InfoHub Logo

تاقىرىبى: № 19 اقىلدى تىڭداي ءبىلۋ دە ونەگە
قۇندىلىق: سىيلاستىق
قاسيەتتەر: اقىل، وسيەت تىڭداۋ، ادەپتى، سابىرلى.
4 سىنىپ
رەسۋرستار: وقۋلىق، داپتەر، ءۇنتاسپا، سلايد. پروەكتور، نوۋتبۋك سلايد، «دانالىق سوزدەر» ساندىعى، ۇلەستىرمەلى كەسپە قاعازدار، سلايد، پلاكات.
ساباقتىڭ ماقساتى:
وقۋشىلاردىڭ «سىيلاستىق» قۇندىلىعى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
مىندەتتەرى:
- اقىلدى تىڭداي ءبىلۋدىڭ ومىردەگى ماڭىزدىلىعىن ءتۇسىندىرۋ؛
- اقىلدى تىڭداي ءبىلۋ ىسكەرلىكتەرىن دامىتۋ؛
- اقىل، ونەگە، وسيەتتەردى تىڭداۋعا، باعالاۋعا تاربيەلەۋ.

ساباق بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: سالەمدەسۋ، وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ.
وقۋ قۇرالدارىنا نازار اۋدارۋ 5ت بويىنشا
توپقا ءبولۋ. (توپشامالاردى تاڭدايدى، سول ارقىلى توپقا ءبولىنىپ وتىرادى)
- بالالار، اتا - انالارىڭ سەندەردى قالاي ەركەلەتەدى؟
- ايىم، كۇنىم، جۇلدىزىم.
- ەندەشە، 3 توپقا ءبولىنىپ وتىرىڭدار. «اي» توبى، «كۇن» توبى، «جۇلدىز» توبى.
بالالار ەندەشە شەڭبەر قۇرىپ، قول ۇستاسىپ. كەلگەن قوناقتارىمىزبەن امانداسىپ الايىق!
امانسىڭ با، التىن كۇن!
امانسىڭ با، كوك اسپان!
امانسىڭ با، دوستارىم!
سالەمەتسىزدەر مە ۇستازدار!
قانەكي ەندى ورىنىمىزعا وتىرىپ ساباعىمىزدى باستايىق. بالالار ءبىز ساباعىمىزدى قالاي باستايمىز؟ تىنىشتىق ساتىمەن باستايمىز سولاي ما بالالار، جارايسىڭدار ەندەشە ءبارىمىز ىڭعايلانىپ وتىرايىق.
تىنىشتىق ءساتى:
«كۇننىڭ نۇرى» (مۋزىكا اۋەنىمەن 7مين)
ىڭعايلانىپ وتىرىڭىزدار، دەنەلەرىڭىزدى ءتۇزۋ ۇستاڭىزدار. اياق قولدارىڭىزدى ايقاستىرماڭىز. قولىڭىزدى تىزەڭىزگە نەمەسە ۇستەلگە قويۋعا بولادى. كوزدەرىڭىزدى جۇمۋلارىڭىزدى وتىنەمىن.
ەلەستەتىپ كورىڭىز: كۇن نۇرى ءسىزدىڭ توبەڭىزدەن ءوتىپ كەۋدەڭىزگە قاراي بويلاپ بارادى. كەۋدەڭىزدىڭ ورتا تۇسىندا گۇل تۇينەگى ورنالاسقان. گۇلدىڭ تۇينەگى نۇردان باياۋ اشىلىپ كەلەدى. بالعىن جانە تازا اسەم گۇل ءسىزدىڭ ءار ويىڭىزدى، ءار سەزىمىڭىزدى، ەموسياڭىز بەن تىلەك قالاۋىڭىزدى شايىپ، جۇرەگىڭىزدىڭ قاۋىزىن اشتى.
نۇر ساۋلەسى ءسىزدىڭ بويىڭىزعا اقىرىن تاراي باستاعانىن ەلەستەتىڭىز. ول بىرتىندەپ كۇشەيە تۇسۋدە. ويمەن وسى نۇردى قولدارىڭىزعا ءتۇسىرىڭىز. ءسىزدىڭ قولدارىڭىز نۇرعا بولەنىپ، ساۋلە شاشۋدا. قولىمىز تەك جاقسى، ىزگى ىستەر ىستەيدى جانە بارشاعا كومەكتەسەدى. نۇر اياقتارىڭىزعا تارادى. اياقتارىڭىز نۇر ساۋلەسىن شاشۋدا. ولار ءسىزدى تەك جاقسىلىق جاساۋ ءۇشىن جاقسى جەرلەرگە اپارادى. ولار نۇر مەن ماحاببات قۇرالىنا اينالدى.
ودان ءارى نۇر ءسىزدىڭ اۋزىڭىزعا، تىلىڭىزگە تارادى. ءتىلىڭىز تەك شىندىقتى جانە جاقسى، ىزگى سوزدەر عانا ايتادى.
وسى نۇر بۇكىل الەمگە: بارلىق ادامدارعا، جان جانۋارلارعا، وسىمدىكتەرگە، بارلىق ءتىرى جانعا تارالسىن... عالامنىڭ بارلىق تۇپكىر تۇپكىرىنە نۇر باعىتتاڭىز. ويشا ايتىڭىز: «مەن نۇرلىمىن... نۇر مەنىڭ ىشىمدە... مەن نۇرمىن»
وسىنداي نۇر، ماحاببات جانە تىنىشتىق كۇيىندە وتىرا تۇرىڭىز...
ەندى وسى نۇردى جۇرەگىڭىزگە ورنالاستىرىڭىز. نۇرعا تولى بۇكىل الەم ءسىزدىڭ جۇرەگىڭىزدە. ونى وسىنداي اسەم قالىپتا ساقتاڭىز.
