپ قالعان ورىستار، ۋكرايندار، تاتارلار، بەلورۋستار قاتارىنا اۋىر جىلداردىڭ زوبالاڭى كەزىندە كورەيلەر، نەمىستەر، پولياكتار، چەشەندەر، ينگۋشتەر، قاراشايلار، بالقارلار، تاعى باس­قالارى كەلىپ قوسىلدى. تىڭ يگەرۋ جىلدارى، يندۋستريالاندىرۋ ۇرانىمەن قونىس اۋدارىپ، وسى جەردى وتانىم دەپ تۇرىپ قالعاندار دا بارشىلىق.

*** *** *** ***

ەلباسى ءبىزدىڭ ءومىر ءسۇرىپ وتىرعان قوعام­داعى ۇلتارالىق تاتۋ­لىق پەن تۇراق­تىلىق­تى ساقتاۋعا، ەلىمىزدە تۇراتىن بارلىق ۇلت وكىلدەرىنىڭ ءرۋحاني-ما­دەني ورلەۋى مەن وسۋىنە قامقورلىق جاساۋعا، وركەنيەتتىلىك پەن دەموكراتيا نورمالارىنا سۇيەنە وتىرىپ، ازا­ماتتاردىڭ ساياسي ءما­دەنيەتىن قالىپ­تاس­تى­رۋعا، قوعامنىڭ رۋحاني دامۋىنىڭ تۇجىرىم­دامالارى مەن باعدار­لا­مالارىنىڭ جوبالارىن دايىنداپ، ولاردى جۇزەگە اسىرۋعا بەلسەنە ارالاسۋعا ۇندەيدى. وسى ورايدا، الدىمىزعا جاس ۇرپاقتى وتان­شىل­دىققا، وسكەن جەرلەرىن سۇيۋگە تاربيەلەۋ، مەملەكەتتىك ءتىل — قازاق ءتىلىن وقىپ-ۇيرەنۋ، ونى قۇرمەتتەۋ ارقىلى ءارتۇرلى ۇلت وكىل­دەرىنىڭ اراسىن ودان سايىن جاقىن­داستىرۋ مىندەتىن قويادى. ارامىزدا قازاق ءتىلىن بىلەتىن قانشاما وزگە ۇلت وكىلدەرى ءجۇر. بىزگە وسى ءداستۇردى، قازاق تىلىنە، قازاق حال­قىنا دەگەن قۇرمەت پەن سىيلاستىقتى بەرىك­تىرە ءتۇسۋ قاجەت.

*** *** *** ***

"قازاق وسى — قاراسىڭ با، اقسىڭ با، قوڭىرسىڭ با، جاتىرقاۋدى بىلمەيتىن!" ءيا، كوڭىلىك كوك جايلاۋدان كەڭ قازاق حالقىنىڭ قۇشاعىنا ءبارى سيادى. سايىن دالاسى كىمدەرگە مەكەن بولمادى؟! جۇرەگى مەن پەيىلى كوپكە جايىلعان ۇلتىمىزدىڭ ىرىسى مەن مەن بەرەكەسى قۇدايىنداي سىيلاپ، تورىنە كوتەرگەن قوناعىمەن ارتقان. "قىرىقتىڭ ءبىرى — قىدىر" دەپ ماتەلدەگەنى دە سودان. قارا سۋ مەن قارا نانعا زار بولعان كۇندە دە قايران جۇرتىمىز پانالاي كەلگەن وزگەنى وزەگىنەن تەپپەي، سوڭعى كۇلشەسىن دە ءبولىپ جەپتى. بەۋ، قوناقجايلىلىعىمىز مەن مەيىرىمدىلىگىمىز مەرەيىمىزدى سان مارتە بيىككە دە شىعاردى ەمەس پە؟! بايتاق جەرىمىزدى پانا قىلىپ، قاناتىمىزدىڭ استىنان وسىپ-جەتىلگەن وزگە ۇلت وكىلدەرى ءار كۇن سايىن ءاربىر قازاققا، قانىمىزعا قوناقجايلىلىق پەن كەڭ پەيىلدىلىكتى ءسىڭىرىپ كەتكەن اتا-بابالارىمىزدىڭ رۋحىنا العىس ايتادى. ونىڭدالەدىن ءدۇبىرى تاياپ قالعان ەل بىرلىگى مەرەكەسىنەن انىق كورەمىز. ىنتىماقتىڭ ىزگى مەركەسىن ءبارىمىز بىرگە تويلايىق. اعايىن! شىنايى بىرلىكتىڭ شىرايلى مەرەكەسىندە ءتۇرلى ۇلت وكىلدەرىنىڭ باسىن قوسىپ، ىنتىماعىمىز جاراسا، تويلاۋعا اسىعايىق.


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما