انىقتاما
ءتۇس كەزى. بويشاڭ كەلگەن، سوم دەنەلى، تاقىر باستى، بادىراق كوز ۆولدىريەۆ دەيتىن الپاۋىت پالتوسىن شەشىپ، ماڭدايىنىڭ تەرىن جىبەك ورامالىمەن ءسۇرتتى دە، مەكەمەگە يمەنە، باتىلسىزداۋ كىردى. ونداعىلاردىڭ ءبارى دە سىرعىتىپ قاعاز جازىپ جاتىر ەكەن.
— ءبىر جۇمىستىڭ جايىن كىمنەن بىلۋىمە بولار ەكەن؟ - دەدى ول پودنوستاعى ستاقانداردى كوتەرىپ ءتور جاقتان كەلە جاتقان شۆەيسارعا. - وسىندا ءبىر ءىستىڭ جايىن ءبىلىپ، جۋرنالدان قاۋلىنىڭ كوشىرمەسىن الۋىم كەرەك ەدى.
— بىلاي قاراي. سوناۋ، تەرەزەنىڭ الدىندا وتىرعان ادامعا بارىڭىز! - شۆەيسار قولىنداعى پودنوسىمەن تەرەزە جاقتى نۇسقادى.
ۆولدىريەۆ تاماعىن ءبىر كەنەپ الىپ، تەرەزەگە قاراي بەتتەدى. ول جەردە، بوياۋ سۇزەك اۋرۋىنىڭ بەلگىسى سياقتانىپ تەڭبىلدەنگەن جاسىل ۇستەلدىڭ جانىندا، باسىندا ءتورت تۇلىم شاشى بار، سولپيعان ۇزىن مۇرىنىن بەزەۋ باسقان، ۇستىندە كونەتوز ءمۋنديرى بار ءبىر جاس جىگىت وتىر ەكەن. سورايعان تۇمسىعىن قاعازعا تىرەي ءۇڭىلىپ جازىپ وتىر. وڭ جاق تاناۋىن ماڭايلاپ ءبىر قارا شىبىن اينالشىقتاپ كەتپەي ءجۇر، سونى قۋعىسى كەلىپ ءالسىن-الى استىڭعى ەرىنىن ءبىر جاعىنا قاراي قيسايتا شىعارىپ تاناۋىنا ءۇرىپ قويادى، مۇنىسى وعان اسا ءبىر شۇعىل جۇمىسپەن وتىرعان ءتۇر بەرەدى.
— وسىندا... سىزدەن ءبىر جۇمىستىڭ انىعىن بىلۋىمە بولار ما ەكەن؟ - دەدى ۆولدىريەۆ قاسىنا بارىپ، - مەن ۆولدىريەۆپىن... سونىمەن قاتار، جۋرنالدان ەكىنشى ناۋرىزداعى قاۋلىنىڭ كوشىرمەسىن دە الۋىم كەرەك ەدى.
چينوۆنيك قالامىن سياعا باتىرىپ الدى دا، كوپ مالىنىپ كەتكەن جوق پا دەگەندەي، قالامىنىڭ ۇشىنا قارادى. سيا تامىپ كەتپەيتىنىنە كوزى جەتكەن سوڭ قايتا سىرعىتىپ جازا جونەلدى. ەرنىن تاعى دا شىعارا ءتۇسىپ ەدى، ءبىراق ەندى ۇرلەۋدىڭ كەرەگى بولماي قالدى، ويتكەنى شىبىن ونىڭ قۇلاعىنا بارىپ قونعان بولاتىن.
— وسىندا ءبىر ءىستىڭ انىعىن بىلۋىمە بولار ما ەكەن؟ - دەدى تاعى دا ۆولدىريەۆ ءبىر مينۋتتان كەيىن. - مەن ۆولدىريەۆ بولام، جەر يەسى...