ەندى جايمەن كوزىڭىزدى اشۋعا بولادى. راحمەت.
ساباقتىڭ تاقىرىبىن اشۋ ماقساتىندا «بايگە» ويىنى وينالادى. تاقتاداعى جاسىرىن ءسوزدى تابۋ ءۇشىن سۇراقتارعا جاۋاپ الىنادى.
«اي» توبىنا:
1 - سۇراق. جالعاستىر: ءوز بىلمەگەنىڭدى كىسىدەن سۇرا، ۇلكەن بولماسا، كىشىدەن سۇرا
2 - سۇراق. ونەر الدى – قىزىل ءتىل
3 - سۇراق. تالاپتىعا نۇر جاۋار
«كۇن « توبىنا:
4 - سۇراق. جاقسىنىڭ جاقسىلىعىن ايت، نۇرى تاسىسىن
5 - سۇراق. جاقسى ءسوز – جارىم ىرىس
6 - سۇراق. ويلى بالا. وزار
«جۇلدىز» توبىنا:
7 - سۇراق. ادام ومىرىندەگى ەڭ قاجەتتى ءبىلىم – ءوزىن ءوزى تانۋ
8 - سۇراق. ارمان – ادامعا قانات
9 - سۇراق. اينىماس دوسى بار ادام – ەڭ باقىتتى ادام
جاسىرىن ءسوز: «اقىلدى تىڭداي ءبىلۋ دە ونەگە»
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
«سيقىرلى قوراپشادا» بىرنەشە سوزدەر بەرىلگەن، وسى سوزدەردىڭ ىشىنەن «تالاپتى بالاعا» ءتان قاسيەتتەردى تاۋىپ، تاقتاعا ىلىڭدەر.
ىزدەنگىش، ەنجەر، ۇمتىلعىش، تالانتتى، جالقاۋ، ۇقىپتى، قابىلەتتى، ەڭبەكقور، ونەرلى، ادەپتى، سابىرلى، تاباندى.
ءۇي تاپسىرماسىن بەكىتۋ.
تالابى بار ادام ءبىلىمدى، ونەردى ۇيرەنىپ مەڭگەرەدى. ۇلى اباي اتالارىڭ ايتقانداي تالاپ – بەس اسىل ءىستىڭ ءبىرى. سول اسىلدى بويىمىزعا دارىتا بىلەيىك.
تالاپتانعان ادام ءوز ارمانىنا جەتەدى، قانداي قيىندىق بولسا دا جەڭبەي قويمايدى. ول ءۇشىن ادام ەرىنبەي، شىدامدىلىق، تۇراقتىلىق تانىتا ءبىلۋ كەرەك ەكەن.
وي قوزعاۋ.
ءمۇعالىم: بالالار، ۇلكەنگە سىي - قۇرمەت، كىشىگە جول كورسەت دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
 وقۋشى: ول ۇلكەندى سىيلاي ءبىلۋ، كىشىلەرگە ۇلگى - ونەگە بولۋ دەگەن ۇعىمدى بىلدىرەدى.
 وقۋشى: ۇلكەندەرگە سىي - قۇرمەت دەگەنگە كىشىپەيىل، ادەپتى، سىپايى بولۋ دەگەن ۇعىم بار.
 ءمۇعالىم: قانداي ادامدى دانا دەپ ايتۋعا بولادى؟
 وقۋشى: وتە اقىلدى، اقىلى اسقان ادامدى دانا ادام دەيدى. ياعني مەنىڭ اتام.
 ءمۇعالىم: ۇلكەندەردىڭ اقىل كەنەسىن تىڭداۋ كەرە پە؟
 وقۋشى: يا.
- دۇرىس ايتاسىڭدار، بالالار!
ەندەشە بالالار مىنا بەينەتاسپانى كورەيىك. نازارىمىزدى ەكرانعا اۋدارامىز.
• بالالار، ايتىڭدارشى بۇل بەينەتاسپانىڭ تاقىرىبى قانداي؟ كىم ايتادى؟
ى. ءالتىنساريننىڭ «اكە مەن بالا»بەينەتاسپاسى.
«اي» توبىنا سۇراق
• اڭگىمەنىڭ نەگىزگى ءتۇيىنى قانداي دەپ ويلايسىڭدار؟
«كۇن» توبىنا سۇراق
• اكەسى بالاسىنا قانداي وسيەت ايتادى؟
«جۇلدىز»توبىنا سۇراق
• از جۇمىستى قيىنسىنساڭ - كوپ جۇمىسقا تاپ بولاسىڭ، ازعا قاناعات ەتە بىلمەسەڭ – كوپتەن قۇر قالاسىڭ - دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
دۇرىس ايتاسىڭدار. اكە وسيەتىن مۇلتىكسىز ورىنداعان بالالار ەشتەڭەدەن قيىندىق كورمەيدى. ال وسيەت تىڭدامايتىن ادامنىڭ ءىسى العا باسپاي، سول كۇيى قالادى. اتا ءسوزىن، اكە ءسوزىن، ۇستاز ءسوزىن، ۇلكەندەر ءسوزىن، حالىق دانالىعىن، وسيەتىن دۇرىس اقىلعا سالىپ تىڭداي بىلگەن ادامنىڭ اقىلى تولىسا تۇسەدى، اداسپايدى. اقىلدى تىڭدايتىن بالا دا اقىلدى اتانادى.

اقتوبە وبلىسى، شالقار اۋدانى،
الاباس نەگىزگى مەكتەبى
ءوزىن – ءوزى تانۋ ءپان ءمۇعالىمى
ەدىگە ساياگۇل ەدىگە قىزى

اقىلدى تىڭداي ءبىلۋ دە ونەگە. جۇكتەۋ