InfoHub Logo

پيەلونەفريت — بۇيرەك وزەكشەلەرى مەن ينتەرستيسيي ءتىنى جانە استاۋشا-توستاعانشا جۇيەسىندە ميكروبتان بولاتىن سوزىلمالى قابىنۋ اۋرۋى. كوبىنە قابىنۋدى تۋدىرۋعا سەبەپكەر — ىشەك تاياقشاسى. ول نەسەپكە تۇسكەن سوڭ وسىپ-كوبەيىپ، ءارتۇرلى دەرتتىك قاسيەتتەرگە يە بولادى. ىشەكتەگى باسقا دا گرامتەرىس ميكروبتار (پروتەي، كوكىرىڭ تاياقشاسى، كلەبسيەللا ت.ب.) — پيەلونەفريت قوزدىرعىشى. گراموڭ ميكروبتار (ستافيلوكوكك، ەنتەروكوكك)، ۆيرۋستار مەن ميكوپلازمالار دا قابىنۋعا قاتىسۋى مۇمكىن. جەدەل اعىمدى پيەلونەفريتتىڭ سوزىلمالى تۇرگە اۋىسۋى ءارتۇرلى بۇيرەك-نەسەپ جولى اقاۋلارىنىڭ، نە ءزار جولىندا تاس بايلانۋ اسەرىنەن بولاتىن ءزار ىركىلىسىنە (ۋروستازعا) بايلانىستى. بۇيرەك پارەنحيماسىنىڭ ءارتۇرلى ديسپلازياسى پيەلونەفريتتىن سوزىلۋىنا قولايلى جاعداي تۋعىزادى. بالانىڭ يممۋندىق رەاكسياسى وزگەرىپ، ۇزاق ۋاقىت سيستيت، ۆۋلۆوۆاگينيت اۋرۋلارى ساقتالسا دا، سوزىلمالى پيەلونەفريت دامۋىنا اكەلۋى ىقتيمال.

العاشقى كلينيكالىق بەلگىلەرى

دەنە قىزۋى، بەلدىڭ، ءىشتىڭ اۋرۋى، ديزۋريا ارقىلى كورىنىس بەرەدى. كەيىن زاردە وزگەرىستەر، ياعني لەيكوسيتۋريا، باكتەريۋريا بايقالادى. پيەلونەفريت جاسىرىن كەزەڭدە بولعان كەزدە بالالاردان توكسيكوزدىڭ دا بەلگىلەرىن تابۋعا بولادى. مۇندايدا بالانىڭ ءوڭى بۇزىلىپ، اسقا تابەتى ناشارلايدى، تەز شارتايدى، باسى اۋىرادى، قىزۋ پايدا بولادى.

بالالارداعى سوزىلمالى پيەلونەفريت، نەگىزىنەن، ىشتەن تۋا بولاتىن اۋىتقۋلاردان جانە جۇرە پايدا بولاتىن اۋرۋلاردىڭ اسقىنۋىنان تۋىندايدى. اۋرۋدى ناقتى انىقتاۋ ءۇشىن الدىمەن بالانىڭ اتا-اناسىندا بۇيرەك اۋرۋلارىنىڭ بار-جوقتىعىنا ءمان بەرىلەدى. ءزاردى بىرنەشە رەت مۇقيات تەكسەرۋ كەرەك. ەگەر لەيكوسيتۋريا، باكتەريۋريا بار بولسا، وندا بۇل پيەلونەفريتتىڭ زەرتحانالىق نەگىزگى بەلگىلەرى بولىپ ەسەپتەلەدى. رەنتگەنۋروگرافيالىق تەكسەرۋلەر جۇرگىزىلىپ، مىسالى، ۋروگرافيا، سيستوگرافيا، سيستوسكوپيا، بالانىڭ ءزار شىعارۋ ۋاقىتى، قۋىقتىڭ قىزمەتىن باقىلاۋ ناتيجەلەرىنە تالداما جاسالادى. زات الماسۋدىڭ بۇزىلعانىن، تۋبۋلوپاتيانى انىقتاۋ ءۇشىن امين قىشقىلدارى، فوسفور، وكسالات، ۋراتتار ەكسكرەسياسى تەكسەرىلەدى. ەندوكريندىك، كرەاتينين كليرەنسىن زيمنيسكيي سىناماسىمەن سالىستىرادى، قاندا ازوت قالدىقتارى، ناتريي، كاليي دەڭگەيلەرى مەن ءقىشقىل-سىلتى تەپە-تەڭدىگى دە تالدانادى. سونىمەن قاتار باكتەريالىق ءتيتردى انىقتاۋ دا ماڭىزدى.

ەمى

سوزىلمالى پيەلونەفريت جانە ونىڭ قايتالانۋ جاعدايلارىندا ناۋقاس اۋرۋحاناعا جاتىپ ەمدەلەدى. ەگەر بالادا دەنە قىزۋى جانە ءىش ءوتۋ باسىم بولسا، توسەك رەجيمى قاجەت. بالانىڭ اياعىن، بەلىن جىلى ۇستاعان ءجون. ەمدامگە اششى، بۇرىشتالعان، قۋىرىلعان زاتتاردى ەنگىزبەگەن دۇرىس. العاشقى كۇندەرى تۇزى از ءسۇت جانە وسىمدىك تاعامدارى كوبىرەك بەرىلەدى. ۋىتتانۋ بەلگىلەرى بايقالسا، گليۋكوزا ت.ب. ءتيىستى ينفۋزيالىق ەرىتىندىلەر، گەمودەز ەنگىزىلەدى. شانشىپ اۋىرسا، نو-شپا، پاپاۆەرين سياقتى سپازموليتيكتەر بەرۋگە بولادى. نەگىزگى ەم رەتىندە جۇقپاعا قارسى انتيبيوتيكتەر تاعايىنداۋ كەرەك. زاردەگى ميكروبتار زەرتحانالىق سىناقتا قانداي انتيبيوتيككە سەزىمتال بولسا، سول ءدارىنى قولدانعان ءجون. اۋرۋدىڭ نەگىزگى ەتيولوگياسى كوبىنە ىشەك تاياقشالارىنان بولعاندىقتان، گرامتەرىس باكتەريالارعا اسەر ەتەتىن كاربەنيسيللين، امپيسيللين، سەفالوسپوريندەردى باسقا دارىلەرمەن ۇيلەستىرىپ تاعايىندايدى. ءزار تازارعان سوڭ اي سايىن 10-15 كۇن بيسەپتيول (باكتريم)، نيتروفۋران (تاۋلىگىنە ءار كگ دەنە سالماعىنا شاققاندا 4-7 مگ)، 5-نوك (ءار كگ دەنە سالماعىنا شاققاندا 8-10 مگ) بەرىلەدى. بۇل دارىلەردىڭ ءارقايسىسى 10-14 كۇندىك كۋرسپەن قولدانىلادى. ودان كەيىن 15-20 كۇنگە ءۇزىلىس جاسالادى. وسى كەزدە فيتوەم قولدانعان دۇرىس. فيتوەم رەتىندە ءارتۇرلى انتيسەپتيكالىق، ءزار قۋاتىنا اسەرى بار، قابىنۋدى بولدىرمايتىن ەمدىك شوپتەر پايدالانىلادى. ەمدى ۆيتاميندەرمەن، بيويممۋنو ىنتالاندىرعىشتارمەن (پروديگيوزان، سپلەنين، ليزوسيم ت.ب.)، فيزيوەممەن ۇشتاستىرعان پايدالى. اۋرۋمەن قوسا قاباتتاساتىن تونزيلليت، حولەسيستيت سياقتى سىرقاتتاردى ەمدەپ، جازۋ كەرەك.

الدىن الۋ

بالالارعا، اسىرەسە قىز بالالارعا، تازا ءجۇرۋ كەرەكتىگىن ەسكەرتىپ وتىرعان ءجون. ەگەر ولاردا جەدەل اعىمدى ىشەك جۇقپالارى، قۇرت ينۆازياسى، ۆۋلۆوۆاگينيتتەر كەزدەسسە، ونى دەر كەزىندە ەمدەۋ كەرەك. سونداي-اق يممۋنيتەتتى ارتتىرۋدىڭ ماڭىزى زور. رەسپيراتورلىق جۇقپالاردىڭ الدىن الۋ، جەدەل اعىمدى ءزار جۇقپاسىن ەرتە انىقتاۋ، ولاردى مۇقيات ەمدەۋ قاجەت. جەدەل اعىمدى پيەلونەفريتكە شالدىققان بالانى ديسپانسەرلىك باقىلاۋعا العان دۇرىس. سوزىلمالى پيەلونەفريتپەن اۋىرعان ەرەسەك بالالار تەراپيەۆتەردىڭ قاراماعىنا، ياعني جاسوسپىرىمدەر كابينەتىنە تاپسىرىلادى.

ا. ناشتايەۆ، جوعارى ساناتتى بالا دارىگەرى

---