25 - قازان رەسپۋبليكا كۇنىنە ارنالعان تاربيە ساعاتى
رەسپۋبليكام مەنىڭ (قازاقستان ەلىنە ساياحات)
ماقساتى: وقۋشىلاردى تۋعان جەرىن، تۋعان ەلىن، حالقىن ارداقتاپ وتۋگە ۇيرەتۋ. باقىتقا جەتەر داڭعىل جولدىڭ ءبىرى - تۋعان وتاندى سۇيۋدەن باستالاتىنىن ءتۇسىندىرۋ.
وتانعا دەگەن پاتريوتتىق سەزىمدەرىن وياتۋ.
كورنەكىلىك: قاناتتى سوزدەر ءىلۋ. تۋ، ەلتاڭبا، ۇلى تۇلعالاردىڭ سۋرەتتەرىن ءىلۋ.
قۇرمەتتى وقۋشىلار بۇگىن سىزدەردىڭ نازارلارىڭىزعا «رەسپۋبليكام مەنىڭ» اتتى اۋىزشا جۋرنال وتكىزگەلى وتىرمىز. اۋىزشا جۋرنال دەپ - اتى ايتىپ تۇرعانداي، ءتورت بەتتەن تۇراتىن كۇنى بۇرىن تاقىرىپ بويىنشا بەرىلگەن تاپسىرمالاردى كوپشىلىككە جاريا ەتۋ.
بۇگىنگى جۋرنال 25 - قازان رەسپۋبليكا كۇنىنە ارنالادى.
ادام شىر ەتىپ دۇنيەگە كەلگەندە، كىندىك قانى تامعان جەرىن – وتان دەيدى. ءاربىر ادامدا وتانعا، تۋعان جەرگە دەگەن ىستىق سەزىم، ۇلكەن ماحاببات بولادى. الىسقا جولاۋشىلاپ كەتىپ، تۋعان جەرىنە ورالعان ساتتە تاۋى دا، تاسى دا ساعان ىستىق بولىپ تۇرادى. ادامزاتتىڭ پارىزى - تۋعان وتانىن گۇلدەندىرىپ، ساقتاپ، ۇرپاقتان ۇرپاققا جەتكىزۋ.
ۇلى اعارتۋشى، حالقىمىزدىڭ رۋحاني كوسەمى ا. بايتۇرسىنوۆ: «بالام دەگەن جۇرت بولماسا، جۇرتىم دەيتىن بالا قايدان ءوسسىن»دەگەن ەكەن. ءبىز سىزدەرگە تەك پەرزەنتىمىز ەمەس، ەلىمىزدىڭ ەرتەڭى، نۇرلى بولاشاعى دەپ قارايمىز. مۇحاممەد پايعامبارىمىز «جاستىق شاقتا العان ءبىلىم - تاسقا ويىلعان ناقىش» دەگەن ەكەن. ەندەشە سەندەر بالا كەزدەن باستاپ تەرەڭ ءبىلىم مەڭگەرۋگە تيىسسىڭدەر. تۋعان ەلىمىزدىڭ بيىككە ۇشار سۇڭقارى، بايگەنىڭ الدىن بەرمەس تۇلپارى بولىڭدار دەگىم كەلەدى.
قازاق پوەزياسىنىڭ حاس شەبەرى ق. امانجولوۆ «نە دەگەن باقىتتى ەدىڭ، كەلەر ۇرپاق» دەپ جىرلاعانداي، سەندەر تاۋەلسىز ەلدىڭ ازاماتىسىڭدار، سەندەردى مەملەكەتتىك مەرەكە رەسپۋبليكا كۇنىمەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىن.
ءانۇران
ەلىن، تۋعان جەرىن سۇيەتىن، ەلىنىڭ وتكەنى مەن بۇگىنىن، تاريحىن تەبىرەنە دە تەرەڭدەي وقىپ، تاريحتىڭ زەردەلى دە شەجىرەلى بەتتەرىنە ۇڭىلگەن ۇلاندارىمىز وزدەرىنىڭ جۇرەكتەرىنەن شىققان ويلارىن اق قاعاز بەتىنە تۇسىرگەن ەكەن. كەزەكتى وسى ۇلاندارعا بەرەيىك.
جۋرنالدىڭ ءبىرىنشى بەتى «ەلىم مەنىڭ»دەپ اتالادى.
ەگەمەندى ەلىمىز جەر بەتىندەگى باسقا مەملەكەتتەرمەن تەرەزەسى تەڭ، وركەنيەتتى ەل رەتىندە تانىلىپ ءوزىنىڭ ەلتاڭباسىن، تۋىن، ءانۇرانىن بەلگىلەدى.
وسى ءبىر قاسيەتتى بەلگىلەردىڭ ءمانىن ءاربىر ۇرپاق تەرەڭ ءتۇسىنىپ، ونى قاستەرلەي ءبىلۋ كەرەك.
ماقتانساڭ ماقتان ەلىم دەپ،
تاني ءبىل، ەلدىك تاڭباڭدى.
ەلتاڭبا، تۋىڭ، ءانۇران -
شىرقاتتى بيىك ارماندى.
تاۋەلسىزدىككە ءتان بەلگى -
قاسيەتتى وسى رامىزدەر -
ەلىمە رۋح، ءمان بەردى،
يەسى ونىڭ – مىنا بىزدەر.
جۋرنالىمىزدىڭ كەلەسى بەتىن اشايىق. ول «ەلىمىزدىڭ نىشاندارى» دەپ اتالادى.
مەملەكەتتىك تۋ - التىن كۇن الاۋلاعان زەڭگىر كوك اسپان تۇستەس. سول زەڭگىر اسپاننىڭ اياسىندا باياۋ قالىقتاعان دالا بۇركىتى. ارمان ارقالاعان التىن بۇركىت قازاقتىڭ قىران كوڭىلىن شىرقاۋ بيىككە الىپ شىققانداي كورىنىس بەرەدى. مەملەكەتتىك تۋدى دارالايتىن تاعى دا ءبىر بەلگىسى - ونىڭ سابىنا تاياۋ تىك تارتىلعان ۇلتتىق ورنەكتى قوشقار ءمۇيىز جولاق. ول - كوشپەلى الەمنىڭ، دارقان دال رۋحىنىڭ تىنىسى. تۋ ورتاسىنداعى التىن كۇن - حالقىمىزعا نۇر بولىپ شاپاعاتىن شاشىپ تۇر. التىن كۇندى قاناتىمەن جەبەپ، ورگە كوتەرىپ، ۇشىپ بارا جاتقان اقيىق قىران قۇس - ەرلىكتىڭ بەلگىسى.
تۋىمىزدى قاستەرلەۋ - حالقىمىزدى قاستەرلەۋ.
ەلتاڭبا - الەمدە سيرەك كەزدەسەتىن ەلتاڭبا. قازاق ءومىرىنىڭ ۇلى بەلگىسى شاڭىراقتان تاراعان. تاڭ شاپاعىنداي ۋىقتار اراسىنداعى اي ءمۇيىزدى، التىن قاناتتى عاجايىپ پىراقتار حالقىمىزدىڭ بولاشاققا ۇمتىلعان اسقاق ارمانىنىڭ بەينەسىندەي بولىپ كورىنەدى. قوس پىراق ورتاق شاڭىراقتى قاناتىمەن قورعاپ تۇر. قانات - اسقاق ارمان نىشانى. ەل بەلگىسىندە كوك اسپان، شاڭىراق، جارىق جۇلدىز، قاناتتى تۇلپار، بيداي ساباقتارى بەينەلەنگەن. اسپان كوك - كەڭشىلىك، تىنىشتىق، بيىكتىك بەلگىسى.
مەملەكەتتىك ءانۇران - ەلىمىزدىڭ مۋزىكالىق پوەتيكالىق ەمبلەماسى، ادەبي سازدى ءتول قۇجاتى. ول حالىق جۇرەگىنىڭ ءلۇپىلىن تۇمار عىپ تۇيگەن مۋزىكالىق سالەم حات سىندى.
