InfoHub Logo

جوعارى تەمپەراتۋرانىڭ، اسىرەسە ونىڭ جوعارى ىلعالدىلىقپەن ۇيلەسىمدى اسەرى اعزادا ەداۋىر جىلۋدىڭ جيناقتالۋىنا جانە اعزانىڭ شەكتىك دەڭگەيدەن اساتىن قاتتى قىزۋى گيپەرتەرمياعا — دەنە تەمپەراتۋراسىنىڭ 38-39°س-قا دەيىن كوتەرىلۋىنە اكەپ سوعۋى مۇمكىن. گيپەرتەرميا كەزىندە جىلۋلىق سوققىنىڭ سالدارىنان باستىڭ اۋىرۋى، اينالۋى، جالپى السىزدىك، ءتۇستى اجىراتا الماۋ، اۋىزدىڭ قۇرعاۋى، جۇرەك اينۋ، قۇسۋ، قاتتى تەرلەۋ بايقالادى. تىنىس الۋ مەن تامىردىڭ سوعۋى جيىلەيدى، قاندا ازوت پەن ءسۇت قىشقىلىنىڭ مولشەرى ارتادى. بۇل رەتتە بوزارۋ، كوگەرۋ بايقالادى، قاراشىقتار كەڭەيەدى، كەيدە قالشىلداۋ، ەستەن تانۋ تۋىندايدى.

قاتتى قىزۋ بەلگىلەرى پايدا بولعان كەزدە سالقىن، جاقسى جەلدەتىلەتىن ءۇي-جايعا (ورىنعا)، كولەڭكەگە كوشۋ قاجەت. ودان كەيىن بولمە تەمپەراتۋراسىنداعى سۋلى ماتامەن ءسۇرتىنۋ جانە سۋ نەمەسە سالقىن شاي ءىشىۋ كەرەك. ەستەن تانۋ كەزىندە ءبىرىنشى كەزەكتە زارداپ شەگۋشىنى دەنەسىن قىساتىن كيىمنەن بوساتۋ، باسىن كوتەرىڭكىرەپ جاتقىزۋ جانە ەركىن تىنىس الۋىن قامتاماسىز ەتۋ، بەتى مەن كەۋدەسىنە سۋىق سۋ بۇركۋ، جەلكەسىنە جانە جۇرەك تۇسىنا سۋىق كومپرەسس قويۋ كەرەك. تىنىس الۋدى قوزدىرۋ ءۇشىن ءمۇساتىر ءسپيرتىن يىسكەتكەن دۇرىس. كورسەتكىشتەر بويىنشا جاساندى تىنىس الدىرۋ، جۇرەككە تىكەلەي ەمەس ماسساج جاساۋ مەن اۋرۋحاناعا جاتقىزۋ ارەكەتتەرى جۇرگىزىلۋى مۇمكىن.

تومەنگى تەمپەراتۋرا، اۋانىڭ اسا قوزعالعىشتىعى مەن ىلعالدىلىعى سالقىنداۋدىڭ، ءتىپتى اعزانىڭ قاتتى سالقىنداۋى — گيپوتەرميانىڭ سەبەبى بولۋى مۇمكىن. قالىپتى سۋىقتىڭ اسەر ەتۋىنىڭ باستاپقى كەزەڭىندە تىنىس الۋ جيىلىگىنىڭ ازايۋى، دەم الۋ كولەمىنىڭ ارتۋى بايقالادى. سۋىق ۇزاق ۋاقىت اسەر ەتكەن كەزدە، دەم الۋ كولەمىنىڭ جيىلىگى ارتادى، تىنىس الۋ ىرعاعى، كومىرسۋلىق الماسۋ وزگەرەدى. تەمپەراتۋرا 1°س-قا تومەندەگەن كەزدە الماسۋ ۇدەرىستەرىنىڭ ءوسۋى 10%-دى قۇرايدى، ال قارقىندى سۋۋ كەزىندە ول نەگىزگى الماسۋ دەڭگەيىمەن سالىستىرعاندا 3 ەسەگە ءوسۋى مۇمكىن. بۇلشىق ەت ءدىرىلىنىڭ پاي دا بولۋى ءبىرقاتار ۋاقىت بويى ىشكى ورگاندار تەمپەراتۋراسىنىڭ تومەندەۋىن كىدىرتۋى مۇمكىن، سەبەبى سىرتقى قىزمەت ىسكە اسپاعاندىقتان بارلىق ەنەرگيا ىشكى جىلۋعا اينالادى. تومەنگى تەمپەراتۋرالار ناتيجەسى سۋىقتىق جاراقاتتار بولىپ تابىلادى. سوندىقتان قاتتى سۋۋ بەلگىلەرى (قالشىلداۋ، بۇلشىق ەت ءدىرىلى، تەرى جابىندارىنىڭ كوگەرۋى، بۇلشىق ەتتەردىڭ سىرەسىپ قاتىپ قالۋى) پايدا بولعان كەزدە قارقىندى دەنە جاتتىعۋلارىن جاساۋ قاجەت. دەنەنى سپيرتكە نەمەسە اراققا مالىنعان ماقتا ماتامەن قىزارعانعا دەيىن ءسۇرتۋ، ءتاتتى ىستىق شاي ءىشۋ جانە جىلى كيىم كيگەن دۇرىس. نەعۇرلىم قاتتى توڭۋ كەزىندە تەمپەراتۋراسى بولمە تەمپەراتۋراسىنان +37°-قا دەيىن بىرتىندەپ ارتتىرىلاتىن دۋش نەمەسە ۆاننا قابىلداۋ قاجەت. كومەك كورسەتۋ كەزىندە بارىنەن بۇرىن جۇرەك، باۋىر تۇسىن، سونداي-اق باستى، اسىرەسە جەلكە مەن مويىندى جىلىتۋعا نازار اۋدارعان ءجون. وكپەنىڭ قابىنۋىنان ساقتانۋ ءۇشىن دارىگەردىڭ تاعايىنداۋى بويىنشا انتيبيوتيكتەر قابىلداعان دۇرىس.

