InfoHub Logo

جاناربەكوۆا ايزەرە رۋسلانوۆنا

قازىرگى كەزەڭدەگى شيەلەنىسىپ وتىرعان ەكولوگيالىق ماسەلەلەرگە بايلانىستى تابيعي ورتانىڭ ساپاسىن جاقسارتۋ ەڭ وزەكتى تاقىرىپتاردىڭ ءبىرى بولىپ وتىر. تابيعات رەسۋرستارىن بارىنشا پايدالانۋ ونىڭ قورلارىن ازايتۋمەن قاتار، ساپالىق كۇيىن دە ناشارلاتا ءتۇستى. ونەرپكاسىپتىڭ قارقىندى دامۋى مەن ادامنىڭ ىس-ارەكەتىنىڭ ناتيجەسىندە ادامنىڭ قورشاعان ورتانىڭ تەپە-تەڭدىگى بۇزىلۋدا. تابيعاتقا قاتتى، سۇيىق، سينتەتيكالىق، گاز كۇيىندەگى زاتتار شىعارىلىپ، سۋ، اۋا، توپىراق ساپاسىن تومەندەتتى. زياندى زاتتتاردىڭ ادام تىرشىلىگىنە قاجەتتى ازىق-تۇلىكتەردىڭ قۇرامىندا مولشەردەن تىس كوپ بولۋىنىڭ سالدارىنان ادام مەن تابيعات زارداپ شەگۋدە. ادام ورگانيزمىنە تۇسكەن ۋلى زاتتاردىڭ از مولشەرىنىڭ ءوزى ادامناڭ باسىن اينالدىرىپ، قۇسترىرىپ، ەسىنەن تاندىرادى. ال، ورگانيزمگە وسىنداي زياندى زاتتاردىڭ شەكتەن تىس مولشەرى تۇسسە تىرشىلىگىن جويۋى ابدەن مۇمكىن. ادامدار وسىنداي جاعىمسىز سالداردان وڭاي قۇتىلۋ ءۇشىن وزىنە جانە اينالاسىنا قامقورلىق تانىتا ءبىلۋى كەرەك. قورشاعان ورتانى لاستاماي، قوقىسىن وزىنەن سوڭ تازالاپ جۇرسە، كوبىرەك سەنبىلىكتەر وتكىزىپ، كوگالداندىرۋ جۇرگىزسە، ورتا ەداۋىر تازارىپ قالادى. سونىمەن قاتار ادامنىڭ ءوز دەنساۋلىعى ءۇشىن جاسايتىن مىندەتتەمەلەرى بار.

بىرىنشىدەن:ونەركاسىپ، زاۋىت، جىلۋ قازاندىقتارى، اۆتوكولىكتەر ۇشاقتار جۇمىس ىستەگەندە حيميالىق زياندى زاتتار ءبولىپ شىعادى. ولار قاتتى، سۇيىق، گاز تۇرىندە بولۋى مۇمكىن. سوندىقتان وزەن، كول سۋىن قايناتپۆاي ىشۋگە، جەمىس-جەيدەكتى جۋماي جەۋگە بولمايدى.

ەكىنشىدەن:تەك تابيعي زاتتار قولدانۋ. مىسال رەتىندە كىشكەنتاي پولديەتيلەنەدى الىپ قاراساق، مۇنى كادەگە جاراتۋ يادرولىق قارۋدىڭ قاسىندا تۇككە تۇرعىسىز بولىپ كورىنەدى. الايدا، ونى ورتەۋگە بولمايدى، ويتكەنى ودان اتموسفەراعا شىعاتىن زياندى ءيىس حيميالىق قارۋدان كەم ەمەس. ورتەۋ كەزىندە پوليەتيلەننەن شىعاتىن 80 كگ سالماقتاعى ەر ازامات بىردەن ءولىم قۇشادى. پوليەتيلەن قالدىقتارىن كومۋگە بولمايدى. ولار جەرگە ىدىراماي، مىڭجىلدىقتار بويى قالا بەرەدى.

ۇشىنشىدەن:زياندى ارەكەتتەردەن اۋلاق بولۋ. ۋلى زاتتاردىڭ قاتارىنا تەمەكى مەن ەسىرتكى دە جاتادى. تەمەكىنى ءجيى تارتۋ وكپە مەن قولقانىڭ سوزىلمالى اۋرۋىنا، وكپە جولدارىنىڭ قاتەرلى ىسىك اۋرۋلارىنا اكەلىپ سوعادى. ەسىرتكى زاتتىر دا قالقا مەن وكپەنىڭ قاتەرلى ىسىك اۋرۋلارىن تۋعىزادى.

مىنە وسىلايشا كوزىمىزگە قاراپايىم بولىپ، بىلىنبەيتىن، بايقالمايتىن نارسەلەر تەك ادام اعزاسىن عانا ەمەس، جۇتىپ وتىرعان اۋامىزعى دەيىن ۋلايدى. ءسويتىپ، ءبىز اعزامىزعا قانداي زيان كەلىپ جاتقانىن بىلمەيمىز. مۇنداي زياندىقتار بولاشاقتا ادامزات بالاسىنىڭ جوعالىپ كەتۋىنە دە اكەلۋى مۇمكىن. سوندىقتان دا ءار ادام ءوزى ءۇشىن، ءوز دەنساۋلىعى ءۇشىن نەمەسە بولاشاق ۇرپاقتارى ءۇشىن ويلانىپ ارەكەت ەتۋى كەرەك!

---