- 05 ناۋ. 2024 04:43
- 569
اكە - ءقادىرى
اكە - ءقادىرى
ءار وتباسى - جەكە مەملەكەت. بۇل كىشكەنتاي مەملەكەتتىڭ ىرگەتاسىن قالاۋشى، ونى باسقارۋشى، وتاعاسى - اكە. وتباسىنىڭ رۋحاني، ماتەريالدىق جاعىنان قۇلدىراماي، مىقتى بولۋى اكەگە بايلانىستى دەپ بىلەمىن. ۇلى كۇش پەن سابىرلىقتىڭ يەسى بولىپ تابىلاتىن اكە دەمەۋ بولسا، انا - ەرەكشە مەيىرىمدىلىك پەن ماحابباتتىڭ كوزى.
قازاق حالقىمىزدا اكەنىڭ ءرولى ءبىز ءۇشىن ءاردايىم ءبىر نۇسقادا دارىپتەلىپ كەلەدى. ول نۇسقامىز ءبارىمىز بىلەتىن “وتباسى تىرەگى، اسىراۋشىسى مەن تاربيە تۇعىرى”. دەگەنمەندە، وسى دارىپتەۋ مەن ماداقتاۋ قازىرگى كۇننىڭ اششىدا بولسىن شىندىعىمەن قانشالىقتى تۇسپا - تۇس كەلەدى؟ بالا تاربيەسىنىڭ جاۋاپكەرشىلگى، اكە موينىنداعى پارىزى. ال، وسى پارىز بەن جاۋاپكەرشىلىك كەي كەزدەردە ءوز دەڭگەيىندە اتقارىلماي قالىپ جاتقانى بىزگە بەلگىلى. سايكەسىنشە بۇنىڭ ءبارى بالا ومىرىنە زاردابىن عانا تيگىزەدى.
“وتباسى قۇندىلىعى - اكە قۇندىلىعى” بۇل تىركەستەندە ءجاي ءوتىپ كەتۋ جاراماس. جاۋاپسىز اكەلەردىڭ بار ەكەنى راس، ايتسەدە دەمەۋشى اكە، اقىلشى، بالا تىرەگى بولىپ وتباسىنا باقىت پەن جايلى ءومىر سىيلاپ، قامتاماسىز ەتىپ وتىرعان اكەلەردە جەتەرلىك، بۇنداي اكەلەر سانى كوپ بولعاي…
اكە وسيەتى مەن ءتالىم تاربيەسىنىڭ ماڭىزى ماڭىزى ەرەكشە. قانشا دەگەنمەن جۇرەگى جۇمساق انالارىمىز كەيدە تىم ەركەلەتىپ جىبەرگەندە، اكەنىڭ سالماقتى ءسوزى اۋاداي قاجەت بولىپ تۇرادى. وسى ساتتە سوناۋ سوعىس جىلدارىندا ەل الدىندا ەرلىك جاساعان باتىر اكەلەرىمىزدى ەسكە العىم كەلەدى. سول ءبىر قيىن قىستاۋ سوعىس جىلدارى بالالار ءۇشىن وتە اۋىر بولعانى حاق. جاۋ الدىنا ەل ءۇشىن كۇرەسۋگە اتتانعان اكەلەرىمىزدىڭ تابىتپەن ورالعانى، ءتىپتى دەنە مۇردەسىنىڭ قايتا كەلمەگەنى دە باستان وتكىزدىك، شاراسىز انا، اكەسىز قالعان جەتىم بالالار. كوڭىلىم قۇلازىيدى، سول كۇننىڭ ءدامىن تاتپاعانىمىزعا قۋانامىن. تاۋەلسىز ەلدىڭ ساڭلاقتارى بۇل كۇيدى كەشپەسە، بۇل سەزىمدى سەزىنبەسە ەكەن دەيمىن.
اكە ءقادىرىن بىلگەن ادام بۇل ءومىردى ءماندى سۇرگەن ادام. اكە - قورعان، اكە - بيىك قامال، اكە قايمىعۋ مەن قالجىراۋدى بىلمەيتىن، جانىنىڭ اۋىرعانىن، جانارىنداعى ءمولدىر جاسىن كورسەتپەيتىن قۇپياعا تولى قازىنالى ساندىق. سول ساندىقتىڭ جانىن ءتۇسىنىپ، دەمەۋ بولۋ ءبىزدىڭ پارىز.
