ار-نامىسىم، قاسىرەتىم، قۋانىشىم – جەلتوقسان!
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: وقۋشىلارعا 1986 جىلعى جەلتوقسان وقيعاسىنىڭ بولۋ سەبەپتەرىن جانە تاۋەلسىزدىكتىڭ ءقادىر - قاسيەتىن ءتۇسىنۋ.
تاربيەلىگى: وتان - انانى قۇرمەتتەۋ، تاۋەلسىزدىكتى باعالاي بىلۋگە، ۇلتجاندى، ەلجاندى بولۋعا، ەلىنىڭ تاۋەلسىزدىگى جولىندا كۇرەسكەن ەرلەردىڭ قاھارماندىعى مەن كۇرەسكەرلىك ەرلىكتەرىن ءاردايىم ەستە ۇستاۋعا، ۇلگى ەتە بىلۋگە ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىعى: وقۋشىنىڭ ويىن جەتكىزە ءبىلۋى مەن ءتىل بايلىعىن دامىتۋ.
ءتيپى: بايانداما
ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، اڭگىمەلەسۋ.
كورنەكىلىگى: جەلتوقسان قاھارماندارىنىڭ سۋرەتتەرى (قايرات، لاززات، ءسابيرا، ەربول)، تاقىرىپ جەلىسى بويىنشا سلايدتار.
ءپانارالىق بايلانىس: قازاقستان تاريحى.
جوسپارى: I. ۇيىمداستىرۋ
كىرىسپە ءسوز
II. نەگىزگى ءبولىم.
ا) جەلتوقسان كوتەرىلىسىنىڭ سەبەبى.
ب) جەلتوقسان وقيعاسىنا قاتىسقانداردىڭ سانى
ۆ) جەلتوقساننىڭ اشىلماعان شىندىعى
گ) جەلتوقسان وقيعاسىنا قاتىسقاندارعا قانداي ۇكىم شىعارىلدى؟
د) جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە قاتىسقان جەرلەستەرىمىز.( قىسقىشى ءومىرباياندارى تۋرالى)
ە) تاۋەلسىزدىك شەجىرەسى.
III. قورىتىندى.
«جەلتوقسان جەلى ىزعارلى» ءانىنىڭ بەينەكليپى
ساباق بارىسى: I. ۇيىمداستىرۋ.
(ستۋدەنتتەردىڭ ساباققا قاتىسۋىن، اۋديتوريا تازالىعىن، دايىندىعىن تەكسەرۋ).
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى:
كوك تۋىم كوتەرىلدى باعىم جانىپ،
ەلتاڭبام كۇللى الەمگە تانىلدى انىق.
شىرقادىم ءانۇراندى بار داۋىسپەن،
ارمانىم – اتا زاڭىم قابىلدانىپ.
بىزگە تاۋەلسىزدىك تۋىن، قازاقتىڭ كوك بايراعىن بيىك كوتەرىپ، ەل ەكەنىمىزدى دالەلدەپ، دۇنيە جۇزىنە تانىلۋىمىزعا سەبەپ بولعان جانە دۇنيەنى ءدۇر سىلكىندىرگەن جەلتوقسان وقيعاسىنا بيىل 26 جىل تولىپ وتىر.
II. نەگىزگى ءبولىم.
جەلتوقسان كوتەرىلىسىنىڭ سەبەبى:
جەلتوقسان كوتەرىلىسى ۇلتتىق رۋحتىڭ قۋاتىن، ەلدىك پەن ەرلىكتىڭ مۇراتىن تانىتقان كوتەرىلىس بولدى. جەلتوقسان وقيعاسىنىڭ شىعۋ سەبەبى: 1986 جىلى 16 جەلتوقساندا نەبارى 18 مينۋتتا وتكەن قازاقستان ورتالىق كوميتەتىنىڭ بەسىنشى پلەنۋمى د. قونايەۆتى «ءوز ەركىمەن» قىزمەتىنەن بوساتىپ، قازاقستان كپ ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىلىعىنا رەسپۋبليكا حالقىنا مۇلدە تانىس ەمەس، قازاق حالقى تۋرالى ەش حابارى جوق ۆ. كولبيننىڭ «سايلانۋى» بولدى. ەرتەڭىنە 17 جەلتوقسان كۇنى ورتالىق الاڭعا لەك - لەگىمەن اعىلعان جاستار توبى بەيبىت شەرۋ ارقىلى ورتالىقتىڭ كادر ساياساتىن دۇرىس جۇرگىزبەي وتىرعاندىعىنا نارازىلىق ءبىلدىردى. «قازاقستانعا قازاق باسشى!»، «ءار حالىققا - ءوز كوسەمى!»،«ەشبىر حالىققا ارتىقشىلىق بەرىلمەسىن!» دەگەن ۇرانمەن، «مەنىڭ قازاقستانىم» ءانىن ايتىپ الاڭعا شىقتى. ۇلت ساياساتىن دۇرىس جۇرگىزۋدى، ۇلتتىق ءتىل مادەنيەتتىڭ دامۋىنا قامقورلىق جاساۋدى، ۇلتتىق ساياسي قايراتكەرلەردىڭ باسشىلىق ورىندارىندا لايىقتى لاۋازىمعا يە بولۋىنا نازار اۋدارۋدى تالاپ ەتتى. جاستار وزدەرىن تولعاندىرىپ جۇرگەن ماسەلەلەردى ايتىپ قالۋعا تىرىستى.
جەلتوقسان وقيعاسىنا قاتىسقانداردىڭ سانى: جەلتوقسان وقيعاسى الماتىداعى برەجنيەۆ ( قازىرگى رەسپۋبليكا) الاڭىندا باستالىپ، ارى قاراي تاراز، قىزىلوردا، شىمكەنت، تالدىقورعان، قاراعاندى، وسكەمەن، جەزقازعان، كوكشەتاۋ، سەمەي، پاۆلودار، ارقالىق قالالارىندا، شامالعان، سارىوزەك ەلدى مەكەندەرىندە تولقۋ بولىپ ءوتتى. ولارعا 2، 5 مىڭنان استام ادام قاتىسىپ، 281 – ءى ۇستالىپ 20 استامى ءتۇرلى مەرزىمگە سوتتالدى.
قازاق كسر جوعارعى كەڭەسى پرەزيديۋمى كومميسياسىنىڭ انىقتاۋى بويىنشا قوزعالىسقا قاتىسقانى ءۇشىن ۇستالعانداردىڭ سانى - 8500. 2401 ۋاقىتشا قاماۋ ورىندارىنا جىبەرىلىپ، سىيماعاندارىن قالا سىرتىنا اپارىپ تاستاعان. ونىڭ ىشىندە مەديسينالىق كومەك العاندار - 1383، ال اۋرۋحاناعا تۇسكەنى - 369 ادام. 1720 ادام جاراقات العان.
بىلىمدىلىگى: وقۋشىلارعا 1986 جىلعى جەلتوقسان وقيعاسىنىڭ بولۋ سەبەپتەرىن جانە تاۋەلسىزدىكتىڭ ءقادىر - قاسيەتىن ءتۇسىنۋ.
تاربيەلىگى: وتان - انانى قۇرمەتتەۋ، تاۋەلسىزدىكتى باعالاي بىلۋگە، ۇلتجاندى، ەلجاندى بولۋعا، ەلىنىڭ تاۋەلسىزدىگى جولىندا كۇرەسكەن ەرلەردىڭ قاھارماندىعى مەن كۇرەسكەرلىك ەرلىكتەرىن ءاردايىم ەستە ۇستاۋعا، ۇلگى ەتە بىلۋگە ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىعى: وقۋشىنىڭ ويىن جەتكىزە ءبىلۋى مەن ءتىل بايلىعىن دامىتۋ.
ءتيپى: بايانداما
ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، اڭگىمەلەسۋ.
كورنەكىلىگى: جەلتوقسان قاھارماندارىنىڭ سۋرەتتەرى (قايرات، لاززات، ءسابيرا، ەربول)، تاقىرىپ جەلىسى بويىنشا سلايدتار.
ءپانارالىق بايلانىس: قازاقستان تاريحى.
جوسپارى: I. ۇيىمداستىرۋ
كىرىسپە ءسوز
II. نەگىزگى ءبولىم.
ا) جەلتوقسان كوتەرىلىسىنىڭ سەبەبى.
ب) جەلتوقسان وقيعاسىنا قاتىسقانداردىڭ سانى
ۆ) جەلتوقساننىڭ اشىلماعان شىندىعى
گ) جەلتوقسان وقيعاسىنا قاتىسقاندارعا قانداي ۇكىم شىعارىلدى؟
د) جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە قاتىسقان جەرلەستەرىمىز.( قىسقىشى ءومىرباياندارى تۋرالى)
ە) تاۋەلسىزدىك شەجىرەسى.
III. قورىتىندى.
«جەلتوقسان جەلى ىزعارلى» ءانىنىڭ بەينەكليپى
ساباق بارىسى: I. ۇيىمداستىرۋ.
