- 02 ءشىل. 2020 00:00
- 323
«ابىلاي اسپاعان سارى بەل» اتالعان جەر (ءىى نۇسقا)
ابىلاي حان قازاقتىڭ حانى بولعان، ءبىر بوتاقان دەگەندى ءتىرى كورگە سالعان. قايتىپ ۇيىنە كەلگەن، قاتىنىنا ايتتى:
— بوتاقاندى كورگە سالىپ كەلدىم، — دەيدى، — بۇ ورتا جۇزدەن بىزگە ۇكىم بۇيىرماعان ەكەن.
قاتىنى ايتتى:
— شىعارىڭىز كوردەن.
ابىلاي ءبىر كىسىنى جىبەردى:
— كوردەن شىقسىن! — دەپ.
بۇل كىسى بوتاقانعا ايتتى:
— شىقپايمىن! — دەيدى.
جىبەرگەن كىسىسى ابىلايعا باردى:
— شىقپايدى كوردەن، — دەيدى.
ابىلايدىڭ ءوزى كەلدى:
— يىنىنەن تارتىپ شىق! — دەپ.
كوردەن ءبىرى تارتىپ شىعارايىن دەپ جاتقاندا، جۇرەگىنىڭ باسىنان تارس ەتىپ جارىلىپ كەتتى. ورتا ءجۇز نامىستاندى. ورتا ءجۇز نامىستانعان سوڭ، ابىلاي اۋىپ كەتتى قاشىپ. ارعىن، نايمان بولىپ ابىلايدى قۋدى. باسى قازىبەك بوپ قۋدى، ءۇش كوشكەنشە قۋدى. ابىلايدىڭ قاتىنى ايتتى:
— ابىلاي حان، دانەمە ءبىلدىڭىز بە؟
— نە بىلەيىن؟
— ءبىزدى قۋدى قازىبەك. قازىبەكتىڭ ءۇش ويى بار، — دەيدى. — قازىبەك مەنى السا قايتەر ەدى، ايتپەسە سەنىڭ باسىڭدى السا قايتەر ەدى، ايتپەسە اسۋلى قارا قازاندى السا قايتەر ەدى؟
قارا قازاندى اسۋلى تاستاپ كەتىپتى. كوتىنەن قازىبەك كەلىپتى، قازاننىڭ قاسىنا كەلىپ تۇرىپتى، نايزانى شانىشتى.
— ا، جۇرت، — دەيدى، — ابىلاي تەك جاراتقان كىسى ەمەس. ۇيدەن شىققاندا، ءۇش ويىم بار ەدى: «ابىلايدىڭ باسىن كەسسەم، قايتامىن!» دەگەن ويىم بار ەدى. «بولماسا ابىلايدىڭ قاتىنىن الىپ قايتامىن» دەپ ەدىم. «بولماسا قارا قازانىن الىپ قايتامىن» دەپ ەدىم.
قازاندى الدى دا قايتتى. سول قازاندى قازىبەك ءوزى استى، ونان سوڭ بەكبولات استى، ونان سوڭ تىلەنشى استى. سونان سوڭ شاما تورە، ابىلايدىڭ قالماق قاتىنىنىڭ بالاسى قارا نارعا قالى كىلەم جاۋىپ:
— بابامنىڭ قازانىن مەن الامىن، — دەپ تىلەنشىگە كەلىپ ءتۇستى. قازانىن شاما الىپتى.