جازعان: امىربەك دينارا
ءار وتباسى - جەكە مەملەكەت. بۇل كىشكەنتاي مەملەكەتتىڭ ىرگەتاسىن قالاۋشى، ونى باسقارۋشى، وتاعاسى - اكە. وتباسىنىڭ رۋحاني، ماتەريالدىق جاعىنان قۇلدىراماي، مىقتى بولۋى اكەگە بايلانىستى دەپ بىلەمىن. ۇلى كۇش پەن سابىرلىقتىڭ يەسى بولىپ تابىلاتىن اكە دەمەۋ بولسا، انا - ەرەكشە مەيىرىمدىلىك پەن ماحابباتتىڭ كوزى.
قازاق حالقىمىزدا اكەنىڭ ءرولى ءبىز ءۇشىن ءاردايىم ءبىر نۇسقادا دارىپتەلىپ كەلەدى. ول نۇسقامىز ءبارىمىز بىلەتىن “وتباسى تىرەگى، اسىراۋشىسى مەن تاربيە تۇعىرى”. دەگەنمەندە، وسى دارىپتەۋ مەن ماداقتاۋ قازىرگى كۇننىڭ اششىدا بولسىن شىندىعىمەن قانشالىقتى تۇسپا - تۇس كەلەدى؟ بالا تاربيەسىنىڭ جاۋاپكەرشىلگى، اكە موينىنداعى پارىزى. ال، وسى پارىز بەن جاۋاپكەرشىلىك كەي كەزدەردە ءوز دەڭگەيىندە اتقارىلماي قالىپ جاتقانى بىزگە بەلگىلى. سايكەسىنشە بۇنىڭ ءبارى بالا ومىرىنە زاردابىن عانا تيگىزەدى.
“وتباسى قۇندىلىعى - اكە قۇندىلىعى” بۇل تىركەستەندە ءجاي ءوتىپ كەتۋ جاراماس. جاۋاپسىز اكەلەردىڭ بار ەكەنى راس، ايتسەدە دەمەۋشى اكە، اقىلشى، بالا تىرەگى بولىپ وتباسىنا باقىت پەن جايلى ءومىر سىيلاپ، قامتاماسىز ەتىپ وتىرعان اكەلەردە جەتەرلىك، بۇنداي اكەلەر سانى كوپ بولعاي…
اكە وسيەتى مەن ءتالىم تاربيەسىنىڭ ماڭىزى ماڭىزى ەرەكشە. قانشا دەگەنمەن جۇرەگى جۇمساق انالارىمىز كەيدە تىم ەركەلەتىپ جىبەرگەندە، اكەنىڭ سالماقتى ءسوزى اۋاداي قاجەت بولىپ تۇرادى. وسى ساتتە سوناۋ سوعىس جىلدارىندا ەل الدىندا ەرلىك جاساعان باتىر اكەلەرىمىزدى ەسكە العىم كەلەدى. سول ءبىر قيىن قىستاۋ سوعىس جىلدارى بالالار ءۇشىن وتە اۋىر بولعانى حاق. جاۋ الدىنا ەل ءۇشىن كۇرەسۋگە اتتانعان اكەلەرىمىزدىڭ تابىتپەن ورالعانى، ءتىپتى دەنە مۇردەسىنىڭ قايتا كەلمەگەنى دە باستان وتكىزدىك، شاراسىز انا، اكەسىز قالعان جەتىم بالالار. كوڭىلىم قۇلازىيدى، سول كۇننىڭ ءدامىن تاتپاعانىمىزعا قۋانامىن. تاۋەلسىز ەلدىڭ ساڭلاقتارى بۇل كۇيدى كەشپەسە، بۇل سەزىمدى سەزىنبەسە ەكەن دەيمىن.
اكە ءقادىرىن بىلگەن ادام بۇل ءومىردى ءماندى سۇرگەن ادام. اكە - قورعان، اكە - بيىك قامال، اكە قايمىعۋ مەن قالجىراۋدى بىلمەيتىن، جانىنىڭ اۋىرعانىن، جانارىنداعى ءمولدىر جاسىن كورسەتپەيتىن قۇپياعا تولى قازىنالى ساندىق. سول ساندىقتىڭ جانىن ءتۇسىنىپ، دەمەۋ بولۋ ءبىزدىڭ پارىز.
جازعان: امىربەك دينارا