اياقتالماعان ءماجىلىس
سويلەم مۇشەلەرىنىڭ العاشقى ءماجىلىسى «اباي جولى» رومانىنىڭ... بەتىندە شاقىرىلدى.
مۇندا شەشۋشى داۋىسپەن قاتىناسىپ وتىرعاندار: باستاۋىش، بايانداۋىش، تولىقتاۋىش، انىقتاۋىش جانە پىسىقتاۋىش. بۇلار ءماجىلىستىڭ تولىق پراۆولى مۇشەلەرى.
«قاتىناسامىز دەگەندەرگە ەسىك اشىق» دەپ حابارلاندىرىلعاننان كەيىن بۇگىنگى ماجىلىسكە گرامماتيكا مايدانىنىڭ وزگە سالاسىندا ەڭبەكتەنىپ جۇرگەن تالاپتىلاردىڭ دا وكىلدەرى كەلىپتى. ءسوز تاپتارى اتىنان سان ەسىم، سويلەممەن گرامماتيكالىق بايلانىستارى بولماسا دا قىستىرما، قاراتپا، وداعاي سوزدەر قاتىسىپ وتىر.
ءبىرىنشى بولىپ، باستاۋىش سويلەدى.
— مەن باستاۋىشپىن. سويلەمدە مەنىڭ موينىما ۇشان - تەڭىز جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەلەدى. Meن سويلەمدەگى ويدىڭ يەسىمىن. مەنسىز سويلەم باسى جوق تەكە ءتارىزدى. «كىم؟ نە؟» دەپ سۇراي كەلگەن جان بولسا، اتاۋ تۇلعادا تۇرعان مەنى قينالماي بىردەن تاۋىپ الادى. راس، كەيدە كوزگە تۇسپەي جاسىرىنىپ تا قالامىن. ءبىراق ول مەنىڭ كىنام ەمەس.
باستاۋىش وسى سارىندا قىزا جەلپىنىپ، ۇزاق سويلەدى. داۋسىنان بۇرقىراپ شاڭ كوتەرىلگەندەي بولدى.
ەكىنشى بولىپ بايانداۋىش ءسوز الدى:
— باكەن، تاماشا سويلەدى، — دەپ، ءسوزىن ول باستاۋىشقا جاعىنۋدان باستادى.— ءبىر اۋىز ارتىق ءسوزى بولعان جوق. ال ەندى مەن ءوزىم جايىندا ايتايىن. مەن بايانداۋىشپىن. قىزمەتىم — سويلەمدە ايتىلعان وي يەسىنىڭ ياعني باكەڭنىڭ ءىس-قيمىلىن، كۇي - جاعدايىن ءبىلدىرۋ. باكەن جايىن بىلگىلەرى كەلگەن جۇرت «نە ىستەدى؟ نە ىستەپ جاتىر؟ نە بولدى؟ حال -تۇرمىسى قالاي؟» — دەپ سۇرايدى. وسىنىن بارىنە ءتيىستى جاۋابىن بەرىپ، مەن تياناقتايمىن. باكەن ەكەۋمىزسىز سويلەم باسى مەن اياعى جوق دەنە ءتارىزدى. مىنە، سوندىقتان دا ءبىزدى عالىمدار تۇرلاۋلى مۇشەلەر دەپ اتايدى.
— لەپىرىپ، شالقىپ، داندايسىپ ءبۇل نە ءوزى! — دەپ، كەنەتتەن بايانداۋىشتىڭ ءسوزىن پىسىقتاۋىش ءبولىپ جىبەردى.— «مەن! «مەن!» دەپ، كەۋدە قاعا سويلەۋدى وسى قاشان قوياسىڭدار! تۇرلاۋلى مۇشەلەرىمىز دەپ، بولەكتەنۋدى قاشان دوعاراسىڭدار؟ باستاۋىش پەن بايانداۋىش ءبىزسىز، سويلەمنىڭ تۇرلاۋسىز مۇشەلەرىنسىز، سەندەر كۇردەلى ويدى بەرە الاسىڭدار ما؟ بەرە المايسىڭدار. ال مەن بولسام، بايانداۋىش، سەنىن ماعىناڭدى ايقىنداپ، سۋرەتتەي تۇسەم. ولاي بولسا، سەنىڭ مەنى نەگە تانىعىڭ كەلمەيدى، ا!
پىسىقتاۋىشتىڭ شانق - شانق ەتىپ، اشىنعان ءۇنى پاراقتىڭ ارعى بەتىندەگىلەرگە ەستىلىپ جاتتى.
بۇدان كەيىن تولىقتاۋىش ءسوز الدى. ول پىسىقتاۋىشقا ءتيىستى:
— بىرەۋلەردى سىناي تۇرىپ، ءوزىڭ نەگە لەپىرەسىڭ؟ بايانداۋىشتىڭ ماعىناسىن ايقىندايتىن سەن عانا ما ەكەنسىڭ؟! ەتىستىكتەن بولعان بايانداۋىشتاردى قولداپ - جەبەپ، كوركەيتۋ، ول مەنىڭ ءىسىم ەمەس پە؟ مەنىڭ بۇل ەڭبەگىمدى سويلەم مۇشەلەرىنىڭ قايسىسى جوققا شىعارا الادى؟!
وسىلايشا گۇج - گۇج ەتىپ، جۋان دەنەلى تولىقتاۋىش ول دا ءبىرقاۋىم سويلەدى.
مانادان بەرى ءبىر قۋارىپ، ءبىر قىزارىپ قۇبىلا تىڭداپ وتىرعان انىقتاۋىش ءسوز الدى:
— كىمنىڭ قانداي كىزمەت اتقارىپ جۇرگەنىن، جولداستار، ءومىر كورسەتەدى. ومىرگە، شىندىققا جۇگىنىپ سويلەگەن ءجون. ءبىز، انىقتاۋىشتار، وزدەرىڭىزگە ءمالىم، ەسىم سەزدەردى انىقتايمىز. ودان باسقا دا ءسوز تاپتارىمەن بايلانىسىپ، بەلگىسىن، سىر - سىپاتىن بىلدىرەتىن كەزدەرىمىز بولادى.
الدىنداعى سيا ساۋىتتان سيانى قىلق ەتكىزىپ جۇتىپ قويىپ، لەپىرىپ سويلەي بەردى انىقتاۋىش:
— ءبىز، انىقتاۋشىتار، ەسىم سوزدەردىڭ عانا ەمەس، بۇكىل سويلەمنىڭ كوركىمىز، بوياۋىمىز. نەلەر ءدىلمار شەشەندەر ءبىزدى، انىقتاۋىشتاردى، تىلىنە تيەك ەتپەي ءسوز سويلەمەيدى. ومىردەگى ادەمىلىك پەن سۇلۋلىقتىڭ، اسقاقتىقتىڭ ءبىر دە بىرەۋى بىزدەرسىز سيپاتتالمايدى. جاماندىق پەن جاۋىزدىقتىڭ نەلەر لاس بوياۋىن دا ءبىز كەلتىرەمىز... ءبىز... ءبىز...
انىقتاۋىش قاقالىپ-شاشالىپ، ءتۇر-تۇسى قۇپ-قۋ بولىپ بارىپ سەزىپ ءبىتىردى.
— شىركىنىڭ بوسەدى - اق ەكەن! — دەپ، بوساعا جاقتان شىلاۋدىڭ ءبىرى كەپكە ەستىرتە كۇبىر ەتتى.
پاراق بەتىندەگى سوزدەر تىڭداۋدان جالىعىپ، قاقىرىنىپ، جوتەلىپ، قوزعالاقتاپ كەتىپ ەدى.
— جولداستار، ءۇزىلىس جاساساق قايتەدى؟ — دەپ قاراتپا ءسوز ۇسىنىس ەنگىزدى.
ەكى ۇتىرگە شىنتاقتاپ، شارشاپ وتىرعان قىستىرما ءسوز:
— ءۇزىلىس جاساعان، ارينە، دۇرىس بولادى، — دەپ قوستادى.
— تىم بولماسا بەس مينۋت، — دەدى سان ەسىم.
ءماجىلىستى باسقارىپ وتىرعان باستاۋىش ءۇزىلىس جاريالادى.
— ۋھ! — دەدى وداعاي لەپ بەلگىسىنە سۇيەنىپ، ورنىنان تۇرىپ جاتىپ.
You Might Also Like
-
پيەلونەفريت — بۇيرەك وزەكشەلەرى مەن ينتەرستيسيي ءتىنى جانە استاۋشا-توستاعانشا جۇيەسىندە ميكروبتان بولاتىن سوزىلمالى قابىنۋ اۋرۋى. كوبىنە قابىنۋدى تۋدىرۋعا سەبەپكەر — ىشەك تاياقشاسى. ول نە...