— يۆان الەكسەيەۆيچ! - دەدى چينوۆنيك بەينە الدىندا ۆولدىريەۆ تۇرماعانداي، بەت الدى داۋىستاي سويلەپ، - يالىكوۆ كوپەس كەلسە ايتا سالشى، ارىزىنىڭ كوشىرمەسىن پوليسياعا كۋالاندىرسىن! مىڭ مارتەبە ايتقانمىن وزىنە!
— مەن كنياگينيا گۋگۋلينانىڭ مۇراگەرلەرىمەن داۋىم تۋرالى كەلىپ ەدىم، - دەدى ۆولدىريەۆ مىڭگىرلەپ. - وزىڭىزگە بەلگىلى جۇمىس قوي. مەنىڭ سوزىمە قۇلاق سالۋىڭىزدى قاتتى وتىنەر ەدىم.
ۆولدىريەۆكە ءالى دە نازار اۋدارماي وتىرعان چينوۆنيك، ەندى ەرنىنە قونعان شىبىندى ۇستاپ الىپ، بار زەيىنىن سوعان اۋدارىپ، ولاي-بۇلاي اۋدارا تەكسەرىپ قارادى دا، لاقتىرىپ تاستادى. الپاۋىت جوتەلىپ، تور كوز ورامالىن الىپ، ادەيى قاتتى ءسىڭبىردى. ءبىراق ونىڭ دا اسەرى تيمەدى. ايتقان سوزىنە ەشكىم قۇلاق اسپادى. تاعى دا ەكى مينۋتتاي ۋاقىت ءوتتى. ۆولدىريەۆ قالتاسىنان ءبىر سومدىق سارىقۇلاق الىپ، چينوۆنيكتىڭ الدىندا اشۋلى جاتقان كىتابىنىڭ ۇستىنە قويا سالدى. چينوۆنيك ماڭدايىن ءبىر تىرجيتتى دا، ويلى پىشىنمەن كىتاپتى وزىنە تارتىپ، جاۋىپ قويدى.
— بولماشى عانا ءبىر انىقتاما... مەن تەك كنياگينيا گۋگۋلينا مۇراگەرلەرىنىڭ قانداي دالەلدەرى بارىن عانا... ءسىزدى مازالاۋىما بولار ما ەكەن؟
ءوز ويىمەن وتىرعان چينوۆنيك ورنىنان تۇرىپ، بىردەڭە ىزدەپ شكافقا باردى. ءبىر مينۋتتان كەيىن ۇستەلىنە قايتا ورالىپ، تاعى دا كىتابىن قولىنا الدى: ونىڭ ۇستىندە ءبىر سومدىق قاعاز جاتىر ەدى.
— ءسىزدى ءبىر مينۋتكە عانا مازالايىن... ءبىر جۇمىستىڭ جايىن انىقتاۋىم كەرەك ەدى، بار بولعانى سول.
چينوۆنيك ونىڭ ايتقانىنا قۇلاق قويعان جوق؛ ءبىر قاعازدى كوشىرۋگە كىرىستى.
ۆولدىريەۆ بەتىن تىرجيتىپ، سىرعىتىپ قاعاز جازىپ جاتقانداردى تۇڭىلە ءبىر شولىپ ءوتتى.
"جازىپ جاتىر تۇگە! - دەپ ول ىشىنەن، كۇرسىنىپ قويىپ. - جازىپ جاتىر ءبارى دە، سايتان العىرلار!".
ول ۇستەلدەن كەيىن شەگىنىپ، دارمەنسىز كەيىپپەن بولمەنىڭ ورتا شەنىنە بارىپ تۇردى. تاعى دا ستاقاندارىن كوتەرىپ جانىنان ءوتىپ بارا جاتقان مۇنىڭ نە ىستەرىن بىلمەي تۇرعانىن تۇرىنەن اڭعارعان شۆەيسار جايمەن عانا:
— قالاي؟ ءبىلدىڭىز بە؟ - دەپ سۇرادى.
— سۇراپ ەم، ءبىراق سويلەسكىسى كەلمەيدى.
— ءسىز وعان ءۇش سوم بەرىڭىز... - دەپ سىبىرلادى شۆەيسار.
