سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 3 كۇن بۇرىن)
ۇرپاقتار ۇمىتپايتىن - ۇلى جەڭىس


اتىراۋ وبلىسى اتىراۋ قالاسى ەركىنقالا
ەركىنقالا ورتا مەكتەبىنىڭ 3 ع سىنىپ وقۋشىسى
باعىتجان ارسەن انۋار ۇلى

جوسپارى:

كىرىسپە ءبولىم
ا) ۇلى جەڭىس ءسوزىنىڭ قاسيەتى
نەگىزگى ءبولىم
ءا) اتالار مەن ارۋلار  سوعىسقان كۇن
ب) ۇلى جەڭىس بىزدەرگە بەرىلگەن ۇلكەن سىي
قورىتىندى ءبولىم
ۆ) ۇلى جەڭىس ۇلاعاتىن  جالعاستىرۋ مىندەتىمىز
 

ءبىزدىڭ بابالارىمىز  ۇلتتىڭ بولاشاعىن، كەلەر ۇرپاعىن، ءبىزدى قورعادى. سان تاراپتان سۇقتانعان جات جۇرتقا اتامەكەننىڭ قارىس قادامىن دا بەرمەي، ۇرپاعىنا ميراس ەتتى.

ن.ءا.نازاربايەۆ

جىل سايىن مامىر ايى باستالعاندا ۇلى جەڭىس كۇنىن اتاپ وتەمىز. ءبىزدىڭ ەلىمىز  عانا ەمەس بارلىق الەم تويلايدى. تەلەارنالاردىڭ بارىندە وسى قاسيەتتى كۇنگە ارنالعان اندەر جىبەرىلەدى، باتىر اتالارىمىزدىڭ، انالارىمىزدىڭ ەرلىگىن ناسيحاتتايتىن كينولار كورسەتىلىپ جاتادى. كينولاردى كورگەن كەزدە وتانىن قورعاعان جاۋىنگەرلەردىڭ ەرلىگىنەن جۇرەگىم قاتتى اۋىرادى. مەنىڭ كىشكەنە جۇرەگىم كەۋدەمە سىيماي قاتتى سوعىپ، اكەمە تىعىلدىم. تەلەديداردىڭ ارعى جاعىنداعى تانكىلەر ءقازىر كەلىپ قالاتىنداي، ۇرەي تۋدى. ءاردايىم جەڭىسپەن بىتەتىن سول كينولاردى كورىپ بولعان كەزدە، ءبىزدى جاۋدان قورعاعان اتالارعا ىشتەي ريزا بولامىن. جاۋدى ءوزىم جەڭگەندەي، وزىمنەن ءوزىم قۋانىپ، كوڭىلىم كوتەرىلىپ كەتەدى. وسى سەزىمىمدى اكەمە ايتتىم. اكەم: «بالام، بۇل - ۇلى جەڭىستىڭ قاسيەتتى رۋحى. قان مايداندا قازا بولعان ءار جاۋىنگەردىڭ جاۋدى جەڭىپ ەلىنە ورالۋدى اسىعا كۇتكەن ساعىنىش سەزىمى. ءبىز جەڭىس كۇنىن تويلاعان كەزدە، سول جاۋىنگەرلەردى ەسكە الۋىمىز كەرەك، سولاردىڭ اڭساعان جەڭىسى مەن بەيبىت كۇنى ءۇشىن قۋانۋىمىز كەرەك» دەپ جاۋاپ بەردى. مەن ويلانىپ قالدىم.

1941 جىلى 22 ماۋسىمدا تاڭعى ساعات تورتتە بەيبىت ۇيقىدا جاتقان ەلگە فاشيستەر تۇتقيىلدان شابۋىل جاساپ، ۇلى وتان سوعىسى باستالىپتى. "فاشيستەر" دەگەن "نەمىس" دەگەن ۇلتتاردىڭ ىشىندەگى ارام پيعىلدى ادامدار ەكەن. ورىس، تاتار، قازاق، وزبەك، قىرعىز، ۋكراين سەكىلدى ەلدەر جاۋمەن سوعىسقان. سول ادامداردىڭ كەسىرىنەن ءبىزدىڭ اتالارىمىز بەن انالارىمىز جاپ-جاس كۇيلەرىندە قولدارىنا قارۋ الىپ سوعىسقا قاتىسقان. ولار ۇلكەن-ۇلكەن تانكىلەرگە قارسى شاۋىپ، وق اتقان جاۋ پۋلەمەتىنىڭ ءۇنىن ءوشىرۋ ءۇشىن كەۋدەلەرىن وتقا توسقان. تۇتقىنعا تۇسسە دە بەرىلمەگەن. ءتىپتى جاۋ قولىنا تۇتقىنعا تۇسپەۋ ءۇشىن جاۋ اسكەرىمەن بىرگە وزدەرىن جارىپ جىبەرگەن. وسىلاي  بارلىق ەلدەر بىرىگىپ جاۋدى جەڭگەن.

سوعىستا كوپتەگەن جاۋىنگەرلەر بىزگە بەيبىت ءومىر سىيلاۋ ءۇشىن كوز جۇمدى. ءبىز قازىرگى كۇنى سولاردىڭ ومىرىمەن كەلگەن تىنىش، جارقىن كۇندە ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز. سوندىقتان دا بىزدەر  جاقسى وقىپ، ءتارتىپتى بولۋىمىز قاجەت. وسىدان 80 جىل بۇرىن جەڭىس كۇنىن جاقىنداتقان جاۋىنگەرلەردىڭ ەرلىگىن ولشەۋ مۇمكىن ەمەس. قان مايداندا اجالمەن الىسقان اتا-اپالارىمىزدىڭ بىرگە سىيلاعان قۇندى سىيىنا العىس ايتىپ قانا قويۋ مۇمكىن ەمەس. قازىرگى كەزدە دە تەلەديداردان سوعىس بولىپ جاتقان ەلدەردى كورگەندە ەل تىنىشتىعى ءۇشىن سوعىسقان اتا-اپالارعا ىشتەي مىڭ العىس ايتامىن. 

مەكتەپتەن باۋىرجان مومىش ۇلى، مالىك عابدۋللين، تولەگەن توقتاروۆ سىندى اتالارىمىز بەن مانشۇك، ءاليا، جانە ۇشقىش حيۋاز اپالارىمىزدىڭ ەرلىگى تۋرالى بىلدىك. سوعىستى كوزىمەن كورگەن ارداگەرلەر ازايىپ بارادى. سوندىقتان جەڭىستىڭ قالاي كەلگەنىن ۇمىتپاي، وزىمىزدەن كەيىنگى بالالارعا ايتىپ جەتكىزۋىمىز كەرەك. ءبىز جەڭىس كۇنىنىڭ قاسيەتىن، ماڭىزدىلىعىن جۇرەگىمىزدە ساقتاۋعا مىندەتتىمىز. ەلىمىزدە بەيبىتشىلىك ساقتالسىن. تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ جارقىن بولاشاعىن ءوز ءبىلىمىمىز بەن بىرلىگىمىزدىڭ ارقاسىندا ساقتاۋيىمىز قاجەت.


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما