InfoHub Logo

ماڭعىستاۋ وبلىسى، بەينەۋ اۋدانى،
“اباي اتىنداعى ورتا مەكتەبى” مم
گەوگرافيا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى سپانوۆا مارجان

گەوگرافيا 7 سىنىپ
تاقىرىبى: اۋستراليانىڭ گەوگرافيالىق ورنى، جەر بەدەرى
ساباقتىڭ ماقساتى
بىلىمدىلىك - وقۋشىلارعا اۋستراليا ماتەريگىنىڭ گەوگرافيالىق ورنىن، تابيعي ەرەكشەلىكتەرى تۋرالى ءبىلىم بەرۋ.
تاربيەلىك - وقۋشىلاردىوزبەتىنشەوقۋعا، ىزدەنىسكە تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق - بىلىمگە قۇشتارلىعىن، دۇنيە تانىمدىق كوز قاراسىن، جۇمىس ىستەۋ داعدىسىن قالىپتاستىرا وتىرىپ جەكە تۇلعانى دامىتۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: ارالاس ساباق
ءادىسى: ساياحات ساباق، ءۇش ايالداما، كىم جىلدام؟ جەتى جۇمباق، «ەڭ، ەڭ، ەڭ،….» ويىنى سايكەستەندىرۋ تەست.
قۇرال - جابدىعى: دۇنيەجۇزىنىڭ فيزيكالىق كارتاسى، ينتەربەلسەنى تاقتا، كارتوچكالار.
ساباقتىڭ بارىسى
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى

وقۋشىلارمەن امانداسۋ
وقۋشى نازارىن ساباققا اۋدارۋ

II. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
«ساياحات ساباق» ءادىسى بويىنشا، افريكا ماتەريگىنەن اۋستراليا ماتەريگىنە جەتۋ ءۇشىن جولداعى كەدەرگىلەردەن ءوتۋ.
1 - كەدەرگى:
ا) افريكا اتاۋى قايدان شىققان؟(افريگي تايپاسىنان)
ب) افريكانىڭ شەتكى نۇكتەلەرى؟ (ەل - ابياد، ينە، المادي، راس - حافۋن)
ۆ) بيوسفەرانىڭ التىن قورىنا ەنگەن قاي جەر؟(ساحارا، ماداگاسكار)
2 - كەدەرگى:
ا) افريكانىڭ جالپى اۋدانى. ( 30، 3ملن كم2)
ب) ماداگاسكاردىڭ اۋدانى؟(590 مىڭ. كم)
3 - كەدەرگى:
ا) افريكانى زەرتتەگەن ساياحاتشىلار؟ (د. ليۆينستون، ۆ. يۋنكەر)
ب) افريكانى قانداي كليماتتىق بەلدەۋلەر كەسىپ وتەدى؟(ەكۆاتورلىق، سۋبەكۆاتورلىق، تروپيك، سۋبتروپيك)
ۆ) افريكانىڭ وزەندەرى؟(ءنىل، كونگو، زانبەزي)

ءىىى. جاڭا ساباق. «ءۇش ايالداما» ءادىسى.
ەڭ كىشى ماتەريك قالاي اتالادى؟
1 - ايالداما: گەوگرافيالىق ورنى، شەتكى نۇكتەلەرىنە توقتالۋ.
2 - ايالداما: اۋستراليانى زەرتتەگەن ساياحاتشىلار تۋرالى، ولاردىڭ اشقان جاڭالىقتارىنا توقتالۋ.
3 - ايالداما: جەر بەدەرى، پايدالى قازبالار تۋرالى ايتۋ.

سەرگىتۋ ءساتى.
«كىم جىلدام» ويىنى.
(گەوگرافيالىق نىسانداردىڭ اتى اتالادى، سىزدەر ونىڭ نە ەكەنىن ايتاسىزدار)
1. ساحارا (ءشول) 11. سكانديناۆيا (تۇبەك)
2. اقش ( مەملەكەت) 12. ماداگاسكار (ارال)
3. گيمالاي (تاۋ) 13. گولفستريم (اعىس)
4. تانكانيكا (كول) 14. انتاركتيدا ( ماتەريك)
5. امازونكا (وزەن) 15. گيبرالتار (بۇعاز)
6. المادي (ءمۇيىس) 16. سۋەس (كانال)
7. وتتى جەر (ارال) 17. وريسابا (جانارتاۋ)
8. يگۋاسۋ (سارقىراما) 18. سومالي (تۇبەك)
9. مىس (مەتالل) 19. لوندون (قالا)
10. گۆينەيا (شىعاناق) 20. اكونكاگۋا (شىڭ)

«ەڭ، ەڭ، ەڭ،......» ويىنى.
1. ەڭ بيىك شىڭ (دجومولۋنگما)
2. ەڭ ۇلكەن تۇبەك (ارابيا)
3. ەڭ كىشى ماتەريك (اۋستراليا)
4. ەڭ حالىق كوپ ماتەريك (ەۋرازيا)
5. ەڭ تەرەڭ شۇڭعىما (ماريانا)
6. ەڭ ۇلكەن كول (كاسپيي)
7. ەڭ ۇزىن وزەن (ءنىل)
8. ەڭ بيىك سارقىراما (انحەل)
9. ەڭ سۋىققا ءتوزىمدى قۇس (پينگۆين)
10. ەڭ كىشكەنتاي مۇحيت (سولت. مۇزدى مۇحيت)
11. ەڭ ۇلكەن ويپات (امازونكا)
12. ەڭ تەرەڭ كول (بايكال)
13. ەڭ ءىرى دۇنيە بولىگى (ازيا)
14. ەڭ ۇلكەن ارال (گرەنلانديا)
15. ەڭ ۇلكەن بۇعاز (درەيك)
16. ەڭ ۇزىن تاۋ (اند)
17. ەڭ ۇلكەن ءشول (ساحارا)
18. ەڭ بيىك اعاش (سەكۆوييا)
19. ەڭ كىشكەنتاي مەملەكەت (ۆاتيكان)
20. ەڭ سۋى مول وزەن (امازونكا)

كەلەسى كەزەڭ «جەتى جۇمباق» - ءپان ارالىق بايلانىس.
1. قالاسى بار، ءۇيى جوق.
ورمانى بار، ءبۇرى جوق.
وزەنى بار، سۋى جوق.
تاۋى بار دا، تاسى جوق،
ويلاڭدارشى، بالالار،
ونىڭ قيىن تۇگى جوق. (گەوگرافيالىق كارتا)

2. جان - جاعى سۋ بولىپ جاتىر،
ورتاسى نۋ بولىپ جاتىر. (ارال)

3. تەڭىز، تاۋلاردى، حالىقتى،
ويلاپ تاپ، كوتەرگەن الىپتى. (جەر)

4. جينالعان جاستىق سوگىلدى،
اپپاق مامىق توگىلدى. (قار)

5. ازىقسىز، كولىكسىز،
سۋسىنسىز، سەرىكسىز
الەمدى شارلايسىز،
جيھانكەز بولىپ ءسىز. (گلوبۋس)

6. ارالداي ساۋىرى،
مۇحيتتىڭ الىبى (كيت)
7. ءمولدىر ءارى ءتۇسسىز، ءوزى تابيعي وتىن. (گاز)

ءىV. ساباقتى بەكىتۋ
فوتولار گالەرەياسى. مازايكا قۇراستىرۋ.
1 - توپ اۋستراليا ماتەريگىن قۇراستىرۋ.
2 - توپ ەڭ كوپ تاراعان پايدالى قازباسىن قۇراستىرۋ.
3 - توپ ساياحاتشى تاسماننىڭ سۋرەتىن قۇراستىرۋ
قۇراستىرىپ، سول تۋرالى تولىق مازمۇنداپ ايتۋ.
تەست. بۇگىنگى ساباقتان نە بىلدىك، نە ۇيرەندىك. (ءار بالاعا تەست بەرۋ)

V. باعالاۋ.
Vءى. ۇيگە تاپسىرما. اۋستراليا ماتەريگىن وقىپ، مازمۇنداۋ.