InfoHub Logo

ابىلاي حان 12 جاسىندا قاسىندا ورازالىق دەگەن سارت بار ەكەن. تۇركىستان شاھارىنا كەلىپ ابىلمامبەت پاتشاعا كەلىپ قىزمەت قىلادى. وندا ورنىعىپ تۇرا الماي، ۇلى ءجۇز ءۇيسىن تولە ءبيدىڭ تۇيەسىن باعادى. وندا دا بايىرلاپ تۇرا الماي، سارىارقاعا شىعىپ اتىعاي-قاراۋىلدىڭ ىشىنە كەلىپ، داۋلەتكەلدى بايدىڭ تۇيەسىن باعىپتى.

— اتىڭ كىم؟ — دەپ سۇراعاندا،

— اتىم — سابالاق، — دەيدى ەكەن.

بايبىشەسىنە ايتىپتى:

— وزگە مالشىداي كورمەي، مۇنى كۇتە گور! وسى سابالاق انىق سارت ەمەس، اناۋ ورازالىق سارت بولسا، بولار، كوزى الاقانداي، تابانى تۇيەنىڭ تابانىنداي جاپ-جالپاق، كوزىنە نە كورىنسە سونى ىشىپ-جەپ، اۋزىنان سۋى اعىپ، ەسسىز-تۇسسىز بولىپ وتىرا بەرەدى. مىناۋ سابالاقتىڭ ەش نارسەمەن ءىسى جوق، ويلاعانى اقىل-وي، ەزۋ تارتىپ كۇلمەيدى. قاباعىن شىتىپ كەلمەيدى. التى كۇن، التى ءتۇن اش جۇرسە دە، ءوز قولىمەن قويىپ اس ىشپەيدى. جارتى اياق اس ىشسە، سارقىتىن كىسىگە بەرمەي كوڭىلى كونشىمەيدى. جەرگە ءبىر وتىرمايدى. دانەمە تابىلماسا، ەن دالادا كيىمىن شەشىپ استىنا سالىپ وتىرادى. ۇيىقتاپ جاتقاندا ءۇستى جاپ-جارىق بولىپ تۇرادى. سىيلاپ ۇستاي گور، قاسيەتى بولىپ، ءبىر نارسەگە ۇشىراپ قالىپ جۇرمەيىك، — دەيدى ەكەن.

سول ۋاقىتتا قازاقتىڭ جىلقىسىن ءتۇپ كوتەرە قارا قالماق حانى سىبان دەگەن جاۋ الىپتى. قازاق ەلىنىڭ باتىرلارى تۇگەل اتتاندى. قاراكەرەي قابانباي، قانجىعالى بوگەمباي، قاز داۋىستى قازىبەك، شاقشاق ۇلى جانىبەك، كوكجارلى كوكجال باراق، شانىشقىلى بەردىقوجا، سىرىم مالايسارى، كەرەي ۋاقتان سارى، بايان ءبارى اتتانىپ قالماققا بارسا، قالماق شەپ قۇرىپ، اينالاسىن قورعان قىلىپ، شەپتىڭ اينالاسىنا جايناتىپ جاساۋ توگىپ، قىز-كەلىنشەك قويىپ، قازاقتىڭ باتىرلارى جاساۋعا قىزىعىپ شاپسا، ار جاعىنداعى بۇعىپ جاتقان مەرگەندەر اتىپ تاستاي بەرىپتى. قالماق قازاققا الدىرماپتى. نەشە كۇن قامالىپ جاتسا دا، قالماقتان جىلقىسىن ايىرا الماي، سالى سۋعا كەتىپ، قايتپاقشى بولىپتى.

سوندا جىلقىنىڭ سوڭىنان قالماقتى بىرگە قۋىسقان سابالاق تا بار ەكەن. قازاقتىڭ قايتۋىنا كوزى جەتكەن سوڭ، كوپتەن وڭاشا شىعىپ اتىنان ءتۇسىپ، شۇبەرەك بەلبەۋىن قۇرىعىنىڭ باسىنا بايلاپ تۋ قىلىپ، قالماقتىڭ قامالىنا «ابىلاي، ابىلاي!» دەپ ايعايلاپ جالعىز بارىپ كىرىپ كەتىپتى دەيدى. كىرگەن جەرىن ەسىك، شىققان جەرىن تەسىك قىلىپ جاپادان جالعىز قالماقتىڭ قامالىن بۇزىپ تاستاعان سوڭ، قازاقتىڭ باتىرلارى تۇس -تۇستان كىرىپ كەتتى. قالماقتى جەسىر-جەبىر قىلىپ شاۋىپ، شانشىپ، تالاپ، شاشەتەگىنەن ولجاعا قارق بولىپ قايتىسىپتى.

جاۋدى جەڭىپ كوڭىلدەرى تىنعان سوڭ، ارعىن، نايماننىڭ باتىرلارى:

— كەشە بىزدەن ايتىلماعان ءارۋاق، شاقىرىلماعان ۇران قالعان جوق. ءبارى دە دانەمەگە جارمادى. ءوزى جالعىز بولسا دا، بارىمىزدەن باق-تالايى جوعارى، ءارۋاعى كۇشتى ەكەن. بۇرىنعىنىڭ ءسوزى بار ەدى «قوزى اسىعى دەمە، قولايىڭا جاقسا، ساقا قوي» دەگەن، وسىنى حان كوتەرەيىك، — دەپ اتىعاي-قاراۋىلدىڭ ورتاسىنا الىپ كەلىپ، اق وتاۋ كوتەرىپ، التى قاتىن الىپ بەرىپ، اق كيگىزگە سالىپ حان كوتەرگەن ەكەن.

---