InfoHub Logo

قازىرگى 21 عاسىر ۋاقىتىندا الەمدەگى ەڭ وزەكتى تاقىرىبتاردىڭ ءبىرى ءدىن بولىپ وتىر. ءدىن تەك وسى زاماندا عانا ەمەس، ادامزات ساناسى دامىعاننان باستاپ ءوز وزەكتىلىگىن جوعالتقان جوق. الەمدەگى ءتۇرلى كونفەسسيالاردىڭ بەيبىتشىلىكپەن دوستاستىقتا ءومىر ءسۇرىپ، بىرگە دامۋى ءار مەملەكەتكە وڭ اسەر بەرەتىنى ءسوزسىز.

قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءوز كەزەگىندە ءبىر اسپان استىندا قانشاما ءدىن وكىلدەرىمەن، 18 كونفەسسيانى بىرلىكتە ۇستاپ وتىرعان مەملەكەتتەر قاتارىندا دەپ تولىق سەنىممەن ايتا الامىز. قازىرگى ۋاقىتتاعى قالىپتاسقان جۇيە مەملەكەتىمىزدە ءارقاشاندا بولعان جوق. تاۋەلسىزدىگىن العان جاس مەملەكەت بولعان سوڭ، باستاپقى ۋاقىتتا ءدىن ماسەلەسى شيەلەنىسكەن شەشىمىن تابۋ كەرەك ماسەلەلەر قاتارىندا بولدى. ءدىنتانۋلىق پەن ءدىني ءبىلىمنىڭ جوقتىعى، مامان كادرلارىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگى مەن تاجىربيەسىزدىگى ەل ىشىندەگى ءدىن ماسەلەلەرىنە كەرى اسەرىن تيگىزىپ، وسى سالانى دامىتۋعا سەپتىگىن تيگىزدى. العاشىندا ەل ىشىندە تولىپ كەتكەن دەسترۋكتيۆتى اعىمدار، وسى سالاداعى السىزدىكتى پايدالانىپ قانشاما ازاماتتاردى تەرىس جولعا ءتۇسىرىپ، حالىق اراسىنا ارانداتۋشىلىقتار جاساپ وتىردى. ءبىراق مەملەكەت قاۋىپسىزدىگىڭ قامتاماسىز ەتەتىن جاۋاپتى تۇلعالار، بۇل پروبلەمالاردى دەر كەزىندە قولعا الىپ شەشىمىن تاپتى. ال قازىرگى كەزدە ەلدەگى ءدىن ماسەلەسى باقىلاۋدا ۇستاپ تۇرا الاتىنداي دەڭگەيگە جەتتى دەپ ويلايمىن.

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قولدانىستاعى كونستيتۋسياسىنىڭ 22-بابىندا «ءار ازاماتتىڭ ار-وجدان بوستاندىعىنا قۇقىعى بار».  بۇل ازاماتتاردىڭ كەز كەلگەن ءدىندى ۇستانۋ، كونفەسسياسىن وزگەرتۋ جانە ءدىني ءبىلىم الۋ قۇقىعىن بىلدىرەدى.ار-وجدان بوستاندىعىنىڭ نەگىزى قوعامدا تولەرانتتىلىق مادەنيەتىن قالىپتاستىرادى، بۇل جايتسىز مەملەكەت ىشىندەگى ءدىن وكىلدەرىنىڭ قوعامدا بىرلىك پەن سىيلاستىقتا ءومىر ءسۇرۋى وتە قيىن. 

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اۋماعىندا ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىندە يسلام، حريستيان، بۋدديزم، يۋدايزم سياقتى نەگىزگى ءدىني اعىمداردىڭ بارلىعى بەيبىت ءومىر ءسۇرىپ جاتىر. ءبىراق ءداستۇرلى ەمەس ءدىني ۇيىمدار دا بار.قازاقستانداعى 70% ۇستاناتىن ءدىن بۇل يسلام بولىپ وتىر. ەلدەگى مۇسىلماندار قاۋىمى ارتۋ ۇستىندە، سونىمەن بىرگە سولاقاي تۇسىنىكتەگى اعىمداردا جايلاپ كەتتى. حالىقتىڭ ءبىرشاما وكىلى ءالى ءدىني ساۋاتسىز بولىپ كەلەدى سوڭدىقتاندا تەرىس جولعا ىلەسىپ كەتىپ جاتىر. بۇل جايتتاردىڭ بارلىعى ءار ازاماتتىن، مەملەكەتتىن مويىنىندا تۇرعان پروبلەمالاردىن ءبىرى. يسلام دىنىنەن كەيىنگى ۇستانۋشىلار سانى بويىنشا ورنىققان دىندەردىن ءبىرى حريستيان دىنىندەگى پروۆاسلاۆتىق باعىت. وسى ەكى ءدىن اراسىنداعى قالىپتاسقان دوستاستىق مەملەكەتتەگى دىندەر اراسىنداعى سىيلاستىقتى ق كورىنىسى. ەلىمىزدەگى 18 كونفەسسيانىڭ ىشىنە كىرەتىن بارلىق ءدىني ۇيىمدار مەملەكەت باقىلاۋىندا بولىپ، ساياسات پەن مەملەكەت جۇمىسىنا ارالاسپاي زاڭ جۇزىندە ءومىر ءسۇرۋى قازاقتانداعى زايىرلىقتى ساقتاپ قالاتىن ۇستانىم بولىپ كەلەدى. ءارقاشاندا ءتۇرلى ەتنيكالىق جانە كونفەسسيالىق تەكتەس ازاماتتار ءتاتۋ-تاتتى، ءومىر ءسۇرىپ جاتقان كوپۇلتتى مەملەكەت بولدى جانە بولىپ قالا بەرمەك. ويتكەنى، بىرلىك – قازاق حالقىنىڭ ەڭ جوعارى قۇندىلىعى.

بۇگىنگى تاڭدا قازاقستان بارلىق ءدىني اعىمدارعا سىيلى ۇستانىم ۇستانۋعا تىرىسادى جانە ولار ءوز كەزەگىندە قۇندىلىقتاردى ساقتاۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن ايتا وتىرىپ، قوعامنىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسۋدا. ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىز ءار ءتۇرلى كونفەسسيالارعا ءوز دامۋ جولىن تاڭداۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن زايىرلى مەملەكەت بولىپ قالا بەرمەك.

مامييەۆا ارنا ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ

ءدىنتانۋ ماماندىعىنىڭ ستۋدەنتى. جەتەكشىسى قازۇۋ، Phd اعا وقىتۋشى مۇقان ن.

---