1. 1992 جىلى ماۋسىم ايىنىڭ 4 - ىندە قابىلدانعان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ نىشاندارى - مەملەكەتتىك تۋىنىڭ اۆتورى كىم؟
(سۋرەتشى - شاكەن نيازبەكوۆ)
2. «قازاقستان» دەيتىن وتان - انامىزدىڭ ەلتاڭباسىنىڭ اۆتورى كىم؟
(ساۋلەتشى جانداربەك مالىبەكوۆ جانە ايگىلى سۋرەتشى شوتا - امان ءۋاليحانوۆ)
3. ءانۇران اۆتورىن بىلەسىڭ بە؟
(ءانىن جازعان ءشامشى قالداياقوۆ. ءسوزىن جازعان جۇمەكەن ناجىمەدەنوۆ جانە قوسىمشا تۇزەتىلگەن نۇسقاۋ اۆتورى پرەزيدەنتىمىز ن. ءا. نازاربايەۆ)
قازاقستان تۇڭعىش پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆ - دوستىقتىڭ، بىرلىكتىڭ، باۋىرمالدىقتىڭ تۋىن بەرىك ۇستاپ، قازاقستاندى الەمگە پاش ەتىپ وتىرعان، عاسىر كۋاسى بولعان تۇلعا. قازاق توپىراعى كيەلى. سوناۋ زەڭگىر كوكپەن تالاسىپ، الاتاۋ باۋرايىندا ءۇشقوڭىر بيىكتەرى مەن مۇندالاپ قول بۇلعايدى. قاسكەلەڭ تاۋىنان باستاۋ الىپ، قار سۋىمەن تولىسىپ، ساي - سالاعا بولىنە ەركەلەي شامالعان وزەنى اعىپ جاتىر. وسىنداي تابيعاتى تامىلجىعان ولكەدە، جەر جانناتى جەتىسۋدىڭ توسكەيىندە، شامالعان اۋىلىندا بولاشاق تاۋەلسىز مەملەكەتىمىزدىڭ تۇڭعىش ەلباسى دۇنيەگە كەلگەن. 1991 جىلعى1 جەلتوقساننان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى بولىپ كەلەدى.
تالاي تاعدىر تاۋقىمەتىنە ۇشىراپ، قازاق حالقى بۇگىنگىدەي باقىتقا قول جەتكىزۋ ءۇشىن قانشاما قيىن بۇرالاڭ جولداردان ءوتتى دەسەڭىزشى؟! قازاق ەلىن، قازاق جەرىن بىلەكتىڭ كۇشىمەن، الماس قىلىش ۇشىمەن، وتكىر تىلىمەن، قاسيەتتى قانىمەن قورعاعان ۇلى تۇلعالارىمىز تاريحتا از ەمەس.
وسى تۇلعالاردى جاس ۇرپاققا تانىتۋ ماقساتىندا جۋرنالدىڭ كەلەسى بەتىن «ەلىمىزدىڭ ۇلى تۇلعالارى» دەپ اتادىق.
1. احمەت ياسساۋي - اقىن، ويشىل، ۇستاز، تۇركى جۇرتىنا يماندىلىق نۇرىن شاشقان ءدىني اعارتۋشى. «ديۋاني حيكمەت» كىتابىنىڭ اۆتورى، دۇنيە جيناماي ادامداردى ازعىندىق جولىنان ساقتاۋدا قىزمەت ەتكەن ادام، جانى تازا بولعان.
2. ءاز جانىبەك حان - قازاق حالقىنىڭ حاندىعىن قۇرىپ، حالىقتىڭ ءوز الدىنا ەركىن ءومىر سۇرۋىنە ات سالىسقان، جاۋ قولىندا قالعان قازاق جەرىن ازات ەتكەن.
3. مۇحاممەد حايدار دۋلاتي - تاريحشى، «تاريحي راشيدي» اتتى ەڭبەك جازعان، قوعام قايراتكەرى.