— ەكى سوم بەردىم.
— تاعى بەرىڭىز.
ۆولدىريەۆ ۇستەلدىڭ جانىنا قايتا باردى دا، اشىق جاتقان كىتاپتىڭ ۇستىنە كوكالا قاعازدى قويدى.
چينوۆنيك كىتاپتى تاعى دا وزىنە قاراي تارتىپ الىپ، اكتارا ءتۇستى دە، كەنەت كۇلىپ تۇرعان ادامدى ەندى عانا كوزى شالعانداي، ۆولدىريەۆكە بۇرىلدى. مۇرنى جىلتىراي قىزارىپ، ىرجيعان كەزىندە جيىرىلا قالدى.
— اح... ءسىزدىڭ قانداي شارۋاڭىز بار ەدى؟ - دەپ سۇرادى.
— وسىنداعى ءبىر جۇمىستىڭ جايىن انىقتايىن دەپ ەم... مەن ۆولدىريەۆ بولام.
— وتە جاقسى! گۋگۋلينانىڭ ءىسى بويىنشا عوي؟ وتە جاقسى! سونىمەن سىزگە، بىلايىنشا ايتقاندا، نە قاجەت ەدى؟
ۆولدىريەۆ ءوتىنىشىن ايتىپ بەردى.
چينوۆنيككە بەينە قۇيىن كوتەرگەندەي جان ءبىتتى. كەرەكتى انىقتاماسىن بەردى، قاۋلىنى دەرەۋ بىرەۋگە كوشىرتە باستادى، وتىنىشپەن كەلىپ تۇرعان كىسىگە ورىندىق اپەردى - وسىنىڭ ءبارىن ول كوزدى اشىپ-جۇمعانشا تىندىردى. ءتىپتى، كۇن رايىن ءسوز قىلىپ، ەگىن جايىندا سۇراستىردى. ۆولدىريەۆ كەتۋگە ىڭعايلانعاندا، ول ونى سىيلاعان بوپ جىلى جۇزبەن جىميىپ، ساتىدان تومەن شىعارىپ سالىپ، وتىنىشپەن كەلگەن كىسىلەردىڭ ءاردايىم اياعىن قۇشۋعا دايىن ەكەنىن بىلدىرگەن ىڭعاي كورسەتتى. چينوۆنيكتىڭ مۇنىسىنا ۆولدىريەۆتىڭ ءوزى قىسىلىپ، ونى ىشتەي كوتەرىلگەن ءبىر سەزىم بيلەپ، قالتاسىنان ءبىر سوم الدى دا، چينوۆنيككە بەردى. چينوۆنيك باسىن يە كۇلىپ، ءبىر سومدىقتى ءىلىپ الىپ قالتاسىنا سۇعىپ جىبەرگەندە، ءتىپتى، كوز ىلەسپەي قالدى.
الپاۋىت كوشەگە شىققان سوڭ توقتاپ، ورامالىمەن ماڭداي تەرىن ءسۇرتىپ جاتىپ ىشىنەن: "وي، جاراندار - اي..."، دەپ قويدى.
You Might Also Like
-
...پروفەسسور سادىقوۆ لابوراتورياعا قاباعى تۇكسيە كىردى. بۇرىن جۇرتپەن جايدارى سالەمدەسەتىن ول بۇگىن تەك باسىن يزەپ، ۇستىندەگى بولونيا پلاششىن شەشپەستەن ءوز كابينەتىنە وتە شىقتى. بيونيكالىق ميكروتولقى...
-
مەكتەپ كەزىنەن-اق كەي بالالاردىڭ وزگەلەرگە ۇقسامايتىنىن اڭعارۋعا بولادى. ءان، بەينەلەۋ، نەمەسە ماتەماتيكا ساباعى بولسىن ۇنەمى باسقالاردى باسىپ وزاتىن ءبىر وقۋشى بولادى. جانە وزات بولۋ ءۇشىن وعان ارتىق...
