InfoHub Logo

ءبىزدىڭ اۋىل ءوزى قىزىق اۋىل. ەگەر ءسىزدىڭ قۇدىرەت كۇشىڭىز بار بولىپ، ۋاقىت باعىتىن كەرى بۇرا بىلسەڭىز، وندا ءبىزدىڭ اۋىلدى ءقوجاناسىر جاساپ جاتقان ءداۋىر ەكەن دەر ەدىڭىز. اۋىلدىڭ كىرە بەرىسىندەگى پاجالۋيستا دەگەن ءسوز كوزىڭىزگە تۇسەدى. بۇل باياعىدا ىدراپ، سۇيەگى اق سوڭكەگە اينالعان كەڭەس وداعىنىڭ ءبىزدىڭ اۋىلعا قۇلاماستاي ەتىپ ورناتىپ كەتكەن التىن ەسكەرتكىشى ءتارىزدى، ءالى كۇنگە دەيىن ورنىنان قوزعالماي تۇر. ال كوشەسى قاراپايىم. بيلىكپەن قاتىسى بار ادامدار تۇراتىن كوشەدە، اياق قاعار اسىقتاي تاس جوق، تەپ-تەگىس داڭعىل. ال قاراپايىم حالىق ورنالاسقان كوشەلەر، سۋرەتتەۋى قيىن سۇرەڭسىز جاعدايدا. جولدىڭ شەتىندە اياق كيىم تىگىپ وتىرعان نەمەسە جەمىس-جيدەك ساتىپ وتىرعان، بولماسا نان تاۋىپ جەۋ ءۇشىن ادال ەڭبەگىمەن كۇنىن كورىپ وتىرعان جانداردى ءسىز ساۋاتسىز دەسەڭىز قاتەلەسەسىز. ولاردىڭ كوبىندە ۋنيۆەرسيتەت بىتىرگەن ديپلومدارى بار. ەندىگى جەردە سول ديپلوم جان باعۋعا جاراماعان سوڭ، ساندىقتىڭ تۇبىنە سالىپ قويعاندا، وزدەرى بازار جاعالاپ، وتباسىن اسىراپ جاتقاندار. ولار مىنا تيىپتەگى ادامداردان تىم ساۋاتتى. قالاي دەيسىز عوي، ويتكەنى اۋىلدىڭ بازار ورتالىعىندا شىلىم شەگۋگە تيىم سالىنعان. ءمۇبادا، ءسىز شىلىم شەگىپ جول ساقشىلارىنا ۇستالىپ قالدىڭىز دەلىك، ءسىزدى ۇستاعان ساقشى، اق پاراقتارىن الىپ شىعىپ، سىزگە ايىپ پۇل تولەۋگە بۇيىرادى. ول مەملەكەت زاڭى، پالەنشە باپ، تۇگەنشە تارماعىندا وسىلاي جازىلعان دەپ تۇسىندىرەدى. سول كەزدە ءسىز، قالتاڭىزدان مىڭ تەڭگەنى الىپ شىعىپ الگى ساقشىنىڭ قولىنداعى پاراقتاردىڭ ىشىنە تىعا قويساڭىز، باعاناعى مەملەكەت زاڭىن ايتىپ تۇرعان ساقشى ءسىز تولتىرعان پاراقتاردى قوقسىق ساندىققا لاقتىرا سالادى. مەملەكەتتىڭ پالەنشە بابى مەن تۇگەنشە بابى سيدىرىلعان زاڭىنىڭ قوقسىققا لاقتىرىلعانىن كورەسىز. ءسىز بەرگەن مىڭ تەڭگەنى جان-جاعىنا جالتاقتاي وتىرىپ قالتاسىنا سۇڭگىتەدى دە، سىزگە مىڭ قايتا العىس ايتىپ الگى ساقشى جونىنە كەتەدى. مەنىڭ ايتىپ تۇرعاندارىم اۋىلدا بولىپ تۇراتىن كۇندەلىكتى قىزىقتاردىڭ بىرەر سارانى عانا. ءبىراق ءبىزدىڭ بۇل اۋىلدا دا كەيدە ادام جانىن تىلگىلەيتىن مۇڭلى ۋاقيعالار بولىپ تۇرادى.

