ءار ەلدىڭ سالتى باسقا
جاڭعاقتىڭ ويى، شاعادام، نەبيتتاۋ قالالارىنىڭ توڭىرەگى قاشاننان اداي قازاق پەن ءجاۋمىت تۇرىكمەننىڭ اۋىلى ارالاس، قويى قورالاس قونىسى. گۇرجى، ەرىكتى، وعىلاندى سياقتى كىشىگىرىم ەلدى مەكەندەردى اتاعاندا كەڭشار مەن اۋىلدىق كەڭەستىڭ ورتالىعى — اققۇيى اۋىلىنىڭ شوقتىعى بيىك. سوندىقتان جۋرناليستىك ىسساپارمەن وعان بارعان كەزدەرىمىز از بولماعان. العاش بارعانىمدا اۋىلدىق كەڭەس ءتوراعاسى بابانياز موللايەۆقا جولىقتىم، قوناق ءۇيى نە اسحاناسى جوق اۋىلدا قايدا بارارسىڭ، ول ۇيىنە ەرتىپ باردى. ءۇي ءىشى جاتسىنباي قارسى الىپ، سىي-قۇرمەتىن كورسەتىپ جاتىر. اسىرەسە، اناسى اقجارقىن كىسى ەكەن، اتى-جونىمە دەيىن سۇراپ، بايەك بولدى. "مەن دە قازاقتار سياقتى ءسۇت قاتقان ءۇندى شايىن ىشەمىن، تۇرىكمەننىڭ كوك شايىن قالامايمىن"، — دەيدى كۇلىپ. ءبىر كۇن تۇنەپ ەرتەڭىنە قالاعا قايتىپ كەتتىم.
اراعا اي سالىپ تاعى سول اققۇيىعا جولىم ءتۇستى. بۇل ساپارعى شارۋام كەڭشاردا بولعاندىقتان كەڭشار كەڭسەسىندە بولىپ، ديرەكتورى ءامانسۇيىن سولتانمامەدوۆپەن اڭگىمەلەستىم. جۇمىسىم بىتكەن سوڭ ەلگە قايتۋعا كولىك جوق، امالسىز ەرتەڭگە قالدىم. تۇسكى شايدى ءامانسۇيىننىڭ ۇيىنەن ءىشىپ، ءتۇس قايتا اۋىلدىق كەڭەستىڭ كەڭسەسىنە باردىم. ويىمدا ەشتەڭە جوق، اڭقىلداپ كىرىپ بارسام، انەۋگۇنى بىرگە بولعان وراز موللايەۆىم ەرنىن عانا جىبىرلاتىپ، قىرىن قارايدى. مەن ونىڭ قىلىعىن تۇسىنە الماي دال بولىپ، "نە جازدىم" كۇيگە ءتۇستىم. مۇنى امانسۇيىنگە ايتقانىمدا، ول كۇلدى. "ءسىز ءبىزدىڭ عۇرپىمىزدى بىلمەيدى ەكەنسىز. بىزدە قوناق ءبىر كەلىپ تۇسكەن ءۇيىن سول اۋىلعا ەكىنشى كەلگەندە اتتاپ كەتە المايدى. قوناقتىڭ ول ۇيگە ەكىنشى كەلمەۋىن تۇرىكمەندەر ەلەمەۋشىلىك، الگى ءۇيدىڭ مەيمان كوڭىلىن تاپپاعانى دەپ ۇعىنادى. سوندىقتان بابانيازدىڭ وكپەسى ورىندى. ەگەر باسقا ۇيگە بارعىڭ كەلگەن جاعدايدا دا ءوزىڭ العاش قوناق بولعان ۇيگە ءتۇسىپ، ءۇي يەسىنە ءتۇسىندىرىپ، رۇقساتىن الۋىڭ كەرەك. ولاي جاساماساڭ، قوناعىمىز رەنجىپ، الدە وكپەلەپ كەتكەن ەكەن دەيدى"، — دەدى ول. مەن تۇرىكمەندەردىڭ مۇنداي عۇرپىن بىلمەيتىنىمدى ايتتىم.
كەشكە قاراي " ءبىزدىڭ ءبىر زووتەحنيگىمىز كەلىن ءتۇسىرىپ، توي جاساپ جاتىر. بارىپ شىقساق قايتەدى؟"، — دەدى ءامانسۇيىن. اۋلاسى بار، ەڭسەلى ۇيگە كىرگەنىمىزدە كەڭ داستارحان باسىندا قاتارلاسا وتىرعان جاس-كارى سىيلاپ ورىن بەردى. داستارحان ءۇستى ءار ءتۇرلى تاعامعا تولى، ءبىراق ىشىمدىك جاعى كورىنبەيدى. بۇل اراق-شاراپسىز تويدىڭ ءسانى كىرمەيتىن، جۇرت جاپپاي ءىشۋدى موداعا اينالدىرعان كەز ەدى. تاعامداردى اۋىس تيدىك، جۇرت ءماز-مايرام. اس قايىرىلعان سوڭ سىرتقا شىقتىق.
"تاكە، ەسىڭىزدە بولسىن ءبىز ۇلكەندەردىڭ، شال-كەمپىردىڭ الدىندا ىشىمدىك ىشپەيمىز. باسشىلار، ازداپ ۇرتتايتىندار بولەك ۇيگە بارىپ، كورىنبەي ىشەدى"،— دەدى ءامانسۇيىن.
تۇرىكمەنمەن ىرگەلەسپىز، ءسالت-داستۇرىن بىلەمىز دەگەنمەن بۇل حالىقتىڭ ءبىز بىلمەيتىن قىر-سىرى كوپ ەكەنىن سوندا ءبىلدىم.
You Might Also Like
-
جاڭاوزەنگە قۇدا بالامىز كوشىپ كەلدى. ەسىمى اكىم. مەكەن-جايىن بىلگەن سوڭ، "قونىس قۇتتى بولسىننىڭ" رەتىمەن ونى ىزدەپ باردىم. ەكىنشى شاعىن اۋدانداعى ەسكى، كوپ قاباتتى ۇيلەردىڭ بىرىندە ەكەن. ...