4. تولە، قازىبەك، ايتەكە - بيلەرىمىز، حالىقتىڭ ۇلتتىق بىرلىگىن نىعايتىپ، حالىقتىعىن ساقتاۋعا باسشىلىق جاساعان دانىشپان اقىن، شەشەن، ويشىل گۋمانيست كوسەمدەر.
5. ابىلاي حان - حالىق ماقتانىشى، حVءىىى عاسىرداعى بۇكىل قازاق ەلىن ەركىن بيلەگەن، ەلدىڭ تۇتاستىعىن قامتاماسىز ەتكەن قايراتكەر، ەلشى، ماملەگەر.
6. قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلى - قازاقتىڭ كۇيشى، سازگەرى، دومبىراشى، حالىقتىڭ اسپاپتىق كۇي ونەرىنىڭ كلاسسيگى.
7. شوقان ءۋاليحانوۆ - تەرەڭ ويلى، اسقان زەيىندى، عىلىمنىڭ ءار تاراپىنان ءبىلىمى بار، ساياحاتشى، زەرتتەۋشى، تاريحشى، گەوگراف، ەتنوگراف، سۋرەتشى، شىعىستى زەرتتەۋشى، حالقىمىزدىڭ تۇڭعىش عۇلاما عالىمى.
8. اباي قۇنانبايەۆ - ۇلى اعارتۋشى، ويشىل، عۇلاما. «ابايدى تانۋ ارقىلى ءبىز قازاقستاندى الەمگە تانىتامىز. اباي ءارقاشان ءبىزدىڭ ۇلتتىق ۇرانىمىز بولۋعا ءتيىس»،- دەپ ەلباسىمىز ن. نازاربايەۆ ايتقانداي، اباي - جاڭا رەاليستىك جازباشا ادەبيەتىنىڭ نەگىزىن سالۋشى، قازاق حالقىنىڭ باس اقىنى.
قازاق ەلى - كوپ ۇلتتى مەملەكەت. قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا 130-دان استام ۇلتتار مەن ۇلىستار تاتۋ ءتاتتى ءومىر ءسۇرىپ جاتىر. بۇگىندە قازاق ەلى تەك ءوز جەرىندە ءومىر ءسۇرىپ جاتقان قازاقستاندىقتاردىڭ عانا ەمەس، شەت ەلدەگى بىرنەشە مىڭداعان قانداستارىمىزدىڭ دا ساعىنىپ جەتەر تۋعان ەلى، قۇشاق جايىپ قارسى الار تۋعان وتان - اناسى.
بۇگىنگى اۋىزشا جۋرنالدىڭ سوڭعى بەتى: «مەنىڭ وتانىم - قازاقستان» دەپ اتالادى.
(ءۇي تاپسىرماسى بويىنشا قازاقستان تۋرالى ولەڭ جولدارىن وقۋ)
مەرەيلى قازاق ەلىنىڭ ەلباسى ەل - جۇرتىن، جۇدىرىقتاي جۇرەگىنە سىيعىزىپ، قىران قاناتىنىڭ استىنا الىپ، بارشا جۇرتتىڭ تەڭدىگىن، تاتۋلىق پەن تىنىشتىقتى ساقتاۋدى ماقسات ەتىپ، بۇگىنگى قازاق ەلىن، وسى دارەجەگە جەتكىزدى. وسىنداي حالىق قامىن ويلاعان ازاماتى بار قازاق ەلىن بۇگىندە الەم تانيدى. ەلىمىزدە ماڭگى تىنىشتىق بولسىن! سۇيىكتى وتانىمىز ازات قازاقستان ماڭگى جايناي بەرسىن، جارقىراي بەرسىن! بارشاڭىزعا باقىت، شاڭىراقتارىڭىزعا شاتتىق تىلەي وتىرىپ، بۇگىنگى جۋرنالىمىزدىڭ سوڭعى بەتىن جابامىز.