مەن بىردە مىناداي ۋاقيعاعا تاپ بولدىم. اۋىلدىڭ ءدال ورتاسىندا شاعىن اسحانا بار بولاتىن. ادەتتە، تۇسكى ۋاقىتتا اسحانا ادامعا لىق تولىپ كەتەدى عوي. ال بۇل اسحاناعا بەس ادام كىرسە ءسىز ادام كوپ ەكەن دەپ ەسەپتەي بەرىڭىز. ءتۇس ۋاعى بولعاندىقتان تاماق ىشكەلى وسى شاعىن اسحاناعا كىردىم. ادام قاراسى از. بۇرىشتاعى ۇستەلدە قىرىقتار شاماسىنا كەلگەن، سامايىن اق شالا باستاعان، جانارى سولعىن ءبىر ادام وتىر. ەرتە تۇسكەن اق پەن ديدارىنىڭ سولعىدىعىنان ءومىر تاۋقىمەتىن كوپ تارتقانى مەن مۇندالايدى. اسحانا ىشىندەگى ورتالىق بوس ورىندا تورت-بەس جاستارداعى قىز بالا ەشنارسەمەن ءىسى جوق ويناپ ءجۇر. الدىمداعى تاماق تىزىمدىگىن اقتاردىمدا وزىمە كەرەكتى تاماقتارعا تاپسىرىس بەردىم. بۇرىشتا وتىرعان ادام ويناپ جۇرگەن قىزدان كوزىن الار ەمەس. تەرەڭ ويعا شومىپ الدەنەنى ەسىنە العانداي كۇرسىندى دە قىزعا ءتىل قاتتى:

— اتىڭ كىم؟ كويلەگىڭ ادەمى ەكەن. ماعان بەرەسىڭ بە ۇيدەگى قىزىما اپارىپ بەرەيىن.

— اتىم سايرا. بۇل كويلەكتى تۋعان كۇنىمدە اكەم الىپ بەرىپ جىبەرگەن، سىزگە بەرە المايىمىن. قىزىڭىزدا كويلەك جوق بولسا ۇيدە ءبىر كويلەگىم بار سونى الىڭىز.

ول ادامنىڭ قىزدىڭ كويلەگىن العىسى كەلىپ تۇرماعانى بەلگىلى. ءبىراق، نە سەبەپتى قىزدى سوزگە تارتقانى مەنى قىزىقتىردى. ەكەۋىنىڭ اڭگىمەسىنە ارالاسپاسامدا زەر سالا تىڭداپ وتىردىم. وسى كەزدە ماعان داياشى كەلىنشەك تاماق اكەپ بەردى دە، قىزعا قاراپ: قىزىم، بۇل كىسىلەردىڭ مازاسىن الماي عوي، — دەدى دە ىشكى بولمەگە ەنىپ كەتتى.

— اكەڭ قايدا جۇمىس ىستەيدى؟

— بىلمەيمىن. انام اكەڭ الىس جەردە جۇمىس ىستەيدى دەگەن. مەن اكەمدى ءالى كورگەم جوق. ساعىنىپ ءجۇرمىن. تەك تۋعان كۇنىمدە كويلەك بەرىپ جىبەرەدى. مەن تۋعان كۇنىمدى اسىعا كۇتەم. كەيدە ءبىر جىلدا ەكى رەت تۋعان كۇنىم بولسا دەپ ارماندايمىن.

مەن قىزدىڭ سوزىنەن الدەنەندەي سىردىڭ ۇشىعىن اڭعارعانداي بولدىم. رياسىز بالا كوڭىل اكەسىن ساعىنادى. ال اكەسى قايدا؟ ەس بىلگەلى بالاسىنا كەلمەگەن اكەنىڭ سىرتتا جۇمىس ىستەپ ءجۇرۋى دە مۇمكىن ەمەس قوي.

بۇرىشتا وتىرعان ادام دا ءۇنسىز قالدى. ەندىگى اڭگىمەنى قىز باستاپ:

— ءسىز قىزىڭىزعا كويلەك الىپ بەرمەيسىزبە سوندا؟

— مەنىڭ قىزىم جوق. ءبىراق قىزىم بولسا دەپ ارماندايمىن.

— مەن وتىرىك ايتقانداردى جەك كورەم. ءقازىر قىزىما اپارىپ بەرەيىن دەدىڭىز عوي. ءسىزدى جەك كورەم...

— يا. وتىرىك ايتتىم، كەشىرە عوي مەنى. ۇيىمە اپارىپ قويىپ سول كويلەكتى كيەتىن قىزىمدى كۇتەمىن...

— مەنىڭ اكەم سياقتى قىزىڭىزدا جۇمىستا ما؟

— ول ءالى تۋعان جوق.