ءۇسۋ، ۇسىك شالۋ — ىزعار نەمەسە تومەنگى تەمپەراتۋرانىڭ اعزاعا جەرگىلىكتى اسەر ەتۋى. ەگەر سۋىقتىڭ اسەر ەتۋى دەنەنىڭ جالپى تەمپەراتۋراسىنىڭ تومەندەۋىمەن قاتار جۇرسە، وندا اعزانىڭ قاتىپ قالۋى مۇمكىن. ءۇسۋ كەزىندە دەنەنىڭ زاقىمدانعان جەرىندە شامالى اۋىرسىنۋ، شانشۋ مەن اشۋ بايقالادى. بۇدان كەيىن بۇل سەزىنۋلەر جوعالادى دا، جانسىزدانۋ پايدا بولادى. تەرى بوزارادى نەمەسە كوكشىل رەڭككە يە بولادى.

تىندەردىڭ زاقىمدانۋ تەرەڭدىگىنە قاراي ءۇسۋدىڭ ءتورت دارەجەسىن اجىراتادى (33-سۋرەت): جەڭىل (I)، ورتاشا (II)، اۋىر (III) جانە وتە اۋىر (IV).

ءۇسۋدىڭ باستاپقى بەلگىلەرى كەزىندە دەنەنىڭ ۇسىگەن جەرلەرىن قولمەن نەمەسە جۇمساق ماتامەن جاقسىلاپ ۋقالاۋ، ونىمەن ءبىر مەزگىلدە ساۋساقتاردى، تاباندى، بىلەزىكتى بەلسەندى قيمىلدارعا كەلتىرۋ كەرەك. ەگەر مۇمكىندىك بار بولسا، وندا اياق-قولدىڭ ۇسىگەن جەرلەرىن بولمە تەمپەراتۋراسىنداعى (+18؛ +20°س) جىلى سۋعا سالۋ جانە ونى بىرتىندەپ ىستىق سۋ قوسا وتىرىپ +37°س-ڭا دەيىن جەتكىزۋ، ونىمەن ءبىر مەزگىلدە اياق پەن قولدى ابايلاپ ۋقالاۋ كەرەك. تەرىنىڭ قالىپتى ءتۇسىنىڭ وزگەرۋى ۇسىگەن جەردە قان اينالىسىنىڭ قالپىنا كەلگەندىگىنىڭ بەلگىسى بولىپ تابىلادى. جىلىتىپ العاننان كەيىن تەرىنى سپيرتپەن ءسۇرتۋ جانە تازا تاڭعىش تاڭۋ كەرەك.

زارداپ شەگۋشى تىندەرىندە وزگەرىستەر (تەرىدەگى كۇلدىرەۋىكتەر، جانسىزدانۋ ۋچاسكەلەرى) بولعان جاعدايلاردا زاقىمدانعان جەرلەردى سپيرتپەن سۇرتەدى جانە ولارعا تازا تاڭعىش تاڭادى. ءۇسۋدىڭ كەز كەلگەن دارەجەسىندە تەرىنىڭ زاقىمدانعان جەرلەرىن قارمەن ۇيكەلەۋگە بولمايدى.

جالپى توڭۋ دەنە تەمپەراتۋراسىنىڭ ايتارلىقتاي تومەندەۋىمەن قاتار جۇرەدى. السىزدىك پايدا بولادى، سويلەۋ مەن قوزعالىس باياۋلايدى. مۇنداي كۇيدەگى ادام، ادەتتە، ۇيىقتاپ كەتەدى جانە ەسىنەن تانادى. دەنە تەمپەراتۋراسى تومەندەۋىنەن تىنىس الۋ مەن جۇرەك قىزمەتى باستاپقىدا السىرەي باستايدى، ال سودان كەيىن بىرتىندەپ توقتايدى. زارداپ شەگۋشىنى قۇتقارۋ ءۇشىن ونى دەرەۋ جىلى ءۇي-جايعا جەتكىزۋ جانە دەنەنى ابايلاپ ۋقالاي وتىرىپ جىلىتۋ شارالارىن قابىلداۋ قاجەت. ءتاتتى، ىستىق سۋسىندار بەرىلەدى. مۇمكىندىك بولسا، سۋ تەمپەراتۋراسى +36؛ +37°س بولاتىن جىلى ۆاننا دا پايدالى بولادى. ءسپيرتتى ىشىمدىكتەر بەرۋگە بولمايدى، ولار زارداپ شەگۋشىگە ۇلكەن زيان كەلتىرۋى مۇمكىن. ەسىنەن تانعان، تىنىس الۋى سيرەگەن، تامىر سوعۋى جوق بولعان كەزدە جان ساقتاۋ شارالارىن جۇرگىزۋ قاجەت.

---