پاۆلودار وبلىسى، ەكىباستۇز قالاسى،
«ەكىباستۇز قالاسى اكىمدىگىنىڭ ءبىلىم ءبولىمىنىڭ
№11 جالپى ورتا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپ»
مەملەكەتتىك مەكەمەسىنىڭ كىتاپحاناشىسى
شاربەكوۆا ساۋلەت قابيبوللا قىزى
ماقساتى: وقۋشىلاردى تۋعان جەرىن، تۋعان ەلىن، حالقىن ارداقتاپ وتۋگە ۇيرەتۋ. باقىتقا جەتەر داڭعىل جولدىڭ ءبىرى - تۋعان وتاندى سۇيۋدەن باستالاتىنىن ءتۇسىندىرۋ.
وتانعا دەگەن پاتريوتتىق سەزىمدەرىن وياتۋ.
كورنەكىلىك: قاناتتى سوزدەر ءىلۋ. تۋ، ەلتاڭبا، ۇلى تۇلعالاردىڭ سۋرەتتەرىن ءىلۋ.
قۇرمەتتى وقۋشىلار بۇگىن سىزدەردىڭ نازارلارىڭىزعا «رەسپۋبليكام مەنىڭ» اتتى اۋىزشا جۋرنال وتكىزگەلى وتىرمىز. اۋىزشا جۋرنال دەپ - اتى ايتىپ تۇرعانداي، ءتورت بەتتەن تۇراتىن كۇنى بۇرىن تاقىرىپ بويىنشا بەرىلگەن تاپسىرمالاردى كوپشىلىككە جاريا ەتۋ.
بۇگىنگى جۋرنال 25 - قازان رەسپۋبليكا كۇنىنە ارنالادى.
ادام شىر ەتىپ دۇنيەگە كەلگەندە، كىندىك قانى تامعان جەرىن – وتان دەيدى. ءاربىر ادامدا وتانعا، تۋعان جەرگە دەگەن ىستىق سەزىم، ۇلكەن ماحاببات بولادى. الىسقا جولاۋشىلاپ كەتىپ، تۋعان جەرىنە ورالعان ساتتە تاۋى دا، تاسى دا ساعان ىستىق بولىپ تۇرادى. ادامزاتتىڭ پارىزى - تۋعان وتانىن گۇلدەندىرىپ، ساقتاپ، ۇرپاقتان ۇرپاققا جەتكىزۋ.
ۇلى اعارتۋشى، حالقىمىزدىڭ رۋحاني كوسەمى ا. بايتۇرسىنوۆ: «بالام دەگەن جۇرت بولماسا، جۇرتىم دەيتىن بالا قايدان ءوسسىن»دەگەن ەكەن. ءبىز سىزدەرگە تەك پەرزەنتىمىز ەمەس، ەلىمىزدىڭ ەرتەڭى، نۇرلى بولاشاعى دەپ قارايمىز. مۇحاممەد پايعامبارىمىز «جاستىق شاقتا العان ءبىلىم - تاسقا ويىلعان ناقىش» دەگەن ەكەن. ەندەشە سەندەر بالا كەزدەن باستاپ تەرەڭ ءبىلىم مەڭگەرۋگە تيىسسىڭدەر. تۋعان ەلىمىزدىڭ بيىككە ۇشار سۇڭقارى، بايگەنىڭ الدىن بەرمەس تۇلپارى بولىڭدار دەگىم كەلەدى.
قازاق پوەزياسىنىڭ حاس شەبەرى ق. امانجولوۆ «نە دەگەن باقىتتى ەدىڭ، كەلەر ۇرپاق» دەپ جىرلاعانداي، سەندەر تاۋەلسىز ەلدىڭ ازاماتىسىڭدار، سەندەردى مەملەكەتتىك مەرەكە رەسپۋبليكا كۇنىمەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىن.
ءانۇران
ەلىن، تۋعان جەرىن سۇيەتىن، ەلىنىڭ وتكەنى مەن بۇگىنىن، تاريحىن تەبىرەنە دە تەرەڭدەي وقىپ، تاريحتىڭ زەردەلى دە شەجىرەلى بەتتەرىنە ۇڭىلگەن ۇلاندارىمىز وزدەرىنىڭ جۇرەكتەرىنەن شىققان ويلارىن اق قاعاز بەتىنە تۇسىرگەن ەكەن. كەزەكتى وسى ۇلاندارعا بەرەيىك.
جۋرنالدىڭ ءبىرىنشى بەتى «ەلىم مەنىڭ»دەپ اتالادى.
ەگەمەندى ەلىمىز جەر بەتىندەگى باسقا مەملەكەتتەرمەن تەرەزەسى تەڭ، وركەنيەتتى ەل رەتىندە تانىلىپ ءوزىنىڭ ەلتاڭباسىن، تۋىن، ءانۇرانىن بەلگىلەدى.
وسى ءبىر قاسيەتتى بەلگىلەردىڭ ءمانىن ءاربىر ۇرپاق تەرەڭ ءتۇسىنىپ، ونى قاستەرلەي ءبىلۋ كەرەك.
ماقتانساڭ ماقتان ەلىم دەپ،
تاني ءبىل، ەلدىك تاڭباڭدى.
ەلتاڭبا، تۋىڭ، ءانۇران -
شىرقاتتى بيىك ارماندى.
تاۋەلسىزدىككە ءتان بەلگى -
قاسيەتتى وسى رامىزدەر -
ەلىمە رۋح، ءمان بەردى،
يەسى ونىڭ – مىنا بىزدەر.
جۋرنالىمىزدىڭ كەلەسى بەتىن اشايىق. ول «ەلىمىزدىڭ نىشاندارى» دەپ اتالادى.
مەملەكەتتىك تۋ - التىن كۇن الاۋلاعان زەڭگىر كوك اسپان تۇستەس. سول زەڭگىر اسپاننىڭ اياسىندا باياۋ قالىقتاعان دالا بۇركىتى. ارمان ارقالاعان التىن بۇركىت قازاقتىڭ قىران كوڭىلىن شىرقاۋ بيىككە الىپ شىققانداي كورىنىس بەرەدى. مەملەكەتتىك تۋدى دارالايتىن تاعى دا ءبىر بەلگىسى - ونىڭ سابىنا تاياۋ تىك تارتىلعان ۇلتتىق ورنەكتى قوشقار ءمۇيىز جولاق. ول - كوشپەلى الەمنىڭ، دارقان دال رۋحىنىڭ تىنىسى. تۋ ورتاسىنداعى التىن كۇن - حالقىمىزعا نۇر بولىپ شاپاعاتىن شاشىپ تۇر. التىن كۇندى قاناتىمەن جەبەپ، ورگە كوتەرىپ، ۇشىپ بارا جاتقان اقيىق قىران قۇس - ەرلىكتىڭ بەلگىسى.
تۋىمىزدى قاستەرلەۋ - حالقىمىزدى قاستەرلەۋ.
ەلتاڭبا - الەمدە سيرەك كەزدەسەتىن ەلتاڭبا. قازاق ءومىرىنىڭ ۇلى بەلگىسى شاڭىراقتان تاراعان. تاڭ شاپاعىنداي ۋىقتار اراسىنداعى اي ءمۇيىزدى، التىن قاناتتى عاجايىپ پىراقتار حالقىمىزدىڭ بولاشاققا ۇمتىلعان اسقاق ارمانىنىڭ بەينەسىندەي بولىپ كورىنەدى. قوس پىراق ورتاق شاڭىراقتى قاناتىمەن قورعاپ تۇر. قانات - اسقاق ارمان نىشانى. ەل بەلگىسىندە كوك اسپان، شاڭىراق، جارىق جۇلدىز، قاناتتى تۇلپار، بيداي ساباقتارى بەينەلەنگەن. اسپان كوك - كەڭشىلىك، تىنىشتىق، بيىكتىك بەلگىسى.
مەملەكەتتىك ءانۇران - ەلىمىزدىڭ مۋزىكالىق پوەتيكالىق ەمبلەماسى، ادەبي سازدى ءتول قۇجاتى. ول حالىق جۇرەگىنىڭ ءلۇپىلىن تۇمار عىپ تۇيگەن مۋزىكالىق سالەم حات سىندى.