(ستۋدەنتتەردىڭ ساباققا قاتىسۋىن، اۋديتوريا تازالىعىن، دايىندىعىن تەكسەرۋ).
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى:
كوك تۋىم كوتەرىلدى باعىم جانىپ،
ەلتاڭبام كۇللى الەمگە تانىلدى انىق.
شىرقادىم ءانۇراندى بار داۋىسپەن،
ارمانىم – اتا زاڭىم قابىلدانىپ.
بىزگە تاۋەلسىزدىك تۋىن، قازاقتىڭ كوك بايراعىن بيىك كوتەرىپ، ەل ەكەنىمىزدى دالەلدەپ، دۇنيە جۇزىنە تانىلۋىمىزعا سەبەپ بولعان جانە دۇنيەنى ءدۇر سىلكىندىرگەن جەلتوقسان وقيعاسىنا بيىل 26 جىل تولىپ وتىر.
II. نەگىزگى ءبولىم.
جەلتوقسان كوتەرىلىسىنىڭ سەبەبى:
جەلتوقسان كوتەرىلىسى ۇلتتىق رۋحتىڭ قۋاتىن، ەلدىك پەن ەرلىكتىڭ مۇراتىن تانىتقان كوتەرىلىس بولدى. جەلتوقسان وقيعاسىنىڭ شىعۋ سەبەبى: 1986 جىلى 16 جەلتوقساندا نەبارى 18 مينۋتتا وتكەن قازاقستان ورتالىق كوميتەتىنىڭ بەسىنشى پلەنۋمى د. قونايەۆتى «ءوز ەركىمەن» قىزمەتىنەن بوساتىپ، قازاقستان كپ ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىلىعىنا رەسپۋبليكا حالقىنا مۇلدە تانىس ەمەس، قازاق حالقى تۋرالى ەش حابارى جوق ۆ. كولبيننىڭ «سايلانۋى» بولدى. ەرتەڭىنە 17 جەلتوقسان كۇنى ورتالىق الاڭعا لەك - لەگىمەن اعىلعان جاستار توبى بەيبىت شەرۋ ارقىلى ورتالىقتىڭ كادر ساياساتىن دۇرىس جۇرگىزبەي وتىرعاندىعىنا نارازىلىق ءبىلدىردى. «قازاقستانعا قازاق باسشى!»، «ءار حالىققا - ءوز كوسەمى!»،«ەشبىر حالىققا ارتىقشىلىق بەرىلمەسىن!» دەگەن ۇرانمەن، «مەنىڭ قازاقستانىم» ءانىن ايتىپ الاڭعا شىقتى. ۇلت ساياساتىن دۇرىس جۇرگىزۋدى، ۇلتتىق ءتىل مادەنيەتتىڭ دامۋىنا قامقورلىق جاساۋدى، ۇلتتىق ساياسي قايراتكەرلەردىڭ باسشىلىق ورىندارىندا لايىقتى لاۋازىمعا يە بولۋىنا نازار اۋدارۋدى تالاپ ەتتى. جاستار وزدەرىن تولعاندىرىپ جۇرگەن ماسەلەلەردى ايتىپ قالۋعا تىرىستى.
جەلتوقسان وقيعاسىنا قاتىسقانداردىڭ سانى: جەلتوقسان وقيعاسى الماتىداعى برەجنيەۆ ( قازىرگى رەسپۋبليكا) الاڭىندا باستالىپ، ارى قاراي تاراز، قىزىلوردا، شىمكەنت، تالدىقورعان، قاراعاندى، وسكەمەن، جەزقازعان، كوكشەتاۋ، سەمەي، پاۆلودار، ارقالىق قالالارىندا، شامالعان، سارىوزەك ەلدى مەكەندەرىندە تولقۋ بولىپ ءوتتى. ولارعا 2، 5 مىڭنان استام ادام قاتىسىپ، 281 – ءى ۇستالىپ 20 استامى ءتۇرلى مەرزىمگە سوتتالدى.
قازاق كسر جوعارعى كەڭەسى پرەزيديۋمى كومميسياسىنىڭ انىقتاۋى بويىنشا قوزعالىسقا قاتىسقانى ءۇشىن ۇستالعانداردىڭ سانى - 8500. 2401 ۋاقىتشا قاماۋ ورىندارىنا جىبەرىلىپ، سىيماعاندارىن قالا سىرتىنا اپارىپ تاستاعان. ونىڭ ىشىندە مەديسينالىق كومەك العاندار - 1383، ال اۋرۋحاناعا تۇسكەنى - 369 ادام. 1720 ادام جاراقات العان.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتان تىس ءىس - شارانىڭ ماقساتى:
