InfoHub Logo

الاش ارىستارىنىڭ ءبىرى جاقىپ اقبايەۆتىڭ تۋعانىنا بيىل 146 جىل بولماق. ءوز زامانداستارىنىڭ الدى بولعان جاقىپ اقبايەۆ 1876 جىلى سەمەي وبلىسى، قارقارالى ۋەزىندە دۇنيەگە كەلگەن. ونىڭ ءومىربايانىنا قاتىستى بەلگىسىز تۇستارمەن قاتار ەرەكشە فاكتىلەردىڭ بار ەكەندىگى ءمالىم.

اتالعان مالىمەتتەرگە توقتالا كەتكەن ءجون:

1. جاقىپ اقبايەۆ قازاقتاردىڭ ىشىندەگى ەڭ العاش ماگيستر دارەجەسىن العان. نەگىزگى بىلىكتىلىگى قۇقىقتانۋ ەدى.

2. جاستايىنان ول زەرەك ءارى بىلىمگە قۇمار ەدى. جاقىپ اقبايەۆ قارقارالىداعى ينتەرناتپەن قوسا ومبى قالاسىنداعى گيمنازياسىندا ءبىلىمىن جەتىلدىرگەن. سانكت-پەتەربۋرگ ۋنيۆەرسيتەتى قابىرعاسىندا ءبىلىم الۋ بارىسىندا جان-جاقتىلىقتى باسشىلىققا العان. ۋنيۆەرسيتەت باسشىلىعىنان قوسىمشا لەكسيالاردى ءوتىنىپ سۇراعاندىعىنا دالەل بولاتىن ءوتىنىش حاتتار دا بار.

3. جاقىپ اقبايەۆتىڭ ديپلوم تاقىرىبى «قازاقتاردىڭ وتباسىلىق-نەكە قۇقىعى» تاقىرىبىندا بولدى.

4. دەموكرات بولعان ول ستۋدەنت كەزىنەن-اق پاتشانىڭ ساياساتىنىڭ ءالسىز تۇستارىن سىناپ، سول تاقىرىپتاردا بىرنەشە ماقالا جاريالايدى.

5. قىزمەتىن ومبى قالاسىنان باستاپ، اربيتراجدى سوت لاۋازىمىنا دەيىن جەتەدى.

6. 1905 جىلعى ساياسي وقيعالار بارىسىندا «قارقارالى پەتيسياسىن» قۇراستىرۋشىلاردىڭ ءبىرى بولدى.

7. ول باياناۋىل مەن كەرەكۋدە، ومبىدا دەمونستراسيالار مەن قوزعالىستاردىڭ باستاۋشىلاردىڭ قاتارىندا بولدى.پاتشا ساياساتىنىڭ قاتاڭ سىناۋشىلارىنىڭ ءبىرى بولا تۇرا، قاتتى قۋعىندالدى.

8. جاقىپ اقبايەۆ الاش كوسەمى ءاليحان بوكەيحانوۆتىڭ جاقىن دوستارىنىڭ ءبىرى. الاش پارتياسىنىڭ باستاۋىندا تۇرعان دارىندى تۇلعا.

9. 1920 جىلداردىڭ سوڭىنا قاراي زاڭسىز قۋدالانىپ، ءبىرقاتار الاش زيالىلارىمەن بىرگە ۆورونەجگە ايداۋعا جىبەرىلەدى. سول جاقتا قاتتى اۋرۋعا دۋشار بولادى.

10. جاقىپ اقبايەۆتىڭ ارعىنيا، نايمانيا، اسپازيا، اندرومەدا اتتى ۇلدارى مەن قىزدارى بولدى.

ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى نۇراتاي ايگۋل

---