اكەسى جوق قىزبەن قىزى جوق اكەنىڭ ءبىر جەردە توعىسۋى تاعدىردىڭ شەبەرلىگى بولار. ەكەۋىندە دە ساعىنىش، كۇتۋ، اڭساۋ بار. بۇرىشتا وتىرعان ادامنىڭ كوزىندە قىزىعۋشىلىق جالىنى لاپ بەرسە، قىز جانارىندا تاڭىرقاۋشىلىق وتى ۇشقىندايدى.

— سەن ماعان قىز بولاسىڭ با؟ بۇل سۇراق تىم انايلاۋ بولسا دا شىنايى سەزىمنەن تۋعان سۇراقتىڭ سولەكەتتىگى كورىنىپ تۇرعان جوق. قالايدا كەشىرۋگە بولاتىن سۇراق. مەن دە قىز بۇل سۇراققا نە دەپ جاۋاپ بەرەر ەكەن دەپ، بەلگىسىز ۇمىتپەن قارادىم.

— جوق، بولمايمىن. مەنىڭ ءوز اكەم بار. سىزدەن ادەمى ءبىر كىسى قىزىم بول دەگەندە بولماي قويعامىن. مەن تەك ءوز اكەمنىڭ كەلۋىن كۇتەمىن. اكەم كەلگەندە مەنى بالالار ويناتاتىن جەرگە ەرتىپ بارادى.

وسى جاۋاپتان كەيىن اڭگىمەنىڭ دوعارلىعانىن ءبىلدىم. ءتىپتى اسحانا ءىشى قۇلاققا ۇرعانداي تىنىش كۇيگە ەندى. قىز بالا سىرتقا شىعىپ كەتكەندە، الگى كىسىنىڭ قاسىنا كەلگەن اناسى اقىرىن ءتىل قاتتى: سايرا ەكى جاس كەزدە، اكەسى ەكەۋمىز اجىراسىپ كەتكەنبىز. ول قارعاداي قىزبەن مەنى تاستاپ، جاپ-جاس قىزبەن ۇيلەنىپ كەتتى. سودان بەرى قايىرىلمادى. قىزىندا كەلىپ كورگەن جوق. اكەم قايدا دەگەن سايىن، اكەڭ الىس جاقتا جۇمىستا دەيمىن. ءوزىنىڭ جەتىم ەكەنىن سەزدىرگىم كەلمەيدى. تەك ءار جىلى تۋعان كۇنى كەلگەندە اكەڭ بەرىپ جىبەرىپتى دەپ كويلەك ساتىپ الىپ بەرەمىن. بۇل سوعان سەنەدى. ىشتەي كەلۋىن كۇتەدى. ال مەن ونىڭ كەلمەسىن بىلسەمدە قىزىما ايتۋدان قورقام. كىناسىز جۇرەگىنە، كىرشىكسىز كوڭىلىنە سىزات ءتۇسۋىن قالامايمىن. ءتۇبى شىندىقتىڭ بەتى اشىلارىندا بىلەمىن. سول كەزدە مەنى قالاي قابىلدارى بەلگىسىز. ءوزىن اكەڭ جۇمىستا دەپ الداپ كەلگەنىم ءۇشىن، بالكىم كەشىرمەس. جاستايىنان تاستاپ كەتكەن اكەسىن دە كىنالار. ءبىراق قازىرشە وسىلاي وتىرىك ايتا تۇرۋدى ءجون كوردىم. باسقا امالىم دا جوق. قىزىمدى اكەسى بار قىزداردان كەمعىپ وسىرمەيىن دەپ وسى اسحانادا جۇمىس ىستەيمىن...

الدىمداعى تاماقتىڭ جارتىسىن دا جەمەدىم. اقشاسىن تولەدىم دە شىعىپ كەتتىم. وسىناۋ جەر بەتىندە اكەسىن كۇتىپ جۇرگەن قانشاما سابيلەر بارىن كىم ءبىلسىن...

سىرتقا شىققانىمدا الدە كىمدەرگە مەملەكەت زاڭىن ايتىپ قورقىتا وتىرىپ، ىشتەي اقشا تىلەپ تۇرعان ساقشىلاردى كوردىم... مۇمكىن شەشەسى ادال ەڭبەگىمەن اسىراپ وتىرعان اق كويلەكتى قىزدىڭ اكەسى ءبىر جەردە ساقشى بولىپ جۇمىس ىستەيتىن شىعار...سول اقشالار ءسابي قىزدىڭ اق كويلەگىنە داق تۇسىرمەسىنە كىم كەپىل بولا الادى...

---