1. 1992 جىلى ماۋسىم ايىنىڭ 4 - ىندە قابىلدانعان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ نىشاندارى - مەملەكەتتىك تۋىنىڭ اۆتورى كىم؟
(سۋرەتشى - شاكەن نيازبەكوۆ)
2. «قازاقستان» دەيتىن وتان - انامىزدىڭ ەلتاڭباسىنىڭ اۆتورى كىم؟
(ساۋلەتشى جانداربەك مالىبەكوۆ جانە ايگىلى سۋرەتشى شوتا - امان ءۋاليحانوۆ)
3. ءانۇران اۆتورىن بىلەسىڭ بە؟
(ءانىن جازعان ءشامشى قالداياقوۆ. ءسوزىن جازعان جۇمەكەن ناجىمەدەنوۆ جانە قوسىمشا تۇزەتىلگەن نۇسقاۋ اۆتورى پرەزيدەنتىمىز ن. ءا. نازاربايەۆ)
قازاقستان تۇڭعىش پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆ - دوستىقتىڭ، بىرلىكتىڭ، باۋىرمالدىقتىڭ تۋىن بەرىك ۇستاپ، قازاقستاندى الەمگە پاش ەتىپ وتىرعان، عاسىر كۋاسى بولعان تۇلعا. قازاق توپىراعى كيەلى. سوناۋ زەڭگىر كوكپەن تالاسىپ، الاتاۋ باۋرايىندا ءۇشقوڭىر بيىكتەرى مەن مۇندالاپ قول بۇلعايدى. قاسكەلەڭ تاۋىنان باستاۋ الىپ، قار سۋىمەن تولىسىپ، ساي - سالاعا بولىنە ەركەلەي شامالعان وزەنى اعىپ جاتىر. وسىنداي تابيعاتى تامىلجىعان ولكەدە، جەر جانناتى جەتىسۋدىڭ توسكەيىندە، شامالعان اۋىلىندا بولاشاق تاۋەلسىز مەملەكەتىمىزدىڭ تۇڭعىش ەلباسى دۇنيەگە كەلگەن. 1991 جىلعى1 جەلتوقساننان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى بولىپ كەلەدى.
تالاي تاعدىر تاۋقىمەتىنە ۇشىراپ، قازاق حالقى بۇگىنگىدەي باقىتقا قول جەتكىزۋ ءۇشىن قانشاما قيىن بۇرالاڭ جولداردان ءوتتى دەسەڭىزشى؟! قازاق ەلىن، قازاق جەرىن بىلەكتىڭ كۇشىمەن، الماس قىلىش ۇشىمەن، وتكىر تىلىمەن، قاسيەتتى قانىمەن قورعاعان ۇلى تۇلعالارىمىز تاريحتا از ەمەس.
وسى تۇلعالاردى جاس ۇرپاققا تانىتۋ ماقساتىندا جۋرنالدىڭ كەلەسى بەتىن «ەلىمىزدىڭ ۇلى تۇلعالارى» دەپ اتادىق.
1. احمەت ياسساۋي - اقىن، ويشىل، ۇستاز، تۇركى جۇرتىنا يماندىلىق نۇرىن شاشقان ءدىني اعارتۋشى. «ديۋاني حيكمەت» كىتابىنىڭ اۆتورى، دۇنيە جيناماي ادامداردى ازعىندىق جولىنان ساقتاۋدا قىزمەت ەتكەن ادام، جانى تازا بولعان.
2. ءاز جانىبەك حان - قازاق حالقىنىڭ حاندىعىن قۇرىپ، حالىقتىڭ ءوز الدىنا ەركىن ءومىر سۇرۋىنە ات سالىسقان، جاۋ قولىندا قالعان قازاق جەرىن ازات ەتكەن.
3. مۇحاممەد حايدار دۋلاتي - تاريحشى، «تاريحي راشيدي» اتتى ەڭبەك جازعان، قوعام قايراتكەرى.
4. تولە، قازىبەك، ايتەكە - بيلەرىمىز، حالىقتىڭ ۇلتتىق بىرلىگىن نىعايتىپ، حالىقتىعىن ساقتاۋعا باسشىلىق جاساعان دانىشپان اقىن، شەشەن، ويشىل گۋمانيست كوسەمدەر.
5. ابىلاي حان - حالىق ماقتانىشى، حVءىىى عاسىرداعى بۇكىل قازاق ەلىن ەركىن بيلەگەن، ەلدىڭ تۇتاستىعىن قامتاماسىز ەتكەن قايراتكەر، ەلشى، ماملەگەر.
6. قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلى - قازاقتىڭ كۇيشى، سازگەرى، دومبىراشى، حالىقتىڭ اسپاپتىق كۇي ونەرىنىڭ كلاسسيگى.
7. شوقان ءۋاليحانوۆ - تەرەڭ ويلى، اسقان زەيىندى، عىلىمنىڭ ءار تاراپىنان ءبىلىمى بار، ساياحاتشى، زەرتتەۋشى، تاريحشى، گەوگراف، ەتنوگراف، سۋرەتشى، شىعىستى زەرتتەۋشى، حالقىمىزدىڭ تۇڭعىش عۇلاما عالىمى.
8. اباي قۇنانبايەۆ - ۇلى اعارتۋشى، ويشىل، عۇلاما. «ابايدى تانۋ ارقىلى ءبىز قازاقستاندى الەمگە تانىتامىز. اباي ءارقاشان ءبىزدىڭ ۇلتتىق ۇرانىمىز بولۋعا ءتيىس»،- دەپ ەلباسىمىز ن. نازاربايەۆ ايتقانداي، اباي - جاڭا رەاليستىك جازباشا ادەبيەتىنىڭ نەگىزىن سالۋشى، قازاق حالقىنىڭ باس اقىنى.
قازاق ەلى - كوپ ۇلتتى مەملەكەت. قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا 130-دان استام ۇلتتار مەن ۇلىستار تاتۋ ءتاتتى ءومىر ءسۇرىپ جاتىر. بۇگىندە قازاق ەلى تەك ءوز جەرىندە ءومىر ءسۇرىپ جاتقان قازاقستاندىقتاردىڭ عانا ەمەس، شەت ەلدەگى بىرنەشە مىڭداعان قانداستارىمىزدىڭ دا ساعىنىپ جەتەر تۋعان ەلى، قۇشاق جايىپ قارسى الار تۋعان وتان - اناسى.
بۇگىنگى اۋىزشا جۋرنالدىڭ سوڭعى بەتى: «مەنىڭ وتانىم - قازاقستان» دەپ اتالادى.
(ءۇي تاپسىرماسى بويىنشا قازاقستان تۋرالى ولەڭ جولدارىن وقۋ)
مەرەيلى قازاق ەلىنىڭ ەلباسى ەل - جۇرتىن، جۇدىرىقتاي جۇرەگىنە سىيعىزىپ، قىران قاناتىنىڭ استىنا الىپ، بارشا جۇرتتىڭ تەڭدىگىن، تاتۋلىق پەن تىنىشتىقتى ساقتاۋدى ماقسات ەتىپ، بۇگىنگى قازاق ەلىن، وسى دارەجەگە جەتكىزدى. وسىنداي حالىق قامىن ويلاعان ازاماتى بار قازاق ەلىن بۇگىندە الەم تانيدى. ەلىمىزدە ماڭگى تىنىشتىق بولسىن! سۇيىكتى وتانىمىز ازات قازاقستان ماڭگى جايناي بەرسىن، جارقىراي بەرسىن! بارشاڭىزعا باقىت، شاڭىراقتارىڭىزعا شاتتىق تىلەي وتىرىپ، بۇگىنگى جۋرنالىمىزدىڭ سوڭعى بەتىن جابامىز.
پاۆلودار وبلىسى، ەكىباستۇز قالاسى،
«ەكىباستۇز قالاسى اكىمدىگىنىڭ ءبىلىم ءبولىمىنىڭ
№11 جالپى ورتا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپ»
مەملەكەتتىك مەكەمەسىنىڭ كىتاپحاناشىسى
شاربەكوۆا ساۋلەت قابيبوللا قىزى
You Might Also Like
